Page 143 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่องปราสาทเขมรสมัยบาปวน
P. 143
4.1.4) ปราสาทพะโค
ตำแหนBงที่ตั้ง
ต.บ-านกระโทก อ.โชคชัย พิกัด UTM 48P 195641.32 E, 1626890.13 N ปราสาท
อยูBติดกับลำพระเพลิงซึ่งไหลมาจากทางตะวันตก (จาก อ.ป`กธงชัย) ไปยังทิศเหนือ และทางทิศใต-ก็ยัง
มีห-วยตะขบและห-วยน้ำป`กไหลผBานด-วย จากภาพถBายทางอากาศป 2496 ยังพอสังเกตได-วBามีแนว
คันดินกำแพงเมืองรูปสี่เหลี่ยม (เกือบจัตุรัส) ซึ่งปราสาทพะโคตั้งอยูBเกือบกึ่งกลางคBอนไปทิศเหนือ
เล็กน-อย แตBแนวคันดินนี้ก็ถูกเกลื่อนจนหายไปหมดแล-ว (ภาพที่ 102)
ภาพที่ 102 ภาพถBายทางอากาศบริเวณปราสาทพะโค
สังเกตเห็นแนวคันดินสี่เหลี่ยมล-อมรอบปราสาท
รายละเอียดของปราสาท
ปราสาทพะโคมีแผนผังแตกตBางจากปราสาทเขมรทั่วไป คือมีปราสาทประธาน
กBอด-วยอิฐหลังเดียวหันหน-าไปทิศตะวันออกเฉียงเหนือ (เบี่ยงเบนไปทิศเหนือ 10 องศา) ในห-อง
ครรภคฤหะมีฐานรูปเคารพ ทางตะวันออกของปราสาทประธานมีปราสาทขนาดเล็กอีก 2 หลัง
ป`จจุบันคงเหลือเฉพาะปราสาทหลังทิศเหนือ อาคารนี้มีประตูทางเข-าเฉพาะด-านทิศใต- (ซึ่งแตกตBาง
จากบรรณาลัยทั่วไปที่มีประตูอยูBฝ`งตรงข-ามกับทางเข-าปราสาทประธาน) โดยปราสาทถูกล-อมรอบ
ด-วยคูน้ำซึ่งเว-นทางเดินไว-เฉพาะด-านตะวันออก (คูน้ำด-านตะวันออกถูกถนนทางหลวงตัดไปบางสBวน)
จากการขุดแตBงก็ได-พบทับหลังสลักภาพพระอินทร[ทรงช-างเอราวัณ (เก็บอยูBที่พิพิธภัณฑสถาน
136
