Page 69 - รายงานวิจัยร้านยาหมอหวาน
P. 69
60
ยากล่อมนางนอน
สรรพคุณ
ยาขนานนี้ เป็นยากล่อมเสมหะ ล้อมตับดับพิษภายในไม่ให้ตับนั้นทรุดลงด้วยพิษ แก้พิษกำเดาเสมหะ
แก้พิษไข้ทับทราง แก้พิษทรางสำรอก แก้พิษตาลทราง และตาลขโมย แก้พิษกระทำให้ตัวร้อน นอนหวาดผวา และ
เซื่องซึม เป็นยารักษาและบำรุงเด็กในครรภ์ ยานี้ใช้ได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ ดังนี้ เด็กอ่อนครั้งละ 1 เม็ด เด็ก 1-3 ขวบ
ครั้งละ 2 เม็ด เด็ก 4-6 ขวบ ครั้งละ 3-5 เม็ด ผู้ใหญ่ ครั้งละ 7 เม็ด ตัวยาสำคัญ ได้แก่ กระดองปูป่า เทียนทั้งเจ็ด
โกศทั้งเก้า ดอกพิกุล เกสรบัวหลวง
ภาพที่ 33: ฉลากยากล่อมนางนอน
ทั้งนี้ ตัวอย่างยาตำรับต่าง ๆ ข้างต้นที่เลิกผลิตไปนั้น เพราะเกิดปัญหาในการหาวัตถุดิบแบบดั้งเดิมไม่ได้
และทายาทผู้สืบต่อไม่ต้องการดัดแปลงวัตถุดิบชนิดอื่นมาใช้ทดแทน เนื่องจากจะส่งผลต่อสรรพคุณของยา จึง
ยกเลิกการผลิตไป โดยตำรับที่ผลิตอยู่ในปัจจุบันนั้น เป็นตำรับยาที่ใช้ทั้งวัตถุดิบ และวิธีการผลิตแบบดั้งเดิม ซึ่ง
ส่งผลต่อคุณภาพของยาให้มีสรรพคุณดังที่หมอหวานเคยได้ปรุงไว้ วัตถุดิบที่น่าสนใจสำหรับปรุงยาและยังหาได้ใน
ปัจจุบัน เช่น
“ชะมดเช็ด” เป็นตัวยาที่หายากและราคาแพง ในสมัยก่อนหมอหวานจึงเลี้ยงชะมดไว้ในกรงที่บ้าน เมื่อ
ชะมดโตขึ้นจะขับไขสีขาวลักษณะคล้ายสีผึ้งออกมาทางผิวหนังตรงช่องอวัยวะเพศ เมื่อเวลาที่ชะมดถ่ายแล้ว ชะมด
จะไปเช็ดกับกรง สิ่งที่ชะมดเช็ดไว้เป็นไขสีขาวเข้มข้นติดกับกรง จะเอาไม้มาขูดตามกรงเพื่อเก็บไขน้ำมันดังกล่าว
จากชะมด หากเป็นช่วงฤดูร้อนชะมดจะไม่ค่อยขับไขนี้ออกมา ตัวยาก็จะขาดตลาด แต่ถ้าเป็นช่วงฤดูหนาวก็จะไม่มี
ปัญหาเรื่องนี้ สรรพคุณของน้ำมันชะมด ช่วยบำรุงหัวใจ บำรุงกำลัง สิ่งสำคัญที่ได้จากชะมดเช็ดคือกลิ่น ตัวน้ำมัน
