Page 17 - วิศวกรรมสาร ปีที่ 74 ฉบับที่ 1 มกราคม - เมษายน 2564 : Thailand Engineering Journal

ชีีวิวิิศวิกรรมปฐพี (Soil bioengineering)

อิทธิิพืลจากรากพืืชต่่อการไหลซึึมในลาดชัน

การัแก้ไขปั้องกันปััญหาการัชิะลำ้างพังท่ลำายู่ของลำาดีโดียู่หญ้าแฝก จัดีเปั็นวัิธีท่ี�สามารัถึแก้ไขดีินถึลำ่มรัะดีับต้่�นแลำะการัชิะลำ้างพัง
ท่ลำายู่ไดี้อยู่่างมีปัรัะสิท่ธิภาพหากปัฏิิบัต้ิอยู่่างถึ่กหลำักวัิชิาการั โดียู่รัากหญ้าแฝกจะชิ่วัยู่เสรัิมกำาลำังเฉ่อนของดีินให้มีค่าเพิ�มขึ�น แต้่ก็อาจ

จะส่งผลำให้ดีินมีค่าสัมปัรัะสิท่ธิ�การัซึมนำ�าส่งขึ�นดี้วัยู่ โดียู่เฉพาะกรัณ์ีท่ี�หญ้าแฝกต้ายู่แลำะรัากยู่่อยู่สลำายู่ (Jotisankasa & Sirirattanach-
at, 2017) ซึ�งชิ่วัยู่เพิ�มการัไหลำซึมของนำ�าลำงส่่ดีิน ลำดีการัไหลำบ่า เพิ�มควัามชิุ่มชิ่�นในดีิน แลำะเพิ�มอินท่รัียู่์วััต้ถึุ นับเปั็นการัอนุรัักษ์ดีินแลำะ

นำ�า เปั็นปัรัะโยู่ชิน์อยู่่างยู่ิ�งต้่อพ่�นท่ี�เกษต้รั แต้่นำ�าฝนท่ี�ไหลำซึมส่่ดี้านลำ่างนี�ก็อาจเพิ�มแรังดีันนำ�าในรัะดีับลำึก แลำะมีส่วันลำดีเสถึียู่รัภาพของ
ลำาดีในบางกรัณ์ี ท่ั�งนี� พรัะบาท่สมเดี็จพรัะปัรัมินท่รัมหาภ่มิพลำอดีุลำยู่เดีชิฯ ไดี้ท่รังรัับสั�งในเรั่�องดีังกลำ่าวัเม่�อปัี พ.ศ. 2554 ดีังนี� “ใน

กรัณ์ีท่ั�วั ๆ ไปัให้ใชิ้ควัามรัะมัดีรัะวัังในการัดีำาเนินงาน เพรัาะแม้กรัะท่ั�งหญ้าแฝกซึ�งต้ามหลำักจะปั้องกันดีินพังท่ลำายู่ ก็อาจจะเปั็นต้ัวัการั
ให้ดีินถึลำ่มไดี้ เพรัาะรัากเจาะลำึกท่ำาให้ดีินแต้กแยู่ก แลำะนำานำ�าลำงไปัอาจจะเปั็นเหตุ้ให้ดีินพังท่ลำายู่เสียู่เอง” (สำานักงาน กปัรั., 2555)

นอกจากนั�น จากปัรัะสบการัณ์์ของผ่้ใชิ้รัะบบหญ้าแฝกเพ่�อแก้ปััญหาดีินถึลำ่มในหลำายู่ปัรัะเท่ศ (Truong, 2014) ยู่ังมีข้อสรัุปัท่ี�แต้กต้่าง
กันอยู่่่ อาท่ิ ในปัรัะเท่ศอินโดีนีเซียู่ แลำะปัรัะเท่ศไท่ยู่ (กรัมท่างหลำวัง) ไดี้รัะบุเง่�อนไขในการัใชิ้หญ้าแฝก โดียู่ไม่แนะนำาให้ปัลำ่กหญ้าแฝก

o
ในลำาดีชิันท่ี�มากกวั่า 60 (60 องศา) โดียู่ให้เหตุ้ผลำวั่าหญ้าแฝกจะมีปัรัะสิท่ธิภาพท่ี�ดี้อยู่ลำงเม่�อปัลำ่กบนท่ี�ส่งชิันมาก แลำะแนะนำาให้ใชิ้หญ้า
แฝกรั่วัมกับโครังสรั้างเสรัิมแรังภายู่ในลำาดี อาท่ิ Geotextile หรั่อ Soil nail ฯลำฯ

Jotisankasa et al. (2014) แลำะ อภินิต้ิ โชิต้ิสังกาศ
(2557) ไดี้ศึกษาในเรั่�องดีังกลำ่าวัโดียู่ใชิ้แบบจำาลำองไฟไนต้์อิลำิเมนต้์
สำาหรัับวัิเครัาะห์การัไหลำซึมแลำะแบบจำาลำองลำิมิต้ต้์อิควัิลำิเบรัียู่ม

สำาหรัับวัิเครัาะห์เสถึียู่รัภาพเพ่�อศึกษาอิท่ธิพลำจากหญ้าแฝกต้่อการั

ไหลำซึมนำ�าแลำะเสถึียู่รัภาพของลำาดีสองชินิดี (รั่ปัท่ี� 9) ในท่างท่ฤษฏิี
พบวั่ากรัณ์ีลำาดีดีินธรัรัมชิาต้ิท่ี�มีควัามชิันปัรัะมาณ์ 26.6 องศา
หญ้าแฝกท่ำาให้แรังดีันนำ�าในโพรังดีินเพิ�มขึ�นเพียู่งเลำ็กน้อยู่ แต้่การั

เสรัิมกำาลำังของหญ้าแฝกชิ่วัยู่ให้เสถึียู่รัภาพโดียู่รัวัมของลำาดีมีค่าส่ง

ขึ�น แต้่ในกรัณ์ีของลำาดีหินผุควัามชิันปัรัะมาณ์ 60 องศา ในท่าง
ท่ฤษฏิีพบวั่าหาก รัากหญ้าแฝกลำงไปัลำึกถึึง 0.8 เมต้รัจะสามารัถึ
นำานำ�าลำงไปัใต้้ดีินท่ี�รัะดีับลำึกไดี้มากขึ�นอยู่่างมีนัยู่สำาคัญ ท่ำาให้แรัง

ดีันนำ�าใต้้ดีินส่งขึ�นแลำะค่าอัต้รัาส่วันควัามปัลำอดีภัยู่ลำดีลำงปัรัะมาณ์

10% ดีังนั�นผ่้ปัฏิิบัต้ิควัรัให้ควัามรัะมัดีรัะวัังในการัใชิ้ปัลำ่กหญ้าแฝก
บนท่ี�ส่งชิันมากเกิน 60 องศา แลำะควัรัมีใชิ้โครังสรั้างหรั่อวััสดีุเสรัิม
แรังรั่วัมในการัเสรัิมเสถึียู่รัภาพของลำาดีดี้วัยู่

17
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่� 74 ฉบัับัที่่� 1 มกราคม-ม่นาคม 2564