Page 96 - วิศวกรรมสาร ปีที่ 74 ฉบับที่ 2 เมษายน - มิถุนายน 2564 : Thailand Engineering Journal

การอาสื่าออกไปพัฒนาแหล่งนำ�าข้นาดีเล็กในช้นบที่ภาคติะวิันออกเฉี่ยงเหน่อ

ก ล่าวิโด้ยสรุป็ เม่�อสิ�น่สุด้การป็ฏิบััติงาน่กับับัริษัทวิิศวิกรที�ป็รึกษาข้น่าด้ใหญ่่ใน่ป็ระเทศคาน่าด้า (บัริษัท
เอเคอร์) เป็็น่เวิลา 1 ป็ี เม่�อกลับัมาถึงมหาวิิทยาลัยข้อน่แก่น่ และได้้รับัเล่อกเป็็น่คณบัด้ีคณะวิิศวิกรรมศาสตร์

แล้วิ ก็ได้้น่ำาเอาป็ระสบัการณ์ทางวิิชื่าที�ได้้รับัจากบัริษัทวิิศวิกรที�ป็รึกษาข้น่าด้ใหญ่่ใน่ป็ระเทศคาน่าด้า ซึ�งป็ฏิบััติ
งาน่เฉพึ่าะทางมาป็ระยุกต์ใชื่้ใน่การพึ่ัฒน่าแหล่งน่ำ�าข้น่าด้เล็ก (Appropriate Technology) ทำาให้การพึ่ัฒน่า

แหล่งน่ำ�าข้น่าด้เล็กใน่ชื่น่บัทภาคตะวิัน่ออกเฉียงเหน่่อป็ระกอบัไป็ด้้วิยการพึ่ัฒน่าหลายร้ป็แบับัซึ�งได้้แก่ การ
สำารวิจและออกแบับัอ่างเก็บัน่ำ�าข้น่าด้เล็ก การป็รับัป็รุงอ่างเก็บัน่ำ�าข้น่าด้เล็ก การป็รับัป็รุงลำาน่ำ�าหลงเป็็น่อ่างเก็บั

น่ำ�าและการออกแบับัและก่อสร้างฝ้ายน่ำ�าล้น่ เป็็น่ต้น่ อน่ึ�งเม่�อผ้้เข้ียน่ไป็ป็ฏิบััติงาน่กับับัริษัทเอเคอร์ใน่ป็ระเทศ
คาน่าด้า มีอย้่งาน่หน่ึ�งค่อ ออกแบับัฝ้ายหิน่ทิ�งที�ยอมให้น่ำ�าไหลข้้ามได้้ ส้งป็ระมาณ 3.30 เมตร ผ้้ให้งาน่ได้้แน่ะน่ำา

วิ่า ก่อน่การออกแบับัควิรไป็อ่าน่เอกสารอ้างอิง ซึ�งท่าน่ได้้ให้ชื่่�อเอกสารมาป็ระมาณ 24 เร่�อง และ 3 ใน่ 24
เร่�องเป็็น่ภาษาเยอรมัน่ แต่ใน่บัริษัทมีผ้้ร้้เร่�องภาษาเยอรมัน่ ซึ�งสามารถสอบัถามได้้ แต่เอกสารทั�ง 3 เร่�องน่ี�ส่วิน่

ใหญ่่ป็ระกอบัไป็ด้้วิยสมการต่าง ๆ จึงเสียเวิลาใน่การทบัทวิน่ไม่มาก เม่�อศึกษาเอกสารที�เกี�ยวิข้้องจบัก็ยังเกิด้
ป็ัญ่หา เผอิญ่ใน่วิัน่น่ั�น่หัวิหน่้ากลุ่มงาน่ชื่ลศาสตร์ไม่อย้่ ผ้้เข้ียน่จึงไป็สอบัถามป็ัญ่หาจากผ้้ที�มีอาวิุโสรองลงมา ซึ�ง

ท่าน่ก็ได้้อธิิบัายถึงทฤษฎีที�เกี�ยวิข้้องซึ�งใชื่้เวิลาป็ระมาณ 20 น่าทีแล้วิสรุป็วิ่า คำาตอบัก็อย้่ใน่รายละเอียด้ที�ท่าน่
อธิิบัาย ซึ�งรายละเอียด้ที�ท่าน่อธิิบัายผ้้เข้ียน่ก็ทราบัอย้่แล้วิ ผ้้เข้ียน่จึงไป็สอบัถามผ้้ที�อาวิุโสรองลงมาซึ�งอายุแก่

กวิ่าผ้้เข้ียน่ 3-4 ป็ี แต่เม่�อท่าน่สำาเร็จการศึกษาข้ั�น่ป็ริญ่ญ่าตรีแล้วิก็ศึกษาต่อข้ั�น่ป็ริญ่ญ่าโทเลย ส่วิน่ผ้้เข้ียน่กวิ่า
จะได้้ศึกษาต่อข้ั�น่ป็ริญ่ญ่าโทใชื่้เวิลา 4-5 ป็ี เม่�อถามป็ัญ่หาท่าน่เกี�ยวิกับัอ่างข้จัด้กำาลังน่ำ�า (Stilling basin) แต่

ไม่มีกราฟควิามสัมพึ่ัน่ธิ์ระหวิ่างระด้ับัน่ำ�าและป็ริมาณน่ำ�า (rating curve) ท้ายฝ้าย เม่�อถามเสร็จท่าน่ก็ตอบัวิ่า
ใชื่้ควิามสัมพึ่ัน่ธิ์ข้องการไหลวิิกฤต (Critical depth) ไม่ได้้หร่อ? ผ้้เข้ียน่ก็ตอบัข้อบัคุณท่าน่ เพึ่ราะท่าน่หมาย

ถึงควิามสัมพึ่ัน่ธิ์ระหวิ่างควิามลึกข้องการไหลวิิกฤตและป็ริมาณน่ำ�า (Critical depth rating curve) ผ้้เข้ียน่
เข้้าใจวิ่าท่าน่น่่าจะเคยพึ่บัป็ัญ่หาน่ี�มาก่อน่แล้วิ เม่�อได้้ยิน่คำาถามจึงตอบัป็ัญ่หาได้้ทัน่ที ใน่กรณีน่ี�จะกด้พึ่่�น่อ่าง

ข้จัด้กำาลังงาน่น่ำ�าตำ�าลงไป็เล็กน่้อย แต่มีทฤษฎีรองรับัและเม่�อส่งผลการคำาน่วิณเพึ่่�อการออกแบับัฝ้ายหิน่ทิ�งไป็
ยังผ้้ที�ให้งาน่ก็ไม่มีป็ัญ่หา เร่�องน่ี�มีรายละเอียด้อย้่ใน่หน่ังส่อชื่ลศาสตร์ป็ระยุกต์ข้องผ้้เข้ียน่หน่้า 179 สำาหรับัใน่

ป็ระเทศไทยผ้้เข้ียน่ยังไม่เคยพึ่บัผ้้ใชื่้วิิธิีการคำาน่วิณด้ังที�กล่าวิมาน่ี�เลย เม่�อเวิลาป็ระมาณ 7-8 ป็ี ที�แล้วิซึ�งข้ณะ
น่ั�น่ผ้้เข้ียน่เป็็น่อนุ่กรรมการสอบัเล่�อน่ระด้ับัใบัป็ระกอบัวิิชื่าชื่ีพึ่สาข้าวิิศวิกรรมโยธิาข้องสภาวิิศวิกรจากภาคี

วิิศวิกรเล่�อน่ข้ั�น่เป็็น่สามัญ่วิิศวิกร เป็็น่การสัมภาษณ์ตามผลงาน่ ใชื่้เวิลา 3-4 ป็ี ก็ยังไม่เคยพึ่บัผ้้ที�ออกแบับัอ่าง
ข้จัด้กำาลังงาน่น่ำ�าถ้กต้องเลย ซึ�งวิิธิีการคำาน่วิณก็คล้าย ๆ กับัเข้่�อน่เจ้าพึ่ระยาเม่�อป็ิด้บัาน่ป็ระต้สน่ิททุกบัาน่จะ

เริ�มเป็ิด้บัาน่ป็ระต้แต่ละบัาน่เท่า ๆ กัน่อย่างไร จึงจะไม่เกิด้การกัด้เซาะท้ายน่ำ�า ออกข้้อสอบั 4 ครั�ง ไม่มีผ้้ตอบั
ได้้ เม่�อออกข้้อสอบัครั�งที� 5 มีผ้้ตอบัถ้กเพึ่ราะมีเฉลยอย้่ใน่ตำาราชื่ลศาสตร์ป็ระยุกต์ข้องผ้้เข้ียน่

ใ น่ชื่่วิงเวิลาที�ผ้้เข้ียน่ด้ำารงตำาแหน่่งคณบัด้ีน่ี� การออกค่ายอาสาพึ่ัฒน่าข้องน่ักศึกษาคณะวิิศวิกรรมศาสตร์
ป็ีละ 1 ครั�ง ส่วิน่ใหญ่่ก็จะเป็็น่การก่อสร้างฝ้ายน่ำ�าล้น่ ซึ�งเป็็น่ฝ้ายคอน่กรีตเสริมเหล็ก และมีป็ระต้ที�ป็ิด้-เป็ิด้ได้้

อย้่บัน่สัน่ฝ้ายส้งป็ระมาณ 0.50 เมตร ใน่การออกค่ายอาสาพึ่ัฒน่าชื่น่บัทข้องน่ักศึกษาด้ังกล่าวิน่ี�เป็็น่ที�สน่ใจข้อง
อาจารย์ชื่าวิต่างป็ระเทศเป็็น่อย่างมากและอาจารย์ชื่าวิต่างป็ระเทศจะชื่่วิยเหล่อทั�งทางด้้าน่วิิชื่าการและงบั

ป็ระมาณใน่การก่อสร้างด้้วิย

96
94
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่� 74 ฉบัับัที่่� 2 เมษายน-มิถุุนายน 2564
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่� 74 ฉบัับัที่่� 2 เมษายน-มิถุุนายน 2564