Page 250 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่องปราสาทเขมรสมัยบาปวน
P. 250
5) ปราสาทที่มีทับหลังหน7าห7องครรภคฤหะเล%าเรื่องพระวิษณุ คือ กู%เปhอยน7อย (ภาพ
นารายณYบรรทมสินธุY)
6) ปราสาทที่มีหน7าบันและทับหลังเล%าเรื่องพระอินทรYมากเปEนพิเศษ คือ ปราสาทบ7านพลวง
ตารางแสดงข7อมูลปราสาทแยกตามลัทธินิกายทางศาสนา
จำนวน
ลัทธินิกาย รายชื่อปราสาท
ปราสาท
ปราสาทตาเมือนธม (พ.ศ. 1563), ปราสาทสระกำแพงใหญ%
ไศวนิกาย 6 (พ.ศ. 1585), ปราสาทพนมวัน (พ.ศ. 1598, 1625), ปราสาท
เมืองต่ำ, กู%กาสิงหY และปราสาทนารายณYเจงเวง
ไวษณพนิกาย ? 2 กู%น7อย และกู%เปhอยน7อย
บูชาพระอินทรY ? 1 ปราสาทบ7านพลวง
กู%พราหมณYจำศีล, ปราสาทหินนาแค, ปราสาทพะโค, ปราสาท
บ7านถนนหัก, ปราสาทหนองหงสY, ปราสาทตาดำ, วัดปjาโคก
ปราสาท, ปราสาทละลมทม, ปราสาททอง, ปราสาททนง,
ไม%สามารถระบุได7 24 ปราสาทบ7านไพล, ปราสาทบ7านอนันตY, ปราสาทนางบัวตูม,
ปรางคYวัดบ7านหนองหิน, ปราสาทบ7านปราสาท, ปราสาทตาเล็ง,
ปราสาทโดนตวล, ปราสาทบ7านเบญจY, ปราสาทหนองทองหลาง,
กู%พระโกนา, กู%บ7านเมืองบัว, กู%บ7านเมย, กู%แดง และพระธาตุดุม
จากข7อมูลประติมากรรมรูปเคารพหรือภาพสลักสำคัญจากปราสาททั้ง 6 แห%ง (คิดเปEน
18.18% ของจำนวนปราสาททั้งหมด) แสดงว%าปราสาทสมัยบาปวนในภาคอีสานสร7างขึ้นเนื่องใน
ศาสนาพราหมณY และส%วนใหญ%เปEนไศวนิกาย อันสอดคล7องกับข7อมูลในจารึก แต%ก็อาจมีปราสาทที่
สร7างขึ้นเนื่องในไวษณพนิกายด7วย เช%นกรณีกู%น7อยและกู%เปhอยน7อย อย%างไรก็ตาม เทวรูปพระวิษณุ
สมัยบาปวนจากกู%น7อยนั้นไม%ทราบตำแหน%งดั้งเดิมที่พบหรือเคยประดิษฐาน ส%วนทับหลังนารายณY
บรรทมสินธุYหน7าห7องครรภคฤหะของกู%เปhอยน7อยนั้นก็อยู%ใต7หน7าบันที่ภาพสลักตรงกลางลบเลือนไป
จึงไม%ทราบได7ว%าเปEนภาพของเทพเจ7าองคYใดหรือไม% เพราะกรณีปราสาทพนมรุ7งซึ่งจารึกสรรเสริญ
พระศิวะในนิกายปาศุปlตก็มีทับหลังนารายณYบรรทมสินธุYอยู%เหนือประตูทางเข7ามณฑป แต%เหนือ
ทับหลังแผ%นนั้นก็เปEนหน7าบันภาพพระศิวนาฏราช และทับหลังแผ%นในสุดหน7าห7องครรภคฤหะก็เปEน
ภาพโยคีในนิกายปาศุปlตด7วย
กรณีปราสาทบ7านพลวงไม%พบรูปเคารพเหลือเพียงแท%นประดิษฐาน โดยมีหน7าบันเหนือ
ประตูทางเข7าห7องครรภคฤหะเปEนภาพพระกฤษณะยกเขาโควรรธนะ (ไวษณพนิกาย) ส%วนทับหลัง
243