Page 250 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่องปราสาทเขมรสมัยบาปวน
P. 250

5) ปราสาทที่มีทับหลังหน7าห7องครรภคฤหะเล%าเรื่องพระวิษณุ คือ กู%เปhอยน7อย (ภาพ

                    นารายณYบรรทมสินธุY)

                           6) ปราสาทที่มีหน7าบันและทับหลังเล%าเรื่องพระอินทรYมากเปEนพิเศษ คือ ปราสาทบ7านพลวง


                                       ตารางแสดงข7อมูลปราสาทแยกตามลัทธินิกายทางศาสนา

                                        จำนวน
                        ลัทธินิกาย                                    รายชื่อปราสาท
                                       ปราสาท
                                                   ปราสาทตาเมือนธม (พ.ศ. 1563), ปราสาทสระกำแพงใหญ%

                        ไศวนิกาย          6        (พ.ศ. 1585), ปราสาทพนมวัน (พ.ศ. 1598, 1625), ปราสาท
                                                   เมืองต่ำ, กู%กาสิงหY และปราสาทนารายณYเจงเวง

                      ไวษณพนิกาย ?        2        กู%น7อย และกู%เปhอยน7อย
                     บูชาพระอินทรY ?      1        ปราสาทบ7านพลวง

                                                   กู%พราหมณYจำศีล, ปราสาทหินนาแค, ปราสาทพะโค, ปราสาท
                                                   บ7านถนนหัก, ปราสาทหนองหงสY, ปราสาทตาดำ, วัดปjาโคก

                                                   ปราสาท, ปราสาทละลมทม, ปราสาททอง, ปราสาททนง,
                     ไม%สามารถระบุได7     24       ปราสาทบ7านไพล, ปราสาทบ7านอนันตY, ปราสาทนางบัวตูม,

                                                   ปรางคYวัดบ7านหนองหิน, ปราสาทบ7านปราสาท, ปราสาทตาเล็ง,
                                                   ปราสาทโดนตวล, ปราสาทบ7านเบญจY, ปราสาทหนองทองหลาง,

                                                   กู%พระโกนา, กู%บ7านเมืองบัว, กู%บ7านเมย, กู%แดง และพระธาตุดุม


                           จากข7อมูลประติมากรรมรูปเคารพหรือภาพสลักสำคัญจากปราสาททั้ง 6 แห%ง (คิดเปEน
                    18.18% ของจำนวนปราสาททั้งหมด) แสดงว%าปราสาทสมัยบาปวนในภาคอีสานสร7างขึ้นเนื่องใน

                    ศาสนาพราหมณY และส%วนใหญ%เปEนไศวนิกาย อันสอดคล7องกับข7อมูลในจารึก แต%ก็อาจมีปราสาทที่

                    สร7างขึ้นเนื่องในไวษณพนิกายด7วย เช%นกรณีกู%น7อยและกู%เปhอยน7อย อย%างไรก็ตาม เทวรูปพระวิษณุ
                    สมัยบาปวนจากกู%น7อยนั้นไม%ทราบตำแหน%งดั้งเดิมที่พบหรือเคยประดิษฐาน ส%วนทับหลังนารายณY

                    บรรทมสินธุYหน7าห7องครรภคฤหะของกู%เปhอยน7อยนั้นก็อยู%ใต7หน7าบันที่ภาพสลักตรงกลางลบเลือนไป
                    จึงไม%ทราบได7ว%าเปEนภาพของเทพเจ7าองคYใดหรือไม% เพราะกรณีปราสาทพนมรุ7งซึ่งจารึกสรรเสริญ

                    พระศิวะในนิกายปาศุปlตก็มีทับหลังนารายณYบรรทมสินธุYอยู%เหนือประตูทางเข7ามณฑป แต%เหนือ

                    ทับหลังแผ%นนั้นก็เปEนหน7าบันภาพพระศิวนาฏราช และทับหลังแผ%นในสุดหน7าห7องครรภคฤหะก็เปEน
                    ภาพโยคีในนิกายปาศุปlตด7วย

                           กรณีปราสาทบ7านพลวงไม%พบรูปเคารพเหลือเพียงแท%นประดิษฐาน โดยมีหน7าบันเหนือ

                    ประตูทางเข7าห7องครรภคฤหะเปEนภาพพระกฤษณะยกเขาโควรรธนะ (ไวษณพนิกาย) ส%วนทับหลัง





                                                           243
   245   246   247   248   249   250   251   252   253   254   255