Page 611 - BDMS AWARDS 2024

5. การศึึกษาข�อมูลั/เอกส่ารที�เกี�ยุวัข�อง (Literature review)

รู�จักค์าร์บ รู�จักนับ ป็รับส่มดุลั ค์วับค์ุมเบาหวัาน
การนับัคาร์โบัไฮ่เดรติ ( Carbohydrate counting ) เปั็นเร่�องหนึ�งที่่�ผู้้�เปั็นเบัาหวาน ผู้้�เสั่�ยงเบัาหวาน ติ�อง
ที่ำาความีเข�าใจเพ่�อให�เกิดความีสัมีดุลของระดับันำ�าติาลในเล่อด ควบัค้่กับัการรักษัาด�วยยาลดนำ�าติาล โดยหนังสั่อร้�จัก
คาร์บั ร้�จักนับั ปัรับัสัมีดุล ควบัคุมีเบัาหวาน รวบัรวมีข�อมี้ลเก่�ยวกับัปัริมีาณ์คาร์โบัไฮ่เดรติในอาหารซึ่ึ�งเปั็นสัารอาหาร
ที่่�มี่ผู้ลติ่อระดับันำ�าติาลในเล่อดมีากที่่�สัุดเมี่�อเที่่ยบักับัสัารอาหารชนิดอ่�นๆ โดยแบั่งอาหารออกเปั็นหมีวดหมี้่ เช่น หมีวด
ข�าวแปั้ง หมีวดผู้ลไมี� หมีวดผู้ักที่่�มี่แปั้ง หมีวดนมีและผู้ลิติภัณ์ฑี์จากนมี ขนมีหวานและเบัเกอร่� อาหารจานเด่ยว เคร่�อง
ด่�มี รวมีที่ั�งเคร่�องปัรุงรสัที่่�มี่นำ�าติาลและแปั้งแฝึงอย้่ สัามีารถึนำาไปัใช�ในการวางแผู้นการบัริโภคอาหารให�สัอดคล�องกับั
บัริโภคนิสััยและกิจกรรมีของแติ่ล่ะบัุคคล การบัริโภคอาหารได�อย่างถึ้กติ�องและเหมีาะสัมีช่วยให�ผู้้�ที่่�เปั็นเบัาหวานหวาน
ควบัคุมีระดับันำ�าติาลได�ด่ขึ�น ลดความีเสั่�ยงติ่อการเกิดภาวะแที่รกซึ่�อนของโรคเบัาหวาน สั่งผู้ลให�มี่คุณ์ภาพช่วิติที่่�ด่ขึ�น
ดัชน่มีวลกาย Body Mass Index (BMI) ในปััจจุบัันมี่เกณ์ฑี์การคำานวณ์ที่่�เร่ยกว่า “ดัชน่มีวลกาย” ซึ่ึ�งภายในคนที่่�
มี่อายุ 18 ปัีขึ�นไปั วัยรุ่นชายหญิงที่่�ผู้่านวัยเจริญเติิบัโติแล�ว (โดยสั่วนสั้งเพิ�มีขึ�นน�อยกว่า 2 เซึ่นติิเมีติรติ่อปัี) ผู้้�เปั็นเบัาหวาน
ผู้้�ที่่�มี่ความีเสั่�ยงที่่�จะเปั็นเบัาหวาน รวมีที่ั�งคนปักติิ สัามีารถึใช�สั้ติรน่�คำานวณ์เพ่�อปัระเมีินความีอ�วน – ผู้อมีของตินเองและ
ใช�เปั็นแนวที่างในการรักษัานำ�าหนักให�อย้่ในเกณ์ฑี์มีาติรฐาน ค่า BMI ของผู้้�ใหญ่ควรมี่ค่าอย้่ระหว่าง 18.5 – 22.9 กิโลกรัมี
ติ่อติารางเมีติร กรณ์่ที่่�พบัว่า ดัชน่มีวลกายอย้่ในเกณ์ฑี์ผู้ิดปักติิ ควรปัรึกษัาแพที่ย์หร่อที่่มีสัหสัาขา เพ่�อพิจารณ์าการ
ปัรับัอาหาร รวมีถึึงการเพิ�มีหร่อลดจำานวนคาร์โบัไฮ่เดรติในแติ่ละวัน (สัมีาคมีโรคเบัาหวานแห่งปัระเที่ศัไที่ย. ร้�จักคาร์บั
ร้�จักนับั ปัรับัสัมีดุล ควบัคุมีเบัาหวาน, 2560)

ป็ระส่บการณ์ชำีวัิตขีองผู่�สู่งอายุุโรค์เบาหวัานที�มีค์ุณภาพัชำีวัิตที�ดี
วิญญ์ที่ัญญู้ บัุญที่ัน ได�ที่ำาการศัึกษัาวิจัยเร่�อง ปัระสับัการณ์์ช่วิติของผู้้�สั้งอายุโรคเบัาหวานที่่�มี่คุณ์ภาพช่วิติ
ที่่�ด่ มี่วัติถึุปัระสังค์เพ่�อบัรรยายปัระสับัการณ์์ช่วิติของผู้้�สั้งอายุโรคเบัาหวานที่่�มี่คุณ์ภาพช่วิติที่่�ด่ โดยใช�วิธุ์่การศัึกษัา
เชิงคุณ์ภาพ ผู้้�ให�ข�อมี้ลหลัก ค่อ ผู้้�สั้งอายุที่่�มี่โรคเบัาหวานที่่�มี่คุณ์ภาพช่วิติที่่�ด่ จำานวน 21 คน โดยเก็บัข�อมี้ลเชิงลึก การ
สัังเกติและการบัันที่ึกภาคสันามี วิเคราะห์ข�อมี้ลโดยการวิเคราะห์เน่�อหา
ผู้ลการศัึกษัาพบัว่า ปัระสับัการณ์์ช่วิติของผู้้�สั้งอายุโรคเบัาหวานที่่�มี่คุณ์ภาพช่วิติที่่�ด่มี่ 4 ปัระเด็น ได�แก่ 1) คุมี
เบัาหวานได� ปัระกอบัด�วย ที่ำาติามีหมีอบัอก การเล่อกอย้่เล่อกกิน ติรวจติามีนัดสัมีำ�าเสัมีอ และเลิกเคร่�องด่�มีไมี่ด่ 2) สัุข
กาย ปัระกอบัด�วย อย้่ด่มี่เร่�ยวแรง ไมี่เจ็บัไมี่ปัวด ไปัไหนมีาไหนได� 3)สับัายใจ ปัระกอบัด�วยได�ที่ำาบัุญใสั่บัาติร ปัรงได�ไมี่
คิดอะไร คนในครอบัครัวด้แลด่และนอนหลับัด่ 4) ภาคภ้มีิใจในตินเอง ปัระกอบัด�วย ไมี่เปั็นภาระใคร และที่ำาการที่ำางานได�
เหมี่อนเดิมี ( วิญญ์ที่ัญญู้ บัุญที่ัน, 2558)

การนับค์าร์โบไฮเดรตกับการค์วับค์ุมเบาหวัาน
การศัึกษัาของ Diabetes Control and Complication Trial (DCCT) และการศัึกษัาของ United King-dom
Prospective Diabetes Study (UKPDS) ในปัีพ.ศั 2541 ซึ่ึ�งเปั็นการศัึกษัาในผู้้�เปั็นเบัาหวานปัระเภที่ที่่� 2 ก็พบัว่า การ
ควบัคุมีและรักษัาระดับันำ�าติาลในเล่อดให�อย้่ในเกณ์ฑี์ปักติินั�นเปั็นสัิ�งสัำาคัญอันดับัแรกที่่�จะช่วยลดอัติราการเจ็บัปั่วยได�
เสั่ยช่วิติจากภาวะแที่รกซึ่�อนที่่�เกิดจากเบัาหวาน การนับัคาร์โบัไฮ่เดรติ (carbohydrate counting) หร่อ “การนับัคาร์บั”
เปั็นวิธุ์่การและหร่อเคร่�องมี่อที่่�นำามีาใช�ในการวางแผู้นการบัริโภคอาหารสัำาหรับัผู้้�เปั็นเบัาหวาน ซึ่ึ�งเน�นความีสัำาคัญของ
สัารอาหารปัระเภที่คาร์โบัไฮ่เดรติเปั็นหลัก เน่�องจากเปั็นสัารอาหารสัำาคัญที่่�ที่ำาให�ระดับันำ�าติาลในเล่อดหลังมี่�ออาหารเพิ�มี
สั้งได� (postprandial hyperglycemia) และพบัว่าการนับัคาร์โบัไฮ่เดรตินั�นสัามีารถึช่วยควบัคุมีระดับันำ�าติาลในเล่อดได�
ด่ขึ�น ข�อมี้ลการปัริที่ัศัน์เปั็นระบับั (systematic review) และการวิเคราะห์อภิมีาน (meta-analysis) ในปัีพ.ศั 2559 พบั
ว่าการให�ความีร้�แก่ผู้้�ปั่วยเบัาหวานชนิดที่่� 1 เร่�องการนับัคาร์โบัไฮ่เดรติสัามีารถึที่ำาให�ผู้้�เปั็นเบัาหวานมี่ระดับันำ�าติาลด่ขึ�น
โดยที่ำาให�ระดับันำ�าติาลเฉล่�ยสัะสัมี (HbA1c) ลดลงร�อยละ 0.35 อย่างมี่นัยสัำาคัญที่างสัถึิติิเมี่�อเปัร่ยบัเที่่ยบักับัการให�ความี
ร้�เร่�องเบัาหวานโดยที่ั�วไปั ในปัีพ.ศั 2560 มี่การศัึกษัาผู้ลของการให�ความีร้�เร่�องการรับัคาร์โบัไฮ่เดรติในผู้้�ปั่วยเบัาหวาน
ชนิดที่่� 1 ในปัระเที่ศัไที่ยพบัว่าช่วยลดระดับั HbA1c ได�ร�อยละ 0.5 เมี่�อติิดติามีไปัที่่�ระยะเวลา 3, 6, 9, และ 12 เด่อน นอกจาก
น่�ยังพบัว่าการนับัคาร์บัที่ำาให�ผู้้�เปั็นเบัาหวานมี่อิสัระในการเล่อกกินอาหารมีากขึ�น การนับัคาร์โบัไฮ่เดรติสัามีารถึนำามีา
ใช�กับัที่ั�งผู้้�ปั่วยเบัาหวานชนิดที่่� 1 และชนิดที่่� 2 และผู้้�เปั็นเบัาหวานขณ์ะติั�งครรภ์ ในปัี พ.ศั 2551 American Diabetes
Association (ADA) ได�แนะนำาให�การนับัคาร์โบัไฮ่เดรติเปั็นอ่กวิธุ์่หนึ�งของการวางแผู้นการบัริโภคอาหารให�การควบัคุมี

611
SOCIAL INNOVATION