Page 90 - ผู้หญิงก้าวเดิน : มูลนิธิรักษ์ไทย
P. 90
08 พัฒนำจำกปัญหำ
ในพื้นที่
จากจุดเริ่มต้นการทำางานในแม่แจ่มที่เข้าไปส่งเสริมคุณภาพชีวิตให้มี
ความกินดีอยู่ดี ด้วยการสนับสนุนการเกษตร ลดการใช้สารเคมีในการปลูกพืช ในระยะ
หลังวางนำ้าหนักไปยังเรื่อง “การจัดการร่วม” เพื่อให้ชุมชนมีอำานาจในการจัดการที่ดิน
ของตนเอง แม้ไม่มีโฉนด แต่สามารถอ้างสิทธิตามประเพณีดั้งเดิมที่สืบทอดกันมาเนิ่นนาน
โครงการระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์แบบมีส่วนร่วม (PGIS) เป็นตัวอย่างหนึ่งของ
การต่อยอดการทำางาน จากการเริ่มต้นทำาแผนที่ร่างมือ ประชุมกับชาวบ้านว่าพื้นที่
ในชุมชนส่วนใดเป็นป่าอนุรักษ์ ส่วนใดเป็นพื้นที่ทำากิน เมื่อเทคโนโลยีพัฒนามากขึ้น
จึงมีการทำาแผนที่โดยนำาระบบข้อมูลจีไอเอสมาประกอบการบันทึกข้อมูล ซึ่งมี
ความแม่นยำาในการระบุถึงการใช้ที่ดินของชุมชนและปักปันแนวเขตระหว่างส่วนที่เป็น
ป่าไม้ ส่วนของพื้นที่ไร่ และครัวเรือนอยู่อาศัย ข้อมูลเหล่านี้นำาไปสู่ความมั่นคงด้านที่ดิน
ของคนบนพื้นที่สูง เพื่อติดตามความเปลี่ยนแปลงของรูปแบบการใช้ที่ดิน และสนับสนุน
การจัดการทรัพยากรธรรมชาติ
ผลที่ตามมาคือชาวบ้านสามารถนำาข้อมูลจากแผนที่ที่แม่นยำาและมีคุณภาพไปใช้ใน
การต่อรองกับภาครัฐในการจัดการที่ดินในเขตป่าสงวน ทั้งยังเกิดการทำางานร่วมกับ
องค์การบริหารส่วนตำาบล (อบต.) ผู้นำาชุมชน ตลอดจนเอ็นจีโออื่นที่ระดมเข้าไปช่วยกัน
ทำางานในประเด็นนี้
ดิเรก เครือจินลิ ผู้ประสานงานโครงการสิ่งแวดล้อมภาคเหนือ ผู้คุ้นเคยกับพื้นที่มากว่า
25 ปี กล่าวว่า “การท�างานที่นี่เป็นตัวอย่างหนึ่งของการน�าเอาปัญหาของพื้นที่เป็นตัวตั้ง
ในการพัฒนา (area based approach) เป็นการสร้างความเข้มแข็งของชุมชนโดยเน้น
จากฐานราก เพราะฉะนั้นในบางช่วงเวลาอาจจะไม่มีโครงการ เนื่องจากด�าเนินงาน
ครบสัญญาตามที่ก�าหนดไว้กับแหล่งทุนแล้ว แต่บางกิจกรรมก็ยังท�าอยู่อย่างต่อเนื่อง
โดยใช้การท�างานร่วมกับภาคีที่เกี่ยวข้อง”
88 ผู้หญิงก้าวเดิน
