Page 29 - ถักร้อยความรู้ภูมิศาสตร์อันหลากหลาย : หมุดหมายความรู้ครบรอบ 60 ปี
P. 29
รองศาสตราจารย์
ดร. ชูศักดิ์ วิทยาภัค
ผู้มิเข้ามิาทำางานที�ภาควิชาภูมิิศาสิตั้ร์เมิื�อปีี พ.ศ. 2538
ด้้วยความิรู้สิึกเห้มิือนคนนอกที�เข้ามิาอยู่ในชุมิชนให้มิ่ จึงขอเล่า
ท้�งในมิุมิมิองจากข้างนอกเข้ามิา (outside in) และจาก
ข้างในออกไปี (inside out) เมิื�อแรกเข้ามิา ผู้มิพบความิน่าทึ�ง
ของภาควิชาภูมิิศาสิตั้ร์ในขณะน้�นที�เตั้็มิไปีด้้วยความิ
ห้ลากห้ลายของจารีตั้การศึกษาทางภูมิิศาสิตั้ร์จากท้�วโลก
ไมิ่ว่าจะเปี็นอ้งกฤษ ฝ่ร้�งเศสิ เยอรมิ้นนี สิห้ร้ฐอเมิริกา
ออสิเตั้รเลีย นิวซัีแลนด้์ มิีแนวทางการวิจ้ยท้�งเชิงปีริมิาณ
และคุณภาพ ผู้มิจบภูมิิศาสิตั้ร์มิาจากแคนาด้าก็ถึือว่าเปี็นสิายแองโกล-อเมิริก้น จึงมิาเตั้ิมิเตั้็มิให้้อีกสิ่วนห้นึ�ง
ผู้มิมิองตั้นเองว่าคงเปี็นแค่สิ่วนเล็ก ๆ ของภูมิิศาสิตั้ร์ที�ขาด้ห้ายไปี ในเชิงทฤษฎีีผู้มิเปี็นพวกแนววิพากษ์ไมิ่ใช่
พวกกระแสิห้ล้ก ถึึงแมิ้ในช่วงปีลายการทำางานจะได้้ร้บข้อเสินอที�ปีฏิิเสิธิไมิ่ได้้ให้้สิอนวิชาทฤษฎีีภูมิิศาสิตั้ร์
ในระด้้บบ้ณฑิิตั้ศึกษา แตั้่ก็ตั้้องขอให้้อาจารย์ท่านอื�นมิาช่วยสิอนในสิ่วนของทฤษฎีีคลาสิสิิค ในเชิงการวิจ้ย
ถึึงแมิ้ว่าผู้มิจะได้้ร้บการศึกษาอบรมิมิาท้�งการวิจ้ยเชิงปีริมิาณและคุณภาพ แตั้่ห้ล้งจบปีริญญาเอกแล้ว
ผู้มิเลือกที�จะทำาการวิจ้ยเชิงคุณภาพมิากกว่า แตั้่ก็เช่นก้นในช่วงห้ล้งก็ถึูกเสินอให้้สิอนกระบวนวิชาวิจ้ย
ทางภูมิิศาสิตั้ร์ในระด้้บบ้ณฑิิตั้ศึกษาอีก เมิื�ออาจารย์อาวุโสิที�สิอนอยู่ก่อนเกษียณอายุไปี ย้งด้ีที�มิีอาจารย์
ที�เชี�ยวชาญเชิงปีริมิาณและการวิเคราะห้์ทางสิถึิตั้ิมิาช่วยสิอนในสิ่วนที�ผู้มิไมิ่ถึน้ด้ ตั้อนที�มิาสิอนให้มิ่ ๆ ได้้ร้บ
คำาแนะนำาให้้เปีิด้กระบวนวิชาให้มิ่ของตั้นเอง ผู้มิร่างกระบวนวิชาภูมิิศาสิตั้ร์สิ้งคมิ (social geography)
ตั้ามิภูมิิห้ล้งการการศึกษาของตั้นเอง แตั้่เมิื�อนำาเสินอให้้ภาควิชา มิีการปีร้บแก้ก้นไปีมิาตั้ามิข้อเสินอแนะ
จึงออกมิาเปี็นวิชาภูมิิศาสิตั้ร์การพ้ฒนา (development geography) สิ่วนในระด้้บบ้ณฑิิตั้ศึกษาน้�นผู้มิได้้
นำาเอาวิชานิเวศวิทยาการเมิือง (political ecology) มิาเปีิด้สิอนเปี็นคร้�งแรกในภาควิชาภูมิิศาสิตั้ร์ นอกเห้นือจาก
น้�นผู้มิก็สิอนวิชาที�มิีมิาก่อนอยู่แล้วท้�งวิชาการอนุร้กษ์สิิ�งแวด้ล้อมิ ภูมิิศาสิตั้ร์มินุษย์ ภูมิิศาสิตั้ร์ว้ฒนธิรรมิ
และนิเวศวิทยามินุษย์ จนกระท้�งผู้มิเกษียณอายุการทำางานในปีี พ.ศ. 2562 เมิื�อมิองย้อนกล้บไปีผู้มิก็ควร
จะพอใจก้บปีระสิบการณ์การทำางานของผู้มิที�นี�
ภูมิศาสตร์ในความทรงจำา: 29
จากใจคณาจารย์อาวุโส
