Page 34 - ถักร้อยความรู้ภูมิศาสตร์อันหลากหลาย : หมุดหมายความรู้ครบรอบ 60 ปี
P. 34
ตั้ลอด้ร่วมิครึ�งศตั้วรรษที�ผู้่านมิา สิาขาวิชาภูมิิศาสิตั้ร์มินุษย์ถึือว่า
เปี็นสิาขาที�มิีการเตั้ิบโตั้อย่างก้าวกระโด้ด้ มิีการผู้สิมิผู้สิาน พ้ฒนาและบูรณา
การความิรู้ร่วมิก้บศาสิตั้ร์อื�น ไมิ่ว่าจะเปี็นทางฝ่ั�งวิทยาศาสิตั้ร์ สิ้งคมิศาสิตั้ร์
และมินุษย์ศาสิตั้ร์ จนเกิด้เปี็นสิาขาย่อยให้มิ่ ๆ อย่างมิากมิาย บทความิท้�ง
6 ชิ�นในห้น้งสิือเล่มินี�ก็ได้้สิะท้อนถึึงความิพยายามิของผูู้้แตั้่งที�่ได้้พ้ฒนาและ
ยกระด้้บองค์ความิรู้ที�ตั้นเชี�ยวชาญไปีสิู่ระด้้บนานาชาตั้ิเช่นเด้ียวก้น
จากบทความิท้�งห้มิด้ สิามิารถึแบ่งออกได้้เปี็นเนื�อห้า 3 สิ่วนด้้วยก้น คือ
สิะท้อนคิด้มิุมิมิองทางภูมิิศาสิตั้ร์ ธิรรมิาภิบาลสิิ�งแวด้ล้อมิ และเมิืองในอนาคตั้
อ้นห้ลากห้ลาย
ในเนื�อห้าสิ่วนที�ห้นึ�ง ว่าด้้วยการสิะท้อนคิด้มิุมิมิองทางภูมิิศาสิตั้ร์
ชยา วรรธินะภูตั้ิ ได้้ใช้เนื�อห้าจากภาพยนตั้ร์เรื�อง Avatar และผู้ลงานของ
น้กศึกษาเพื�อชี�ให้้เห้็นว่า ความิเข้าใจในแนวคิด้ “พื�นที�” “ถึิ�นที�” และ “ระด้้บ
พื�นที�” เปี็นพื�นฐานสิำาค้ญสิำาห้ร้บการคิด้อย่างภูมิิศาสิตั้ร์ น้�นคือ การเข้าใจ
ว่าปีรากฏิการณ์ห้รือสิถึานที�ห้นึ�ง ๆ มิิได้้เปี็นเพียงแค่ตั้ำาแห้น่งแห้่งที� แตั้่เปี็น
สิิ�งห้รือสิถึานที�ที�รู้สิึกได้้ เตั้็มิไปีด้้วยความิห้มิาย มิีความิเชื�อมิโยงก้บพื�นที�
ใกล้ไกลและมิีผู้ลตั้่อก้นและก้น ชยาเสินอว่า การคิด้อย่างภูมิิศาสิตั้ร์ก็คือ
แก่นของการเปี็นพลเมิืองโลก คือผูู้้ที�ท้นตั้่อสิถึานการณ์โลก เคารพและยอมิร้บ
ความิแตั้กตั้่าง และร่วมิขจ้ด้ปีัญห้าความิไมิ่เท่าเทียมิและความิไมิ่เปี็นธิรรมิ
ในเนื�อห้าสิ่วนที�สิอง ว่าด้้วยธิรรมิาภิบาลสิิ�งแวด้ล้อมิ เปี็นแนวทาง
การศึกษาของภูมิิศาสิตั้ร์สิิ�งแวด้ล้อมิที�ค่อนข้างมิาแรงในช่วงราวสิองทศวรรษ
ที�ผู้่านมิา บทความิของเผู้่าไทย สิินอำาพล ใช้กรณีศึกษาเรื�องการปีลูกข้าวโพด้
เลี�ยงสิ้ตั้ว์และโครงการร้บนำ�านอง เพื�อสิะท้อนว่า น้กภูมิิศาสิตั้ร์มินุษย์สิามิารถึ
มิีบทบาทร่วมิก้บน้กวิชาการสิาขาอื�น ๆ ได้้ในทุกกระบวนการของการวิเคราะห้์
ความิไมิ่เท่าเทียมิทางสิิ�งแวด้ล้อมิระห้ว่างเมิืองและชนบท ท้�งนี� เพื�อเสิริมิสิร้าง
พล้งอำานาจให้้ชุมิชนมิีสิ่วนร่วมิและสิร้างความิเปี็นธิรรมิทางสิิ�งแวด้ล้อมิ
อย่างย้�งยืนให้้แก่ท้�งพื�นที�เมิืองและชนบท ไมิ่ใช่เพื�อเมิืองห้รือชนบทพื�นที�ใด้
พื�นที�ห้นึ�ง
บทความิโด้ยคณิน หุ้ตั้านุว้ตั้ร ใช้มิุมิมิองด้้านความิยุตั้ิธิรรมิทาง
สิิ�งแวด้ล้อมิและแนวคิด้ความิเปีราะบาง ในการเสินอความิเชื�อมิโยงของมิุมิมิอง
สิำาค้ญ 3 กลุ่มิด้้วยก้นได้้แก่ ภ้ยเชิงระบบในรูปีของอุบ้ตั้ิภ้ยทางเทคโนโลยีที�
34 ถักร้อยความรู้ภูมิศาสตร์อันหลากหลาย:
หมุดหมายความรู้ ครบรอบ 60 ปี
