Page 36 - ถักร้อยความรู้ภูมิศาสตร์อันหลากหลาย : หมุดหมายความรู้ครบรอบ 60 ปี
P. 36
2) พัฒนุาการของแนุวัคิดและที่ฤษฎีีที่างภููมิศาสตร์มนุุษย์ : ผูู้้แตั้่ง
ทุกท่านแสิด้งให้้เห้็นว่า สิาขาวิชาที�ตั้นเชี�ยวชาญน้�นมิีพ้ฒนาการทางความิรู้
ตั้ามิการเปีลี�ยนผู้่านของกระบวนท้ศน์และทฤษฎีีให้มิ่ ๆ ที�ถึูกผู้ลิตั้ขึ�นเพื�อ
ตั้อบโจทย์สิถึานการณ์โลก ไล่ตั้้�งแตั้่การได้้ร้บอิทธิิพลของศาสิตั้ร์ทางพื�นที�
ในยุคทศวรรษ 1950 เรื�อยมิาจนถึึงปีัจจุบ้นที�ศึกษาพลว้ตั้ทางสิิ�งแวด้ล้อมิ
และเมิืองในมิิตั้ิทางอารมิณ์ ความิแตั้กตั้่างและความิไมิ่เปี็นธิรรมิทางเพศภาพ
อายุ สิีผู้ิว เชื�อชาตั้ิและชนช้�น และระบบโครงสิร้างที�เห้ลื�อมิลำ�า พ้ฒนาการ
ด้้งกล่าวแสิด้งให้้เห้็นว่า สิาขาภูมิิศาสิตั้ร์มินุษย์ทวีความิเปี็นศาสิตั้ร์
เชิงวิพากษ์มิากขึ�นเรื�อย ๆ
3) ภููมิศาสตร์ในุฐานุะสหวัิที่ยาการและพหุวัิที่ยาการ : สิืบเนื�องจาก
ข้อที�สิอง เนื�อห้าของผูู้้เขียนแตั้่ละท่านแสิด้งให้้เห้็นอย่างช้ด้เจนว่าได้้พยายามิ
ผู้สิมิผู้สิานความิรู้ภูมิิศาสิตั้ร์ก้บสิาขาวิชาอื�น ไมิ่ว่าจะเปี็น ภ้ยพิบ้ตั้ิ นิเวศวิทยา
การเมิือง การพ้ฒนา (เผู้่าไทย, คณิน, ชยา) ปีระชากรศาสิตั้ร์ พฤฒาวิทยา
(ลิวา) ผู้้งเมิืองศึกษา การขนสิ่งและโลจิสิตั้ิกสิ์ (ว้นเพ็ญ, ชาคริน) การทำา
เช่นนี� ก็คือการตั้อกยำ�าธิรรมิชาตั้ิของภูมิิศาสิตั้ร์น้�นเอง คือ ศาสิตั้ร์ที�เปี็น
สิห้วิทยาการเสิมิอมิาและพร้อมิจะข้ามิศาสิตั้ร์เพื�อขย้บขยายกรอบของ
ภูมิิศาสิตั้ร์ให้้กว้างและลึกขึ�น และเพื�อเปีิด้พื�นที�ทางความิรู้ให้มิ่ ๆ ให้้ท้นสิมิ้ย
ตั้่อสิถึานการณ์โลกในปีัจจุบ้นที�ทวีความิซั้บซั้อนขึ�นเรื�อย ๆ
ด้้วยบริบทของสิถึานการณ์โลกในปีัจจุบ้นและบริบทของโลกวิชาการ
ที�ปีร้บเปีลี�ยนและพ้ฒนาอย่างรวด้เร็ว น้กภูมิิศาสิตั้ร์มินุษย์จะห้ยุด้พ้ฒนา
ความิรู้ไมิ่ได้้ จุด้ร่วมิของผูู้้แตั้่งท้�ง 6 ท่าน ท้�งในทางตั้รงและทางอ้อมิ คือ
การศึกษาปีฏิิสิ้มิพ้นธิ์ระห้ว่างพลว้ตั้ของสิ้งคมิมินุษย์และปีัญห้าสิิ�งแวด้ล้อมิ
ที�ท้าทายก้นและก้น โด้ยที�ความิเปี็นธิรรมิทางสิ้งคมิและความิเปี็นธิรรมิ
ทางสิิ�งแวด้ล้อมิ เปี็นท้�งเงื�อนไขตั้่อการพ้ฒนาในอนาคตั้ และขณะเด้ียวก้น
ก็เปี็นสิิ�งที�กำาล้งถึูกท้าทายโด้ยเปี้าห้มิายการพ้ฒนาในอนาคตั้ด้้วยเช่นก้น
แนวทางการศึกษาด้้งกล่าว ทำาให้้เห้็นว่า คณาจารย์ ณ ปีัจจุบ้นได้้นำาพา
และสิานตั้่อสิาขาภูมิิศาสิตั้ร์มินุษย์มิาได้้ไกลมิาก เมิื�อเทียบก้บแนวทาง
การศึกษาในอด้ีตั้ และนี�เองถึือเปี็นห้มิุด้ห้มิายสิำาค้ญสิำาห้ร้บสิาขาภูมิิศาสิตั้ร์
มินุษย์ในปีระเทศไทยในศตั้วรรษที� 21
36 ถักร้อยความรู้ภูมิศาสตร์อันหลากหลาย:
หมุดหมายความรู้ ครบรอบ 60 ปี
