Page 84 - ถักร้อยความรู้ภูมิศาสตร์อันหลากหลาย : หมุดหมายความรู้ครบรอบ 60 ปี

ป็ระเด็นุสุดที่้าย ได้้แก่ การจ้ด้การด้้านภ้ยพิบ้ตั้ิ ได้้แก่ งานวิจ้ยเรื�อง “การจ้ด้การอุทุกภ้ยในผูู้้สิูงอายุ
โด้ยการปีระสิานความิร่วมิมิือระห้ว่างชุมิชนและองค์กรปีกครองสิ่วนท้องถึิ�น” ของวราภรณ์ ทนงศ้กด้ิ�

สิุคนธิ์ ช้ยชนะ และสิมิสิมิ้ย เอียด้คง (2560)

4. ที่ิศที่างของการศึกษาวัิจััยด้านุภููมิศาสตร์ผู้สูงอายุในุป็ระเที่ศไที่ย
จากการทบทวนวรรณกรรมิข้างตั้้น พบว่าการศึกษาเรื�องผูู้้สิูงอายุของน้กภูมิิศาสิตั้ร์ไทยเริ�มิมิา
ตั้้�งแตั้่ปีี พ.ศ. 2546 แมิ้จะย้งมิีไมิ่มิากน้ก แตั้่ในช่วงเวลา 20 ที�ผู้่านมิามิีการศึกษาที�ครอบคลุมิปีระเด้็นตั้่าง ๆ

ถึึง 7 จาก 10 ปีระเด้็น ตั้ามิขอบเขตั้การศึกษาภูมิิศาสิตั้ร์ผูู้้สิูงอายุของ Skinner, Cloutier and Andrews
(2016) ไมิ่รวมิงานที�มิีการปีระยุกตั้์ใช้เทคโนโลยีสิารสินเทศทางภูมิิศาสิตั้ร์ที�ศึกษาเกี�ยวก้บปีระเด้็นเรื�องพื�นที�
เห้มิาะสิมิ การสิร้างระบบสิน้บสินุนและฐานข้อมิูล การวิเคราะห้์พฤตั้ิกรรมิ และการจ้ด้การด้้านภ้ยพิบ้ตั้ิ ท้�งนี�

อีก 3 ปีระเด้็นที�ย้งไมิ่พบว่ามิีการศึกษาของน้กภูมิิศาสิตั้ร์ในปีระเทศไทยได้้แก่ ปีระเด้็นด้้านอ้ตั้ล้กษณ์และ
ความิเปี็นตั้้วแทน อารมิณ์และตั้้วตั้น การวางแผู้นเมิืองและที�อยู่อาศ้ย ซัึ�งอาจเปี็นไปีได้้ว่าสิามิปีระเด้็นเห้ล่า
นี�ค่อนข้างมิีความิคาบเกี�ยวก้บศาสิตั้ร์ด้้านสิ้งคมิวิทยาและมิานุษยวิทยา จิตั้วิทยา และสิถึาปีัตั้ยกรรมิและ

ผู้้งเมิือง แตั้่แน่นอนว่าไมิ่ได้้เปี็นข้อจำาก้ด้ที�น้กภูมิิศาสิตั้ร์จะไมิ่เข้าไปีทำาการศึกษาวิจ้ย ท้�งในสิามิปีระเด้็น
ด้้งกล่าวและรวมิถึึงปีระเด้็นอื�น ๆ นอกเห้นือจากนี� โด้ยเฉพาะการเชื�อมิโยงก้บเทคโนโลยีและนว้ตั้กรรมิ
เชิงพื�นที� และการศึกษาวิจ้ยเชิงคุณภาพ โด้ยใช้แนวคิด้ด้้านโครงสิร้างนิยมิ (Structuralism) ห้ล้งโครงสิร้าง

นิยมิ (Post-structuralism) ห้ล้งสิมิ้ยให้มิ่ (Post-modernism) และห้ล้งมิานุษยนิยมิ (Post-humanism)
ในการทำาความิเข้าใจบริบท กลไก และมิิตั้ิตั้่าง ๆ ของผูู้้สิูงอายุที�มิีความิซั้บซั้อนและห้ลากห้ลายมิากยิ�งขึ�น

ในสิ้งคมิปีัจจุบ้นและที�จะเกิด้ขึ�นในอนาคตั้

5. สรุป็
ในเวลาอีกไมิ่ถึึงสิิบปีีตั้่อจากนี�ไปี ปีระเทศไทยจะก้าวสิู่การเปี็นสิ้งคมิสิูงอายุแบบเตั้็มิข้�น (Super-aged
society) ซัึ�งการเปีลี�ยนแปีลงนี�เปี็นสิิ�งที�น่าก้งวลใจเพราะอ้ตั้ราเร่งของการก้าวเข้าสิู่การเปี็นสิ้งคมิสิูงอายุ

แบบเตั้็มิข้�นของไทย ใช้ระยะเวลาเท่า ๆ ก้บ (ห้รือน้อยกว่า) การเปีลี�ยนผู้่านของปีระเทศญี�ปีุ�น ซัึ�งแรงกระเพื�อมิ
ของการเปีลี�ยนผู้่านทางปีระชากร ยิ�งใช้ระยะเวลาที�น้อยเท่าไรย่อมิสิ่งผู้ลที�รุนแรงและยาวนานมิากยิ�งขึ�นเท่าน้�น
ภายใตั้้พลว้ตั้รทางปีระชากร (Population dynamics) สิ้งคมิไทยตั้้องร้บมิือก้บสิ้ด้สิ่วนผูู้้สิูงอายุที�เพิ�มิขึ�น

และจะเพิ�มิขึ�นไปีเรื�อย ๆ อย่างตั้่อเนื�องในห้ลากห้ลายมิิตั้ิและห้ลายระด้้บ ตั้้�งแตั้่ระด้้บปีัจเจก ท้�งในเรื�องสิภาพ
ชีวิตั้ความิเปี็นอยู่ของผูู้้สิูงอายุ สิุขภาพและการเจ็บปี�วย สิว้สิด้ิการสิ้งคมิ สิุขภาพและการเข้าถึึงบริการทาง
สิุขภาพ อาชีพ รายได้้และเงินออมิ ไปีจนถึึงระด้้บคร้วเรือนและชุมิชน ไมิ่ว่าจะเปี็นในเรื�องรายได้้และเงินออมิของ

84 ถักร้อยความรู้ภูมิศาสตร์อันหลากหลาย:
หมุดหมายความรู้ ครบรอบ 60 ปี