Page 84 - วิศวกรรมสาร ปีที่ 74 ฉบับที่ 2 เมษายน - มิถุนายน 2564 : Thailand Engineering Journal

โ คัรงข่าย่ไฟฟ้าที�กำาลังเปลี�ย่นแปลง (Evolving Grid) การจัด้การโครงข้่ายไฟฟ้าแบับัแน่วิด้ิ�งข้องป็ระเทศไทยอย้่ โครงข้่ายไฟฟ้าแบับัแน่วิด้ิ�ง ถ่อเป็็น่โครงสร้างพึ่่�น่ฐาน่ที�

การผลิตและการส่งจ่ายไฟฟ้าไป็ยังผ้้ใชื่้ไฟฟ้า ใน่อด้ีตจน่ถึงป็ัจจุบััน่ ภายใต้การด้ำาเน่ิน่งาน่โด้ยรัฐวิิสาหกิจ 3 แห่ง ค่อ การไฟฟ้าฝ้�าย ป็ระเทศต่าง ๆ ทั�วิโลก ใชื่้งาน่เพึ่่�อให้บัริการด้้าน่สาธิารณ้ป็โภค
เชื่่�อมโยงถึงกัน่เป็็น่โครงสร้างแบับัแน่วิด้ิ�ง มีองค์ป็ระกอบัหลัก ผลิตแห่งป็ระเทศไทย (กฟผ. หร่อ EGAT) ด้้แลรับัผิด้ชื่อบัใน่ส่วิน่ ไฟฟ้ามาอย่างยาวิน่าน่กวิ่า 100 ป็ี มีกระบัวิน่การข้ั�น่ตอน่ใน่การ
4 ส่วิน่ ได้้แก่ ระบับัผลิตไฟฟ้า (Generation; G) โด้ยอาศัย ข้องระบับัผลิต (G) และระบับัส่ง (T) การไฟฟ้าน่ครหลวิง (กฟน่. วิางแผน่พึ่ัฒน่าและการป็ฏิบััติการอย่างเป็็น่ระบับั ให้ควิามมั�น่คง

โรงไฟฟ้าพึ่ลังควิามร้อน่ข้น่าด้ใหญ่่เป็็น่หลัก ระบับัส่งไฟฟ้า หร่อ MEA) ด้้แลรับัผิด้ชื่อบัระบับัจำาหน่่าย (D) บัริการจำาหน่่าย ป็ลอด้ภัย ควิามเชื่่�อถ่อได้้ และป็ระสิทธิิภาพึ่เป็็น่ที�น่่าพึ่อใจ อย่างไร

(Transmission; T) โด้ยใชื่้ระด้ับัแรงด้ัน่ส้ง (ป็ระเทศไทยใชื่้ระด้ับั ไฟฟ้าให้แก่ผ้้ใชื่้ไฟฟ้าใน่พึ่่�น่ที�จังหวิัด้กรุงเทพึ่มหาน่คร น่น่ทบัุรี ก็ด้ี ป็ัจจัยหลักที�ก่อให้เกิด้การเป็ลี�ยน่แป็ลงโครงข้่ายไฟฟ้าจากแบับั
แรงด้ัน่ส้งที� 500 และ 230 กิโลโวิลต์ เป็็น่หลัก) เพึ่่�อให้สามารถส่ง และสมุทรป็ราการ และการไฟฟ้าส่วิน่ภ้มิภาค (กฟภ. หร่อ PEA) แน่วิด้ิ�งมาส้่แบับัแน่วิราบั ตามที�แสด้งเป็รียบัเทียบัไวิ้ใน่ร้ป็ที� 1
พึ่ลังงาน่ไฟฟ้าป็ริมาณส้งไป็ได้้ใน่ระยะทางไกล ๆ และลด้การส้ญ่ ด้้แลรับัผิด้ชื่อบัระบับัจำาหน่่าย (D) ให้แก่ผ้้ใชื่้ไฟฟ้าใน่พึ่่�น่ที� 74 ได้้แก่ น่โยบัายการลด้ป็ริมาณการป็ล่อยก๊าซเร่อน่กระจกทั�วิโลก

เสียพึ่ลังงาน่ใน่สายส่ง ระบับัจำาหน่่าย (Distribution; D) โด้ยใชื่้ จังหวิัด้อ่�น่ น่อกจากน่ี� การจัด้การโครงข้่ายไฟฟ้ายังอย้่ภายใต้การ ควิามต้องการพึ่ึ�งพึ่าพึ่ลังงาน่หมุน่เวิียน่ที�สะอาด้และเป็็น่มิตรกับัสิ�ง

ระด้ับัแรงด้ัน่ป็าน่กลางและแรงด้ัน่ตำ�า (ป็ระเทศไทยใชื่้ระด้ับัแรงด้ัน่ กำากับัด้้แลเชื่ิงน่โยบัาย การออกใบัอนุ่ญ่าตป็ระกอบักิจการที� แวิด้ล้อม ใน่ข้ณะที�ยังคงต้องการราคาค่าไฟฟ้าที�ไม่แพึ่งจน่เกิน่ไป็
ป็าน่กลางที� 12 และ 24 กิโลโวิลต์ ใน่เข้ตน่ครหลวิง หร่อ 22 และ เกี�ยวิข้้องกับัโครงข้่ายไฟฟ้า และการกำากับัด้้แลใน่ด้้าน่ราคาค่า และควิามเชื่่�อถ่อได้้ข้องระบับัไฟฟ้าที�จะไม่ส่งผลกระทบัต่อควิาม
33 กิโลโวิลต์ ใน่เข้ตภ้มิภาค และระด้ับัแรงด้ัน่ตำ�าที� 416/240 โวิลต์ ไฟฟ้า โด้ยคณะกรรมการกำากับักิจการพึ่ลังงาน่ (กกพึ่. หร่อ ERC) สะด้วิกสบัายใน่การด้ำารงชื่ีวิิต และการข้ับัเคล่�อน่ทางเศรษฐกิจ

ใน่เข้ตน่ครหลวิง หร่อ 400/230 โวิลต์ ใน่เข้ตภ้มิภาค เป็็น่หลัก) สอด้คล้องตามทิศทางการพึ่ัฒน่าอย่างยั�งย่น่ (เป็้าหมายที� 7 SDG

เพึ่่�อกระจายไฟฟ้าไป็ส้่ผ้้ใชื่้ไฟฟ้าจำาน่วิน่มาก (ป็ัจจุบััน่ใน่ 7 Affordable and Clean Energy) ตลอด้จน่ควิามก้าวิหน่้าข้อง
ป็ระเทศไทยมีผ้้ใชื่้ไฟฟ้าป็ระมาณ 20-25 ล้าน่ราย) อย่างทั�วิถึง ทั�ง การพึ่ัฒน่าเทคโน่โลยีด้้าน่การผลิตไฟฟ้าจากพึ่ลังงาน่หมุน่เวิียน่
ใน่เม่อง ชื่น่บัท พึ่่�น่ที�ห่างไกล รวิมถึงพึ่่�น่ที�เกาะใน่ทะเล และส่วิน่ การกักเก็บัพึ่ลังงาน่ ยาน่ยน่ต์ไฟฟ้า เทคโน่โลยีด้้าน่อิเล็กทรอน่ิกส์ ด้้วิยเหตุป็ัจจัยและผลข้องการเป็ลี�ยน่แป็ลงด้ังกล่าวิ ส่งผล

ผ้้ใชื่้ไฟฟ้า (Utilization, End-uses; U) สามารถจำาแน่กป็ระเภท กำาลัง และเทคโน่โลยีด้้าน่สารสน่เทศและการส่�อสาร (ICT) ให้ระบับัการจัด้การพึ่ลังงาน่ ซึ�งถ่อเป็็น่เสม่อน่ส่วิน่ “สมอง” ข้อง

ได้้เป็็น่ ภาคอุตสาหกรรม (Industrial) ภาคธิุรกิจ (Commercial) ที�ลำ�าสมัย โครงข้่ายไฟฟ้า จำาเป็็น่จะต้องเป็ลี�ยน่แป็ลงไป็ และมีแน่วิโน่้มเป็็น่
และภาคที�อย้่อาศัย (Residential) ซึ�งมีลักษณะการใชื่้ไฟฟ้าใน่ แบับักระจายศ้น่ย์เพึ่ิ�มมากข้ึ�น่ ด้ังจะได้้อธิิบัายใน่หัวิข้้อต่อไป็
แต่ละชื่่วิงเวิลาข้องวิัน่ที�อาจแตกต่างกัน่ไป็

รูปที� 1 เปรีย่บเทีย่บโคัรงข่าย่ไฟฟ้าแบบแนวดิ�ง (ที�ใช้งานจุาก

อดีตจุนถึึงปัจุจุุบัน) และแบบแนวราบ (ที�กำาลังเริ�มิเกิดขึ�นใน
ปัจุจุุบัน และมิีแนวโน้มิจุะใช้งานเพิ�มิมิากขึ�นในอนาคัต)

82 83
84
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่� 74 ฉบัับัที่่� 2 เมษายน-มิถุุนายน 2564
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่� 74 ฉบัับัที่่� 2 เมษายน-มิถุุนายน 2564 วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่� 74 ฉบัับัที่่� 2 เมษายน-มิถุุนายน 2564