Page 15 - รายงานประจำปี 2561 - สถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน (องค์การมหาชน)

15
รายงานประจำาปี 2561 / สถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน (องค์การมหาชน)

สถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน (องค์การมหาชน) หรือ บจธ.
เป็นหน่วยงานของรัฐประเภทองค์การมหาชน ปัจจุบันมีสถานที่ตั้งอยู่ที่ 210 สถานีวิทยุโทรทัศน์กองทัพบก อาคาร
เบญจสิริ ถนนพหลโยธิน แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพมหานคร 10400 จัดตั้งขึ้นตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งสถาบัน

บริหารจัดการธนาคารที่ดิน (องค์การมหาชน) พ.ศ. 2554 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2559 มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อ
เป็นหน่วยงานที่ด�าเนินการให้เกิดการกระจายการถือครองที่ดินอย่างเป็นธรรมและยั่งยืนและมีการใช้ที่ดินอย่างเหมาะสม รวบรวม
ข้อมูลที่ดิน และจัดตั้งธนาคารที่ดิน

การก่อเริ่ม บจธ. ปรากฏอยู่ในยุครัฐบาลซึ่งน�าการบริหารโดย นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรี ได้ก�าหนด
นโยบายเพื่อขับเคลื่อนการด�าเนินงานในการแก้ไขปัญหาความยากจน โดยได้แถลงนโยบายต่อรัฐบาล เมื่อวันที่ 29 ธันวาคม 2551
ในส่วนของการแก้ไขปัญหาความยากจนด้านที่ดินท�ากินของราษฎร รัฐบาลได้ก�าหนดนโยบายสังคมและคุณภาพชีวิต

ด้านนโยบายสวัสดิการสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ข้อ 3.5.1 การแก้ไขปัญหาความยากจนโดยการจัดหาที่ดินท�ากินให้แก่
ผู้มีรายได้น้อย ส่งเสริมอาชีพ และสร้างรายได้ และนโยบายเศรษฐกิจ ด้านนโยบายปรับโครงสร้างเศรษฐกิจภาคการเกษตร

ข้อ 4.2.1.8 คุ้มครองและรักษาพื้นที่ที่เหมาะสมกับการท�าเกษตรกรรมที่ได้มีการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านชลประทานแล้ว
เพื่อเป็นฐานการผลิตทางการเกษตรในระยะยาว ฟื้นฟูคุณภาพดิน จัดหาที่ดินท�ากินให้แก่เกษตรกรผู้ยากจนในรูปของธนาคาร
ที่ดิน และเร่งรัด

การออกเอกสารสิทธิให้แก่เกษตรกรผู้ยากจน และชุมชนที่ท�ากินอยู่ในที่ดินของรัฐที่ไม่อยู่ในสภาพป่าแล้วในรูปของ
โฉนดชุมชน รวมทั้งสนับสนุนการพัฒนาการเกษตรในรูปของนิคมการเกษตร โดยต้องสอดคล้องกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักร

ไทย พ.ศ. 2550 มาตรา 84 ที่บัญญัติให้รัฐต้องด�าเนินการตามแนวนโยบายด้านที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม
โดยการกระจายการถือครองที่ดินอย่างเป็นธรรม และด�าเนินการให้เกษตรกรมีกรรมสิทธิ์ หรือสิทธิในที่ดิน เพื่อความสามารถ
ในการประกอบเกษตรกรรมได้อย่างทั่วถึง โดยใช้วิธีการปฏิรูปที่ดิน หรือวิธีอื่น ๆ รวมทั้งจัดหาแหล่งน�้า เพื่อให้เกษตรกรมีน�้าใช้

อย่างพอเพียงและเหมาะสมแก่การเกษตร
จากเหตุผลดังกล่าว ส่งผลให้การแก้ไขปัญหาที่ดินเป็นปัญหาเร่งด่วนที่จะต้องด�าเนินการโดยเร็วแต่ในขณะนั้นยังไม่มี
สถาบันการเงินใดเข้ามารับผิดชอบ ประกอบกับปัญหาการขาดแคลนที่ดินท�ากิน และการไม่สามารถเข้าถึงที่ดินของเกษตรกร

รายย่อยและผู้ยากจน เป็นปัญหาส�าคัญของประเทศมานาน ซึ่งรัฐบาลถือเป็นนโยบายเร่งด่วนที่จะต้องแก้ไขปัญหาให้กับประชาชน
ประกอบกับในปัจจุบันยังไม่มีองค์กรใดรับผิดชอบให้มีการใช้ประโยชน์ในที่ดินอย่างเหมาะสมและยังไม่มีสถาบันการเงินใด
รับผิดชอบการสนับสนุนทางการเงินในด้านการจัดการที่ดินและการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมโดยตรง จึงจ�าเป็นต้องจัดตั้ง

สถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดินในรูปแบบขององค์การมหาชน เพื่อให้การด�าเนินการตามวัตถุประสงค์เป็นไปอย่างอิสระ
คล่องตัว และมีประสิทธิภาพดังที่กล่าวไปข้างต้น ดังนั้น หากจะด�าเนินการในรูปแบบของส่วนราชการที่มีขั้นตอน การด�าเนินงาน

ที่สลับซับซ้อน มีระเบียบปฏิบัติมากมาย อาจก่อให้เกิดความล่าช้าและขาดความคล่องตัวในการปฏิบัติงาน ย่อมไม่สอดคล้องกับ
การจัดการที่ดินในรูปแบบของธนาคารที่ดิน การด�าเนินการในรูปแบบของส่วนราชการจึงอาจท�าให้การด�าเนินการของสถาบัน
ไม่เป็นไปตามวัตถุประสงค์ ซึ่งต้องอาศัยความอิสระคล่องตัวในการด�าเนินงานเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด

คณะรัฐมนตรี พิจารณาในคราวประชุมเมื่อวันที่ 14 ธันวาคม 2553 มีมติอนุมัติหลักการร่างพระราชกฤษฎีกาจัดตั้ง
สถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดิน (องค์การมหาชน) พ.ศ. .... ตามที่ส�านักงานปลัดส�านักนายกรัฐมนตรีเสนอ และให้ด�าเนินการ

ส่งเรื่องให้ส�านักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณาเป็นกรณีเร่งด่วน
คณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ ในคราวประชุมครั้งที่ 2/2554 เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2554 มีมติเห็นชอบ
ให้จัดตั้งสถาบันบริหารจัดการธนาคารที่ดินเป็นองค์การมหาชน ตามที่ส�านักงานปลัดส�านักนายกรัฐมนตรีเสนอ โดยให้เป็น

องค์การมหาชนกลุ่มที่ 3 บริการสาธารณะทั่วไป ซึ่งคณะรัฐมนตรีในคราวประชุมเมื่อวันที่ 8 มีนาคม 2554 มีมติ ดังนี้