Page 242 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่องปราสาทเขมรสมัยบาปวน

พบจารึก พ.ศ. 1596 แต5ก็เป?นประกาศของขุนนางหรือข=าราชการให=ทำพลีกรรมบูชาเทพเจ=าใน

อาศรม ดังนั้นปราสาทสมัยบาปวนที่มี 3 หลัง รวมทั้งปราสาทที่มีหลังเดียว มีขนาดไม5ใหญ5นัก และ

ไม5พบจารึก อาจจะสร=างขึ้นตามชุมชนขนาดเล็กที่มีขุนนางหรือข=าราชการท=องถิ่นปกครอง

6.1.2.2) อาคารอื่น ๆ

ในที่นี้หมายถึง บรรณาลัย กำแพงแก=ว ระเบียงคด และโคปุระ ซึ่งปราสาทแต5ละ
แห5งมีและไม5มีอาคารเหล5านี้แตกต5างกัน โดยมีรายละเอียดดังนี้

- บรรณาลัย

คืออาคารที่มักตั้งอยู5ด=านหน=าปราสาทประธานหรือกลุ5มปราสาทประธาน

โดยเกือบทั้งหมดหันหน=าตรงข=ามกับปราสาทประธาน (คือบรรณาลัยมักหันไปทิศตะวันตก) ปราสาท
สมัยบาปวนในภาคอีสานส5วนใหญ5ไม5มีบรรณาลัย และมีบรรณาลัย 1 หรือ 2 หลัง แบ5งเป?น

1) ปราสาทที่ไม5มีบรรณาลัย มี 15 แห5ง คิดเป?น 45.45% ได=แก5 ปราสาทโดนตวล (พ.ศ.
1545), กู5บ=านเมย (พ.ศ. 1596), ปราสาทพนมวัน (พ.ศ. 1598 และ 1625), ปราสาทพะโค, ปราสาท

บ=านถนนหัก, ปราสาทตาดำ, ปราสาทบ=านพลวง, ปราสาทบ=านอนันตN, ปราสาทนางบัวตูม, ปราสาท

ตาเล็ง, ปราสาทหนองทองหลาง, กู5น=อย, กู5แดง, พระธาตุดุม และปราสาทนารายณNเจงเวง
2) ปราสาทที่มีบรรณาลัย 2 หลัง มี 12 แห5ง คิดเป?น 36.36% ได=แก5 ปราสาทตาเมือนธม

(พ.ศ. 1563), ปราสาทสระกำแพงใหญ5 (พ.ศ. 1585), กู5พราหมณNจำศีล, ปราสาทเมืองต่ำ, ปราสาท

ละลมทม, ปราสาททอง, ปราสาททนง, ปราสาทบ=านไพล, ปราสาทบ=านปราสาท, กู5กาสิงหN, กู5พระ
โกนา และกู5เปnอยน=อย

3) ปราสาทที่มีบรรณาลัยหลังเดียว มี 3 แห5ง คิดเป?น 9.09% ได=แก5 ปราสาทหินนาแค,

ปราสาทหนองหงสN และปราสาทบ=านเบญจN
4) ไม5ทราบข=อมูล มี 3 แห5ง คิดเป?น 9.09% ได=แก5 วัดปpาโคกปราสาท, ปรางคNวัดบ=าน

หนองหิน และกู5บ=านเมืองบัว

- กำแพงแก9ว
คือแนวกำแพงที่ล=อมรอบปราสาท แต5ไม5มีทางเดินภายในเหมือนระเบียงคด โดยมี

ปราสาทที่มีกำแพงแก=วล=อมรอบ 16 แห5ง ได=แก5 กู5พราหมณNจำศีล, ปราสาทหินนาแค, ปราสาท

บ=านถนนหัก, ปราสาทหนองหงสN, ปราสาทตาดำ, ปราสาทเมืองต่ำ, วัดปpาโคกปราสาท, ปราสาท

235