Page 104 - คู่มือแนวทางป้องกันยาเสพติดในครอบครัวด้วยทักษะสมอง EF (Executive Functions) : สำหรับผู้ปฏิบัติงาน
P. 104
แนวทางกัารบำบัดรักัษายาเสพติิด
กัารด้แล บำบัด รักัษา ผู้้้ป้�วยยาเสพติิด และกัารให้โอกัาสคืนส้่สังคม
ป้ระมวลกัฎหมายยาเสพติิดติ่อระบบกัารบำบัดรักัษา
แติ่เดิมรัะบบก�รับำ�บัดรัักษั�ฟื้้�นฟื้้ผู้้�ติิดย�เสำพัติิด มี 3 รัะบบ ได�แก่ (1) รัะบบสำมัครัใจ ค่อ
ผู้้�เสำพั / ผู้้�ติิด สำมัครัใจเข��รัับก�รัรัักษั�ได�ติ�มสำถ�นพัย�บ�ลย�เสำพัติิดของรััฐหรั่อเอกชนใกล�บ��น หรั่อ
เข��รัับก�รัรัักษั�ได�ที�ค่�ยปรัับเปลี�ยนพัฤติิกรัรัม ติ�มคำ�สำั�ง คสำช.108 / 2557 (2) รัะบบบังคับบำ�บัด
ค่อ ศิ�ลสำั�งให�เข��รัับก�รัฟื้้�นฟื้้ ฯ และ (3) รัะบบติ�องโทษั ค่อ ก�รัฟื้้�นฟื้้ผู้้�เสำพัย�เสำพัติิดที�ติ�องขัง
อย้่ในเรั่อนจำ� เป็นติ�น แติ่ปรัะมวลกฎหม�ยย�เสำพัติิดใหม่สำ่งผู้ลให�รัะบบก�รับำ�บัดรัักษั�ย�เสำพัติิด
มีเพัียง 2 รัะบบ ค่อ รัะบบสำมัครัใจ และรัะบบศิ�ล กล่�วค่อ
1. ระบบสืมืัคู่รใจั ผู้้�เสำพั / ผู้้�ติิดย�เสำพัติิด สำมัครัใจเข��รัับก�รับำ�บัดรัักษั�ได�ติ�มสำถ�นพัย�บ�ล
ย�เสำพัติิดของรััฐและเอกชนใกล�บ��น และกรัณีที�เจ��หน��ที�พับติัว และไม่ปรั�กฏิว่�เป็น
ผู้้�ติ�องห�หรั่ออย้่ในรัะหว่�งถ้กดำ�เนินคดีในคว�มผู้ิดอ่�นซึ�งเป็นคว�มผู้ิดที�มีโทษัจำ�คุก
ให�เจ��หน��ที�สำ่งติัวไปยังสำถ�นพัย�บ�ลย�เสำพัติิดหรั่อศิ้นย์คัดกรัองติ่อไป
2. ระบบศาล เม่�อเจ��หน��ที�พับติัว และปรั�กฏิพับว่�ผู้้�เสำพั / ผู้้�ติิดย�เสำพัติิด เป็นผู้้�ติ�องห�
หรั่ออย้่ในรัะหว่�งถ้กดำ�เนินคดีในคว�มผู้ิดอ่�นซึ�งเป็นคว�มผู้ิดที�มีโทษัจำ�คุก ให�เจ��หน��ที�
สำ่งดำ�เนินคดีติ�มกรัะบวนก�รัยุติิธรัรัมติ่อไป ทั�งนี� โดยมีสำิ�งที�เปลี�ยนแปลงไป ค่อ
• ก�รัยกเลิกคำ�สำั�ง คสำช.108 / 2557 ดังนั�น ก�รับำ�บัดรัักษั�ในรั้ปแบบค่�ยปรัับเปลี�ยน
พัฤติิกรัรัม จึงถ้กยกเลิกไป
• ก�รับำ�บัดในเรั่อนจำ� เป็นก�รัพััฒน�พัฤติินิสำัย เพั่�อปรัับพัฤติิกรัรัมและคว�มคิดของ
ผู้้�ที�มีปรัะวัติิก�รัเสำพัย�เสำพัติิด โดยเป็นอำ�น�จพัิจ�รัณ�ดำ�เนินก�รัของกรัมรั�ชทัณฑ์
• ไม่มีรัะบบบังคับบำ�บัด กรัณีไม่สำมัครัใจ / มีลักษัณะติ�องห��ม / เป็นผู้้�ติ�องห�ถ้กดำ�เนินคดี
อย้่รัะหว่�งโทษัจำ�คุก / มีพัฤติิก�รัณ์อันติรั�ยนั�น ให�สำ่งดำ�เนินคดีติ�มกรัะบวนก�รัยุติิธรัรัม
กัารดำเนินกัารบำบัดรักัษาผู้้้ติิดยาเสพติิด
กำ�หนดให�มีคณะกรัรัมก�รัเฉัพั�ะด��นเพั่�อแก�ไขปัญห�ผู้้�เสำพัผู้้�ติิดย�เสำพัติิด โดยจะอย้่ภ�ยใติ�
ก�รักำ�กับด้แลของคณะกรัรัมก�รับำ�บัดรัักษั�และฟื้้�นฟื้้ผู้้�ติิดย�เสำพัติิด ปรัะเด็นสำำ�คัญปรัะก�รัหนึ�ง ค่อ
มีก�รักำ�หนดให�ก�รัลดอันติรั�ยจ�กย�เสำพัติิด (Harm Reduction) ม�ใช�เป็นรั้ปแบบหนึ�งของก�รั
บำ�บัดรัักษั� โดยปรั�กฏิในนิย�มก�รับำ�บัดรัักษั�ติ�มม�ติรั� 108 “กัารบำาบัดรักัษา” หม�ยคว�มว่�
ก�รับำ�บัดรัักษั�ผู้้�ติิดย�เสำพัติิด ซึ�งรัวมติลอดถึง ก�รัคัดกรัอง ก�รัปรัะเมินคว�มรัุนแรัง ก�รับำ�บัด
ด�วยย� ก�รัฟื้้�นฟื้้สำมรัรัถภ�พั ก�รัลดอันติรั�ยจ�กย�เสำพัติิด และก�รัติิดติ�มหลังก�รับำ�บัดรัักษั�
คู่่�มืือ แนวทางป้้องกัันยาเสพติิดในคู่รอบคู่รัว 103
ด้้วยทัักษะสมอง EF (Executive Functions)
