Page 4 - วิชาการพยาบาลสาธารณภัยเล่มที่ 2 : สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย
P. 4
ผศ.ดร.ม.ล.สมจินดา ชมพูนุท
ผศ.ดร.ม.ล.สมจินดา ชมพูนุท
วัตถุประสงค์
เมื่อนักศึกษาเรียนเรื่องนี้จบแล้ว นักศึกษาสามารถ
1. อธิบายเป้าหมายของการจ าแนกผู้ประสบภัยและป้ายสัญลักษณ์ผู้ประสบภัยได้
2. อธิบายการจ าแนกผู้ประสบภัย ณ จุดเกิดเหตุได้
3. วิเคราะห์และจ าแนกกรณีตัวอย่างตามระบบการจ าแนกผู้ประสบภัย ณ จุดเกิดเหตุได้
4. อธิบายระบบการจ าแนกผู้ประสบภัย ณ โรงพยาบาลได้
5. วิเคราะห์และจ าแนกกรณีตัวอย่างตามระบบการจ าแนกผู้ประสบภัย ณ โรงพยาบาลได้
การจ าแนกเริ่มใช้ในการช่วยเหลือผู้บาดเจ็บจากสงครามในสมัยนโปเลียน เมื่อประมาณต้นศตวรรษที่
18 โดย ศัลยแพทย์ Baron Dominiqe Jean Lary ซึ่งในครั้งนั้นมีการก าหนดวัตถุประสงค์ของการ Triageว่า
เพื่อให้การรักษาแก่ผู้ที่ต้องการการรักษาอย่างรีบด่วน ต่อมาในระหว่างสงครามเกาหลีและสงครามเวียดนาม
หน่วยทหารได้น าวิธีการนี้ไปใช้และปรากฏผลเป็นที่น่าพอใจเพราะสามารถช่วยลดอัตราตายทหารได้มากกว่า
เมื่อเปรียบเทียบกับการให้การรักษาพยาบาลแก่ทหารในสงครามโลกครั้งที่ 2
1. ความหมายของการจ าแนกผู้ประสบภัย (Definition of triage)
การจ าแนกผู้ประสบภัย(Triage, Medical Sort) มาจากค าว่า “Tier” ในภาษาฝรั่งเศส หมายถึงการ
เสาะหา เลือกเฟ้น (วรรณา สมบูรณ์วิบูลย์, 2548) หลักแนวคิดของการจ าแนกผู้ประสบภัยมีมาตั้งแต่สมัยพระ
เจ้านโปเลียน เพื่อใช้ในการเลือกช่วยชีวิตผู้บาดเจ็บให้เหมาะสมกับทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจ ากัด ในสถานการณ์
สาธารณภัย หมายถึง การจ าแนกหรือแยกประเภทของผู้ประสบภัยเพื่อเลือกให้การช่วยเหลือตามล าดับความ
ส าคัญและจ าเป็น โดยมุ่งหวังที่จะรักษาชีวิตผู้ประสบภัยให้ได้จ านวนมากที่สุด ในสถานการณ์สาธารณภัยซึ่ง
เป็นสถานการณ์ฉุกเฉินมีผู้ประสบภัยจ านวนมากแต่มีบุคลากร เวชภัณฑ์ และอุปกรณ์ทางการแพทย์จ านวน
จ ากัด การดูแลรักษาผู้ประสบภัยจึงต้องค านึงถึงโอกาสของการมีชีวิตรอดหลังได้รับการช่วยเหลือและจะไม่
เสียเวลาในการที่จะต้องดูแลผู้ประสบภัยที่มีอาการหนักเพียงคนใดคนหนึ่งแต่ปล่อยให้ผู้ประสบภัยซึ่งมีอาการ
รุนแรงน้อยกว่าและมีโอกาสรอดได้มากกว่าอีกหลายคนต้องพลาดโอกาสในการได้รับความช่วยเหลือซึ่งแตกต่าง
จากการรักษาพยาบาลในภาวะปกติหรือในสถานพยาบาลโดยทั่วไปที่จะเน้นหลัก "ความรุนแรงของการ
บาดเจ็บ" และ "มาก่อนรักษาก่อน"
การจ าแนกแบ่งเป็น Disaster triage และ Daily triage ส าหรับ Disaster triage เหมือนกับ Military
triage ที่มี “greatest good for the greatest number of wounded or injured men” เป็นเป้าหมาย
ส าหรับ Daily triage เริ่มใช้ในปีพ.ศ.2503 เนื่องจากไม่สามารถตอบสนองความต้องการของผู้มาใช้บริการที่
หน่วยฉุกเฉินได้ ทั้งเรื่องสถานที่ อุปกรณ์ บุคลากรที่ให้การดูแล ดังนั้นการจ าแนกจึงถูกน ามาใช้เพื่อแยกผู้ป่วย
ว่ารายใดต้องได้รับการดูแลทันทีรายใดที่สามารถรอได้ การจ าแนกมักจะใช้ควบคู่กับป้ายสัญลักษณ์
4
