Page 36 - วารสารการเกษตรราชภัฏ ปีที่ 22 ฉบับที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2566

32
32

Abstract

The present study was conducted influence of different cultivars and various cutting
length on shoot and root growth cutting in Kalmegh (Andrographis paniculata (Burm. f.) Nees).

The experiment was laid out in pot chamber as split plot in randomized complete block
design with four replications. Four Kalmegh cultivars (Prachinburi, Pichit 4-4, Rachaburi and
Phisanulok 5-4) and shoot cutting of four length classes i.e. 5, 8, 10, 12 cm. were used as main
plot and sub plot, respectively. The results disclosed that the highest growth and yield from

shoot cutting were recorded in Prachinburi cultivar and followed by Pichit 4-4 and Rachaburi
whereas the lowest was Phissanulok 5-4 cultivar. Growth and dry matter of all parameters
(such as stem, leaf and root dry weight, flower and pod dry weight, total dry weight, seed and

leaf dry weight yield) were greatly influenced by cutting length. The longest cutting length (12
-1
-2
cm.) gave the highest shoot and root growth (200.42 g m and 9.25 g plant ) followed by the
shorter cutting length (10 cm. and 8 cm.) whereas the shortest cutting length (5 cm.) gave the
-1
-2
lowest short and root growth (74.68 g m and 2.03 g plant ). There were no interaction
between cultivars and cutting length in all studied characteristically data (for example plant
height, stem and leaf dry weight, branch number, root dry weight and root length, flower and
pod dry weight, total dry weight, seed and leaf dry weight yield). However, therefore, it can
be recommended that the Prachinburi cultivar with 12 cm. cutting length is the best

propagation method for Kalmegh.

Keywords: cultivars, cutting length, growth, Andrographis paniculata (Burm. f.) Nees

บทน า ไม่เปลี่ยนแปลง ผลผลิตที่ได้รับก็ใกล้เคียงกับพ่อและแม่
อีกทั้งการขยายพันธุ์โดยใช้กิ่งพันธุ์นี้จะใช้เวลาในการปลูก
ในปัจจุบันการขยายพันธุ์ฟ้าทะลายโจรของ จนกระทั่งให้ผลผลิตสั้นกว่าการปลูกโดยใช้เมล็ด อย่างไรก็
เกษตรกรจะปลูกฟ้าทะลายโจร โดยการใช้เมล็ดเป็นหลัก ตามการศึกษาวิธีการขยายพันธุ์ฟ้าทะลายโจรแบบไม่
ซึ่งการขยายพันธุ์โดยวิธีการนี้พบว่าประสบปัญหา อาศัยเพศ หรือการขยายพันธุ์ด้วยกิ่งพันธุ์ ยังมีการศึกษา
ค่อนข้างมาก กล่าวคือเมล็ดพันธุ์ฟ้าทะลายโจรซึ่งเกิดจาก กันไม่มากนัก จากการศึกษาในต่างประเทศก็พบว่าการ
การผสมพันธุ์ มีความแปรปรวนทั้งทางด้านผลผลิตและ ขยายพันธุ์โดยใช้กิ่งพันธุ์น้ามาใช้ปลูก มีการขยายพันธุ์กัน
คุณภาพ อีกทั้งเมล็ดพันธุ์ฟ้าทะลายโจรมีขนาดเล็ก และ มากในพืชสมุนไพร เป็นวิธีการที่ง่ายและราคาถูก
เปลือกหุ้มเมล็ดแข็งมาก มักจะเกิดปัญหาคือ เมื่อน้ามา (Sumirat et al., 2013) Muhammad et al. (1996) ได้
ปลูกการงอกในแปลงปลูกไม่สม่้าเสมอ ผลที่ได้รับคือ ทดลองขยายพันธุ์โดยใช้กิ่งพันธุ์ฟ้าทะลายโจรบริเวณยอด
ผลผลิตไม่แน่นอน และมีแนวโน้มที่จะให้ผลผลิตต่้า ซึ่ง ตรงกลาง และโคนของล้าต้น น้ามาขยายพันธุ์ ซึ่งพบว่ากิ่ง
จากปัญหาที่พบดังกล่าว ผู้ท้าการวิจัยมีแนวความคิดที่จะ พันธุ์เหล่านี้สามารถน้ามาใช้ขยายพันธุ์ได้ Solikin (2018)
ทดลองขยายพันธุ์ฟ้าทะลายโจรโดยใช้กิ่งพันธุ์น้ามาปลูก รายงานว่า กิ่งพันธุ์ฟ้าทะลายโจรที่สมควรน้ามาใช้ท้าพันธุ์
ซึ่งเป็นการขยายพันธุ์แบบใช้ล้าต้นปลูก (Vegetative ควรเป็นกิ่งพันธุ์ที่ใช้บริเวณยอดจะให้ผลดีที่สุด ฟ้าทะลาย
propagation) การขยายพันธุ์แบบนี้มีข้อดีหลายประการ โจรมีพื้นที่ใบ น้้าหนักใบแห้ง และน้้าหนักแห้งรวมสูงสุด
คือ ได้พันธุกรรมตรงตามพ่อและแม่ มีคุณภาพที่ดีคือ อย่างไรก็ตามกิ่งพันธุ์ฟ้าทะลายโจรที่น้ามาใช้ปลูกควรมี
ปริมาณของสารออกฤทธิ์แอนโดรกราโฟไลด์ภายในใบจะ ความยาวเท่าไรจึงจะเหมาะสม ก็ยังไม่มีการศึกษาเช่นกัน

วารสารการเกษตรราชภัฏ ปีที่ 22 ฉบับที่ 1 มกราคม-มิถุนายน 2566
วารสารการเกษตรราชภัฏ ปีที่ 22 ฉบับที่ 1 มกราคม-มิถุนายน 2566