Page 37 - วารสารการเกษตรราชภัฏ ปีที่ 22 ฉบับที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2566

32
33
32 33

Abstract การใช้กิ่งพันธุ์ที่ยาวจนเกินไปก็มักจะประสบกับปัญหา การทดลองศึกษาการขยายพันธุ์ฟ้าทะลายโจรโดยใช้กิ่ง
สิ้นเปลืองกิ่งพันธุ์ ในขณะที่กิ่งพันธุ์ที่สั้นจนเกินไป ก็ พันธุ์
อาจจะเป็นไปได้ว่ามีธาตุอาหารสะสมน้อย ไม่เพียงพอต่อ การทดลองครั้งนี้ได้ท้าการศึกษาในโรงเรือน

The present study was conducted influence of different cultivars and various cutting การใช้ในการกระตุ้นให้เกิดรากบนกิ่งพันธุ์ได้ นอกจากนี้ ทดลอง โดยวางแผนการทดลองแบบ Split plot design
length on shoot and root growth cutting in Kalmegh (Andrographis paniculata (Burm. f.) Nees). พันธุ์ฟ้าทะลายโจรที่แตกต่างกัน เมื่อน้ากิ่งพันธุ์ในแต่ละ มีจ้านวน 4 ซ้้า Main plot ได้แก่ กิ่งพันธุ์ฟ้าทะลายโจรที่

The experiment was laid out in pot chamber as split plot in randomized complete block พันธุ์มาใช้ปลูก ก็ยังไม่ทราบว่าจะมีการเจริญเติบโตและ ได้น้ามาศึกษา จ้านวน 4 พันธุ์ คือ พันธุ์ปราจีนบุรี ราชบุรี
design with four replications. Four Kalmegh cultivars (Prachinburi, Pichit 4-4, Rachaburi and ให้ผลผลิตแตกต่างกันมากน้อยเพียงใด ดังนั้นจึงได้ พิจิตร 4-4 และพิษณุโลก 5-4 ส่วน Sub plot ได้แก่ กิ่ง
พันธุ์ฟ้าทะลายโจรที่มีความยาวแตกต่างกัน 4 แบบ คือ 5,
ท้าการศึกษาในครั้งนี้ขึ้น การศึกษาในครั้งนี้ได้น้าพันธุ์ฟ้า
Phisanulok 5-4) and shoot cutting of four length classes i.e. 5, 8, 10, 12 cm. were used as main ทะลายโจร จ้านวน 4 พันธุ์ ซึ่งเป็นพันธุ์ที่มีการปลูกกัน 8, 10 และ 12 เซนติเมตร ตามล้าดับ ท้าการปักช้าฟ้า
plot and sub plot, respectively. The results disclosed that the highest growth and yield from อย่างแพร่หลาย ให้ผลผลิตดีและมีสารส้าคัญในใบสูง ทะลายโจร จ้านวน 4 พันธุ์ ลงในกระถาง โดยใช้กิ่งพันธุ์ที่

shoot cutting were recorded in Prachinburi cultivar and followed by Pichit 4-4 and Rachaburi น้ามาใช้ปลูกเปรียบเทียบกัน โดยการใช้กิ่งพันธุ์ที่ปลูกมี มีความยาวแตกต่างกันตามสิ่งทดลองที่ก้าหนด กระถางที่
whereas the lowest was Phissanulok 5-4 cultivar. Growth and dry matter of all parameters ความยาวไม่เท่ากัน 4 แบบ ผลที่ได้จากการทดลองนี้จะ ใช้มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 30 เซนติเมตร ปักช้ากิ่งพันธุ์
(such as stem, leaf and root dry weight, flower and pod dry weight, total dry weight, seed and เป็นประโยชน์กับเกษตรกรเป็นอย่างมาก ในด้านการ ฟ้าทะลายโจรลงในแต่ละกระถางให้มีความลึกลงไปในดิน

leaf dry weight yield) were greatly influenced by cutting length. The longest cutting length (12 ขยายพันธุ์ปลูกฟ้าทะลายโจรแบบไม่อาศัยเพศ และ 2 ส่วน และเหลือพ้นดิน 1 ส่วน ก่อนปลูกมีการจุ่มกิ่งพันธุ์
-1
-2
cm.) gave the highest shoot and root growth (200.42 g m and 9.25 g plant ) followed by the สามารถเลือกพันธุ์ฟ้าทะลายโจรว่าสมควรใช้พันธุ์ใดที่ให้ ลงในน้้ายาเร่งราก คือ ฮอร์โมน IBA (Indole-3-butyric
ผลผลิตดีเพื่อน้ามาใช้ปลูก
acid) ระดับความเข้มข้น 1,000 ppm แช่นาน 20 นาที
shorter cutting length (10 cm. and 8 cm.) whereas the shortest cutting length (5 cm.) gave the จากนั้นน้ามาล้างน้้าและซับให้แห้ง แล้วจึงน้าไปปลูก
-1
-2
lowest short and root growth (74.68 g m and 2.03 g plant ). There were no interaction วิธีการวิจัย หลังจากปลูกจะมีการให้น้้าชลประทานตลอดในปริมาณ
between cultivars and cutting length in all studied characteristically data (for example plant น้้าเทียบเท่ากับปริมาณน้้าฝน 5 มิลลิเมตรต่อวัน ช่วงแรก
height, stem and leaf dry weight, branch number, root dry weight and root length, flower and ท้าการทดลองที่แปลงทดลอง และโรงเรือน จะมีการให้น้้า 2 ช่วงคือ ตอนเช้าและเย็น เมื่อฟ้าทะลาย
pod dry weight, total dry weight, seed and leaf dry weight yield). However, therefore, it can ทดลองของคณะเทคโนโลยีการเกษตร สถาบันเทคโนโลยี โจรเจริญเติบโตได้ดีหลังปลูกที่อายุ 30 วันหลังปลูก ก็จะ
be recommended that the Prachinburi cultivar with 12 cm. cutting length is the best พระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง ช่วงระหว่างเดือน ท้าการให้ปุ๋ยคอกในอัตรา 2 ตันต่อไร่ และปุ๋ยสูตร 15-15-

propagation method for Kalmegh. เมษายน ถึง เดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2562 15 อัตรา 20 กิโลกรัมต่อไร่ การป้องกันก้าจัดวัชพืช ใช้มือ
ถอนออกจากกระถาง การป้องกันก้าจัดโรคและแมลง มี

การเตรียมกิ่งพันธุ์ การระบาดน้อยมาก จึงไม่ต้องมีการป้องกันก้าจัด เมื่อฟ้า
Keywords: cultivars, cutting length, growth, Andrographis paniculata (Burm. f.) Nees ท้าการปลูกฟ้าทะลายโจรในสภาพไร่เพื่อ ทะลายโจรมีอายุได้ 120 วันหลังปลูก ก็ท้าการเก็บข้อมูล
น้ามาใช้ท้ากิ่งพันธุ์ โดยปลูกฟ้าทะลายโจรจ้านวน 4 พันธุ์ ในการวิจัย ประกอบด้วย วัดความสูงของล้าต้นฟ้าทะลาย
บทน า ไม่เปลี่ยนแปลง ผลผลิตที่ได้รับก็ใกล้เคียงกับพ่อและแม่ ลงในแปลงขนาด 8x8 เมตร ใช้ระยะปลูก 20x20 โจร โดยวัดจากพื้นดินจนถึงปลายยอดสุด โดยใช้ตลับเมตร
อีกทั้งการขยายพันธุ์โดยใช้กิ่งพันธุ์นี้จะใช้เวลาในการปลูก เซนติเมตร และใช้พันธุ์ฟ้าทะลายโจรคือ พันธุ์ปราจีนบุรี ในการตรวจวัด จ้านวนกิ่งต่อต้น ตรวจวัดโดยการนับ
ในปัจจุบันการขยายพันธุ์ฟ้าทะลายโจรของ จนกระทั่งให้ผลผลิตสั้นกว่าการปลูกโดยใช้เมล็ด อย่างไรก็ ราชบุรี พิจิตร 4-4 และพิษณุโลก 5-4 ซึ่งเมื่อฟ้าทะลาย จ้านวนกิ่งต่อต้น ส่วนน้้าหนักล้าต้น ใบ ดอกและฝัก และ
เกษตรกรจะปลูกฟ้าทะลายโจร โดยการใช้เมล็ดเป็นหลัก ตามการศึกษาวิธีการขยายพันธุ์ฟ้าทะลายโจรแบบไม่ โจรงอกออกจากเมล็ด และเจริญเติบโตทางล้าต้น มีการให้ รากแห้งนั้น ท้าการแยกส่วนของใบ ล้าต้น ดอกและฝัก
ซึ่งการขยายพันธุ์โดยวิธีการนี้พบว่าประสบปัญหา อาศัยเพศ หรือการขยายพันธุ์ด้วยกิ่งพันธุ์ ยังมีการศึกษา ปุ๋ยคอกอัตรา 2 ตันต่อไร่ และปุ๋ยสูตร 15-15-15 อัตรา และราก ออกจากกัน จากนั้นน้าเข้าตู้อบที่อุณหภูมิ 80
ค่อนข้างมาก กล่าวคือเมล็ดพันธุ์ฟ้าทะลายโจรซึ่งเกิดจาก กันไม่มากนัก จากการศึกษาในต่างประเทศก็พบว่าการ 30 กิโลกรัมต่อไร่ มีการก้าจัดวัชพืชและโรคและแมลง องศาเซลเซียส เป็นเวลานาน 48 ชั่วโมง หรือจนน้้าหนัก
การผสมพันธุ์ มีความแปรปรวนทั้งทางด้านผลผลิตและ ขยายพันธุ์โดยใช้กิ่งพันธุ์น้ามาใช้ปลูก มีการขยายพันธุ์กัน รวมทั้งการให้น้้าชลประทานตามความจ้าเป็น เมื่อฟ้า แห้งคงที่ แล้วจึงน้ามาชั่งเพื่อหาน้้าหนักแห้ง ส่วนผลผลิต
คุณภาพ อีกทั้งเมล็ดพันธุ์ฟ้าทะลายโจรมีขนาดเล็ก และ มากในพืชสมุนไพร เป็นวิธีการที่ง่ายและราคาถูก ทะลายโจรมีอายุได้ 90 วันหลังปลูก ก็จะท้าการเก็บเกี่ยว ใบและเมล็ดแห้ง ได้ท้าการเก็บเกี่ยวผลผลิต แล้วน้ามา
เปลือกหุ้มเมล็ดแข็งมาก มักจะเกิดปัญหาคือ เมื่อน้ามา (Sumirat et al., 2013) Muhammad et al. (1996) ได้ กิ่งพันธุ์ฟ้าทะลายโจรทั้ง 4 พันธุ์ น้ามาใช้ท้าการทดลอง ค้านวณหาในพื้นที่ 1 ตารางเมตร จะได้ผลผลิตน้้าหนัก
ปลูกการงอกในแปลงปลูกไม่สม่้าเสมอ ผลที่ได้รับคือ ทดลองขยายพันธุ์โดยใช้กิ่งพันธุ์ฟ้าทะลายโจรบริเวณยอด โดยตัดกิ่งพันธุ์จากบริเวณยอดลงมาถึงบริเวณโคนล้าต้น เมล็ดและใบแห้ง ส่วนความยาวของราก ท้าการตรวจวัด
ผลผลิตไม่แน่นอน และมีแนวโน้มที่จะให้ผลผลิตต่้า ซึ่ง ตรงกลาง และโคนของล้าต้น น้ามาขยายพันธุ์ ซึ่งพบว่ากิ่ง โดยให้แต่ละกิ่งพันธุ์มีความยาวเท่ากับ 5, 8, 10 และ 12 ก่อนที่จะน้ารากเข้าตู้อบเพื่อหาน้้าหนักรากแห้ง ได้น้าราก
จากปัญหาที่พบดังกล่าว ผู้ท้าการวิจัยมีแนวความคิดที่จะ พันธุ์เหล่านี้สามารถน้ามาใช้ขยายพันธุ์ได้ Solikin (2018) เซนติเมตร ตามล้าดับ ซึ่งกิ่งพันธุ์เหล่านี้จะน้ามาใช้ในการ มาตรวจวัดหาค่าความยาวของรากตามวิธีการ line
ทดลองขยายพันธุ์ฟ้าทะลายโจรโดยใช้กิ่งพันธุ์น้ามาปลูก รายงานว่า กิ่งพันธุ์ฟ้าทะลายโจรที่สมควรน้ามาใช้ท้าพันธุ์ ทดลองต่อไป intersection method (Tennant, 1975) ส้าหรับการ
ซึ่งเป็นการขยายพันธุ์แบบใช้ล้าต้นปลูก (Vegetative ควรเป็นกิ่งพันธุ์ที่ใช้บริเวณยอดจะให้ผลดีที่สุด ฟ้าทะลาย ค้านวณข้อมูลทางสถิติ ใช้โปรแกรม SAS (2002) วิเคราะห์
propagation) การขยายพันธุ์แบบนี้มีข้อดีหลายประการ โจรมีพื้นที่ใบ น้้าหนักใบแห้ง และน้้าหนักแห้งรวมสูงสุด ข้อมูลแบบ Split plot design และหาค่าความแตกต่าง
คือ ได้พันธุกรรมตรงตามพ่อและแม่ มีคุณภาพที่ดีคือ อย่างไรก็ตามกิ่งพันธุ์ฟ้าทะลายโจรที่น้ามาใช้ปลูกควรมี ของค่าเฉลี่ยโดยใช้ Least significance difference
ปริมาณของสารออกฤทธิ์แอนโดรกราโฟไลด์ภายในใบจะ ความยาวเท่าไรจึงจะเหมาะสม ก็ยังไม่มีการศึกษาเช่นกัน (LSD) ที่ระดับความเชื่อมั่นร้อยละ 95

วารสารการเกษตรราชภัฏ ปีที่ 22 ฉบับที่ 1 มกราคม-มิถุนายน 2566 วารสารการเกษตรราชภัฏ ปีที่ 22 ฉบับที่ 1 มกราคม-มิถุนายน 2566
วารสารการเกษตรราชภัฏ ปีที่ 22 ฉบับที่ 1 มกราคม-มิถุนายน 2566
วารสารการเกษตรราชภัฏ ปีที่ 22 ฉบับที่ 1 มกราคม-มิถุนายน 2566