Page 120 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่องปราสาทเขมรสมัยบาปวน
P. 120
มีพระโค 4 ตัว กินนร 1 ตน ลังเคามีค:า 1 ให<พระกมรเตงอัญพระตีรถะ มีแหวน 1 วง น้ำหนักทอง
1 สลึง ประดับพลอย 3 เม็ด ขะโช สีเขียว 1 เยา ให<กำเสตงโขลญมุขเขนาบังศาล มีโคภิกษา 1
น้ำหนัก 1 สลึง ทองคำ 1 ก<อน น้ำหนัก 2 บาท ตลับเงิน 1 ใบ น้ำหนัก 2 ลิง เปdนต<น
7) จารึกปราสาทพิมาย 2 จ.นครราชสีมา (พ.ศ. 1589)
ข<อความชำรุดเปdนส:วนใหญ: แต:มีเนื้อความเกี่ยวกับการนมัสการพระพุทธเจ<า การซื้อข<าทาส
ด<วยทอง 2 บาท เพื่อถวายแด:เทพเจ<า ทั้งยังระบุถึงการถวายข<าวสารเปdนประจำทุกวัน
8) จารึกวัดสุปÑฏนาราม 3 จ.อุบลราชธานี (พ.ศ. 1590)
พระเจ<าสูรยวรมันที่ 1 พระราชทานที่ดินให<ราเชนทรบัณฑิต โดยระบุว:าทางทิศตะวันออก
มีสระน้ำ (ตฏาก) และเนินเขา ทิศใต<เปdนที่ราบ ทิศตะวันตกมีสระน้ำกุฏิ (กุฏีตฏาก) ทิศเหนือได<สร<าง
เมืองไว<เพื่อประดิษฐานพระศิวลึงคG ต:อมากล:าวถึงมรดกที่ดินที่ท:านนาคปาละ (บุตรของราเชนทร
บัณฑิต) ได<รับ คือ ทิศตะวันออกเปdนหมู:บ<านทำเนยใส ทิศใต<เปdนหมู:บ<านสำโรง ทิศตะวันตกเปdน
หมู:บ<านช:างทำโลหะ ทิศเหนือเปdนทางไปสู:พระนคร ต:อมามีพระบรมราชโองการให<เคลื่อนย<าย
พระศิวลึงคGไปที่อื่น โดยระบุว:าทิศใต<มีเขื่อนกั้นน้ำ (ทกฺษิเณ มุษิกสฺถลา) ปากเขื่อนอยู:ทางทิศ
ตะวันตก เหนือปากเขื่อนเปdนบริเวณแผ:นดินใหญ: โดยในจารึกนอกจากระบุถึงพระศิวลึงคGแล<ว ยังมี
นามเทพเจ<าองคGอื่น ๆ ด<วย ได<แก: พระวิษณุ พระอุมา พระลักษมี และพระรุทราณี
3.3.3) รัชกาลพระเจSาอุทัยทิตยวรมันที่ 2
2
1) จารึกกู:บ<านเมย จ.ขอนแก:น (พ.ศ. 1596)
ประกาศของขุนนางหรือข<าราชการ (พระกมรเตงอัญอัญอนันตศรีย...) ให<ทำพลีกรรมบูชา
เทพเจ<าในอาศรม คือ พระกมรเตงชคตกันมยังศีลคุณ โดยให<ข<าทาสเปdนผู<ดูแลนาข<าว และห<าม
หน:วยงานใด ๆ มาเรียกข<าทาสไปใช<งานอื่น นอกจากรับใช<เทพเจ<าที่นี่เท:านั้น
2) จารึกปราสาทพนมวัน 2 จ.นครราชสีมา (K.393 พ.ศ. 1598)
ตอนต<นกล:าวย<อนสรรเสริญพระเจ<าสูรยวรมันที่ 1 ซึ่งพระองคGได<ให<ที่ดินแก:นางผู<เปdนที่รัก ณ
ดินแดนสุขาลัย ได<ให<ที่ดินผืนเล็กแก:ผู<ตรวจการกองทัพที่มีชื่อเสียง มีการถวายทาสชายหญิงจำนวน
200 คน ที่ดิน ปศุสัตวG (กระบือตัวผู<และตัวเมีย) แก:เทวรูปในเมืองสุขาลัย โดยทำเขตของอาศรมไว<
8 ทิศ มีชื่อสถานที่ตามทิศต:าง ๆ เช:น สตุกกทัมพกะ พนมพระ อังเวง ณทาหกะ สวาทเยา มีการ
ซ:อมแซมหมู:บ<านจำนวน 23 แห:งให<สวยงาม ตอนท<ายกล:าวถึงเหตุการณGในสมัยพระเจ<าอุทัยทิตย
วรมันที่ 2 ยังคงกล:าวถึงการซ:อมแซมหมู:บ<าน 23 แห:ง โดยระบุถึงสระน้ำใหญ: (วฺระตฺรวางฺติมหิมา)
แม:น้ำหรือทะเลสาบ (วฺระทฺนเล) เขื่อน (วฺระทำนบ)
2 ดูข<อมูลจากจารึกปราสาทสด°กก°อกธม 2 (พ.ศ. 1595) ได<ในบทที่ 2 หัวข<อ 2.7.2 ของงานวิจัยนี้
113