Page 136 - เอกสารคำสอนทวารวดี - ศรีวิชัย

ภาพที่ 91 ผังเมืองโบราณดงแม่นางเมือง จังหวัดนครสวรรค์
(ที่มา: ส านักศิลปากรที่ 4 ลพบุรี, รายงานการศึกษาทางด้านโบราณคดีแหล่งโบราณคดี

ดงแม่นางเมือง ต าบลเจริญผล อ าเภอบรรพตพิสัย จังหวัดนครสวรรค์
(กรณีศึกษาเฉพาะเนินดินนอกเมืองโบราณดงแม่นางเมืองด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้)
(ลพบุรี: ส านักศิลปากรที่ 4, 2552), แผนผังที่ 2.)

ต่อมาใน พ.ศ. 2552 นางสาวพิมพ์ชนก พงษ์เกษตรกรรม์ ได้ท าการขุดศึกษาเนินดิน
นอกเมืองทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ (โบราณสถาน MS1) เนินดินนี้วางตัวตามแนวทิศตะวันออก-

ตะวันตก มีความยาวประมาณ 20 เมตร มีแท่งหรือหลักหินอยู่บนเนินดิน 8 แท่ง (คล้ายใบเสมา)
ตัวโบราณสถานก่อด้วยอิฐ (พบอิฐมีลายลูบด้วยนิ้วมือด้วย) โดยพบโบราณวัตถุ เช่น ชิ้นส่วน

สถูปหรือบราลีดินเผา ชิ้นส่วนปูนปั้น ภาชนะดินเผาสมัยทวารวดี เครื่องถ้วยจากเตาพนมกุเลน
ประเทศกัมพูชา ที่น่าสนใจคือ พบโครงกระดูกมนุษย์จ านวน 9 โครงฝังอยู่ใต้โบราณสถาน

ซึ่งส านักศิลปากรที่ 4 ลพบุรี (กรมศิลปากร) ได้ด าเนินการขุดค้นต่อและพบโครงกระดูก
59
เพิ่มเติมรวมเป็นจ านวน 52 โครง (ภาพที่ 92)
การพบโครงกระดูกมนุษย์ร่วมกับโบราณสถานสมัยทวารวดีนี้มีตัวอย่างเช่นที่เมือง

โบราณอู่ทอง (ขุดพบในปี พ.ศ. 2558) และชุมชนโบราณพงตึก แต่ก็มีโครงกระดูกจ านวนไม่
60
มากนัก การฝังศพที่พบ ณ เมืองดงแม่นางเมืองนี้ส่วนใหญ่เป็นการฝังครั้งที่ 1 (primary burial)
แต่ไม่มีสิ่งของอุทิศใดๆ มีทั้งการฝังในท่านอนหงายเหยียดยาว (extended burial ) นอนงอเข่า

(flexed burial) (ภาพที่ 93) และฝังโดยห่อด้วยผ้าหรือเสื่อ (bag burial) เป็นต้น โดยพบร่องรอย

130