Page 20 - ข่าวเนติบัณฑิตยสภา เดือนกรกฎาคม ๒๕๖๘ ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๔๓๒
P. 20
บัทำควิามเรื�อง
กฎหัมายอาญาเกี�ยวกับความรับผู้ิดุข้องภิกษุสามเณร
ในื่ประเทศีไทย
ธนพันธ์ แสงพงศานนท์ (๑)
พระพุ ทธศาสนาม่ีอิทธิพล้ติ่อสังคม่ไทยทั�งติ่อ โด้ยชอบั แล้ะ ๔. เครื�องแติ่งกายหรือเครื�องหม่ายข่องภิกษุ
การด้ำาเนินชีวิติ หล้่อหล้อม่ค่านิยม่ ความ่เชื�อ ประเพณี สาม่เณร นักพรติหรือนักบัวช เท่านั�น จ้ะเห็นได้้ว่า ประม่วล้
แล้ะวัฒินธรรม่ คนไทยส่วนใหญ่นับัถุือพระพุทธศาสนา กฎหม่ายอาญาไม่่ได้้ม่ีความ่มุ่่งหม่ายจ้ะปกป้องคุ้ม่ครอง
แล้ะม่ีพระธรรม่คำาสอนข่องพระพุทธเจ้้าเป็นหล้ักในการ แล้ะควบัคุม่ในการประพฤติิปฏิิบััติิข่องภิกษุ สาม่เณร
ด้ำาเนินชีวิติ ซึ่ึ�งภิกษุสาม่เณรในฐานะเป็นสาวกหรือศิษย์ ในทางพุทธศาสนาข่องประเทศไทยที�ผู้ิด้พระวินัยให้เป็น
ข่องพระพุทธเจ้้า เปรียบัเสม่ือนติัวแทนข่องพระพุทธเจ้้า โทษทางอาญาไว้เป็นการเฉพาะแติกติ่างจ้ากบัุคคล้ทั�วไป
ในการธำารงรักษาแล้ะเผู้ยแพร่พระธรรม่คำาสอน อีกทั�ง ประเด็นปัญหาจัึงมีว่า ความรับผู้ิดทำางอ่าญาข้อ่ง
ยังม่ีบัทบัาทหน้าที�ติ้องประพฤติิปฏิิบััติิให้เป็นไปติาม่ ภิกษุสามเณรควรมีกำาหนดไว้เป็นการเฉัพิาะให้แต่กต่่าง
พระธรรม่วินัยอย่างเคร่งครัด้เพื�อให้เป็นแบับัอย่างที�ด้ี จัากบุคคลทำั�วไปหรือ่ไม่
ข่องสังคม่ไทย จ้ึงกล้่าวได้้ว่าการประพฤติิปฏิิบััติิข่องภิกษุ เม่ื�อพิจ้ารณาติาม่พระราชบััญญัติิคณะสงฆ์์
สาม่เณรย่อม่ส่งผู้ล้ติ่อความ่ศรัทธาแล้ะความ่เล้ื�อม่ใสข่อง พ.ศ. ๒๕๐๕ ในปัจ้จุ้บัันจ้ะเห็นได้้ว่ามุ่่งเน้นคุ้ม่ครอง
พุทธศาสนิกชนที�ม่ีติ่อพุทธศาสนา เกี�ยวกับัการปกครองในหม่้่คณะสงฆ์์เป็นสำาคัญ ทำาให้
แนวทางการ คุ้ ม่ ครอง รั กษา พุ ทธศาสนา การควบัคุม่พฤติิกรรม่ข่องพระสงฆ์์ในทางพุทธศาสนา
ในประเทศไทยให้คงอย้่ด้้วยความ่สงบัเรียบัร้อย ในบัาง บัางกรณีข่าด้หายไป
กรณีจ้ึงควรติ้องม่ีการนำากฎหม่ายที�กำาหนด้ล้ักษณะข่อง สำาหรับักฎหม่ายเกี�ยวกับัความ่รับัผู้ิด้ข่อง
การกระทำาที�ถุือว่าเป็นความ่ผู้ิด้ แล้ะกำาหนด้บัทล้งโทษ พระสงฆ์์ในอด้ีติม่ีกำาหนด้ไว้ในกฎหม่ายติราสาม่ด้วง,
ทางอาญาอย่างชัด้เจ้นม่าใช้ควบัคุม่พฤติิกรรม่ข่องภิกษุ ประชุม่ประกาศรัชกาล้ที� ๔ , กฎหม่ายล้ักษณะอาญา
สาม่เณรติ่อบัุคคล้ สถุานที� แล้ะสิ�งข่อง เพื�อควบัคุม่ให้ ร.ศ. ๑๒๗ , พระราชบััญญัติิล้ักษณะปกครองสงฆ์์
เกิด้การปฏิิบััติิติาม่แนวทางที�ถุ้กติ้อง เหม่าะสม่ แล้ะ ร.ศ. ๑๒๑ (พ.ศ. ๒๔๔๕) แล้ะพระราชบััญญัติิคณะสงฆ์์
สอด้คล้้องกับัหล้ักปฏิิบััติิที�ด้ีงาม่ข่องสังคม่แล้ะศาสนา พ.ศ. ๒๔๘๔ โด้ยความ่ผู้ิด้ข่องพระสงฆ์์ติาม่กฎหม่ายเก่า
เนื�องจ้ากหากผู้้้ที�เกี�ยวข่้องในพุทธศาสนาอย่างเช่นภิกษุ นั�น สาม่ารถุแยกประเด้็นความ่รับัผู้ิด้ได้้ด้ังนี�
สาม่เณรม่ีพฤติิกรรม่ที�ไม่่เหม่าะสม่ แติ่กล้ับัไม่่ม่ีกฎหม่าย (๑) ความ่ผู้ิด้ที�ม่ีผู้ล้ทำาให้พระพุ ทธศาสนา
ที�บััญญัติิถุึงการกระทำานั�น ๆ ให้ถุือว่าเป็นความ่ผู้ิด้แล้ะ เศร้าหม่อง อาทิ เสพเม่ถุุน อันเป็นการกระทบักระเทือนถุึง
กำาหนด้โทษทางอาญาไว้ อาจ้ส่งผู้ล้กระทบัติ่อหล้ักปฏิิบััติิ ความ่เล้ื�อม่ใสศรัทธาข่องประชาชนโด้ยติรง
ที�ด้ีงาม่ติาม่แนวทางข่องพุทธศาสนา จ้นอาจ้นำาไปส้่ (๒) ความ่ผู้ิด้ที�ทำาให้แผู้่นด้ินเป็นจ้ล้าจ้ล้ อันเป็น
การเสื�อม่ความ่ศรัทธาติ่อพุทธศาสนาในอนาคติอย่างเป็น การกระทบักระเทือนถุึงความ่ม่ั�นคงข่องประเทศ
วงกว้างได้้ (๓) ความ่ผู้ิด้อันเกี�ยวกับัการปกครองสงฆ์์ อันม่ี
ประมวลกฎีหมายอ่าญาและพิระราช่บัญญัต่ิ ผู้ล้ทำาให้เกิด้ความ่แติกแยกในหม่้่สงฆ์์อันจ้ะเห็นได้้ว่า
คณะสงฆ์์ พิ.ศ. ๒๕0๕ กับพิุทำธศาสนาในประเทำศไทำย ความ่ผู้ิด้ในบัางประเภทที�ในอด้ีติบััญญัติิเป็นความ่ผู้ิด้
สำาหรับัประม่วล้กฎหม่ายอาญานั�น บััญญัติิเฉพาะเจ้าะจ้ง แล้ะกำาหนด้โทษไว้ แติ่ในปัจ้จุ้บัันไม่่ม่ีกฎหม่ายบััญญัติิไว้
ความ่ผู้ิด้เกี�ยวกับัศาสนาไว้เพียง ๓ ม่าติรา คือ ม่าติรา เป็นความ่ผู้ิด้แล้้ว เช่น กรณีที�พระสงฆ์์ม่ีเพศสัม่พันธ์กับั
๒๐๖, ๒๐๗, ๒๐๘ โด้ยม่ีความ่มุ่่งหม่ายปกป้องคุ้ม่ครอง ผู้้้หญิงหรือผู้้้ชายด้้วยความ่สม่ยอม่นั�น ปัจ้จุ้บัันไม่่ม่ี
(๒)
ทุกศาสนาอย่างเท่าเทียม่กัน แล้ะคุ้ม่ครองเฉพาะ ๑. วัติถุุ บััญญัติิไว้ในกฎหม่ายว่าเป็นความ่ผู้ิด้ที�ม่ีโทษทางอาญา
อันเป็นที�เคารพทางศาสนา ๒. สถุานที�อันเป็นที�เคารพทาง ซึ่ึ�งในกรณีที�ภิกษุสาม่เณรเสพเม่ถุุนนั�นใน
ศาสนา ๓. ที�ประชุม่ศาสนิกชนหรือการกระทำาทางพิธีกรรม่ บัางประเทศยังคงบััญญัติิไว้เป็นความ่ผู้ิด้ที�ม่ีโทษ
(๑) อัยการประจ้ำาสำานักงานอัยการส้งสุด้ สำานักงานอัยการพิเศษฝ่่ายพัฒินากฎหม่าย ๑, น.บั. (ข่อนแก่น), น.บั.ท., น.ม่. (ธรรม่ศาสติร์)
(๒) นัด้ด้าภา ภังคานนท์. (๒๕๕๑). ความ่รับัผู้ิด้ทางอาญาข่องพระสงฆ์์ในกฎหม่ายเก่า (วิทยานิพนธ์ นิติิศาสติรม่หาบััณฑิิติ). ม่หาวิทยาล้ัยธรรม่ศาสติร์.
20 ข่่าวเนติิบััณฑิิติยสภา
