Page 86 - รายงานวิจัยร้านยาหมอหวาน
P. 86
77
“ตึกที่ได้รับอิทธิพลสถาปัตยกรรมตะวันตก” นิยมสร้างขึ้นในหมู่ผู้มีฐานะ อาทิ ขุนนาง เสนาบดี หรือ
พ่อค้า เป็นต้น โดยมีรูปทรงและส่วนประกอบหลายประการที่เหมือนกับบ้านในช่วงสมัยเดียวกัน ทว่ามีขนาดใหญ่
กว่า ใช้วัสดุต่างกัน และมีการตกแต่งที่แตกต่างกันออกไป โดยรูปทรงส่วนใหญ่เป็นตึกขนาดใหญ่ 2 ชั้น และอาจมี
ส่วนใดส่วนหนึ่งของตัวบ้านเป็น 3 ชั้น สูงขึ้นไปเป็นหอคอย มักใช้เนื้อที่เต็มทั้งชั้นล่างและชั้นบน ความสูงของ
ชั้นหนึ่ง ๆ ไม่ต่ำกว่า 3 เมตร ชั้นล่างกับบนมักมีเนื้อที่เท่ากัน มีผนังล้อมรอบตรงกันขึ้นไปทั้ง 2 ชั้น หรือ 3 ชั้น
พื้นชั้นล่างมักยกพื้นสูงกว่าระดับดินประมาณ 0.5 – 1 เมตร และจะก่อปิดส่วนใต้ถุนที่ยกพื้นทึบโดยรอบ เว้นช่อง
ระบายอากาศไว้เป็นระยะห่าง ๆ กัน ทั้งนี้รูปทรงมักค่อนข้างซับซ้อน โดยสัมพันธ์กับผังพื้น ด้านหน้ามักมีการยื่น
ห้องออกมา 2 ข้างของตัวอาคาร โดยอาจมีหลังคาทั้ง 2 ข้างต่างชนิดกัน ด้านหนึ่งของตัวบ้านอาจมีห้องรูปหลาย
เหลี่ยม ผนังชั้นบนตรงกลางเหนือบันไดทางเข้าออก มีเฉลียงรูปโค้ง ครึ่งวงกลมยื่นออกจากตัวบ้าน มีลูกกรงลูกแก้ว
69
หรือลูกมะหวดโดยรอบ
บ้านในรุ่นนี้ทั่ว ๆ ไป มักเน้นหลังคาให้เป็นส่วนสำคัญส่วนหนึ่งของตัวบ้าน โดยการอวดผืนหลังคา มักไม่มี
บ้านที่ใช้หลังคาชนิดใดชนิดหนึ่งเพียงผืนเดียว ส่วนใหญ่เป็นหลังคาทรงปั้นหยาผสมทรงมนิลาหรือมนิลาตัดมุมด้าน
จั่วเฉียงลงในอาคารเดียวกัน เพราะเป็นบ้านขนาดใหญ่และมีผังพื้นซับซ้อน รูปทรงหลังคาจึงซับซ้อนตามไปด้วย
เป็นทรงปั้นหยาที่มีการต่อกับหลังคาผืนอื่น ๆ ที่เป็นทรงปั้นหยาด้วยกันหรือทรงมนิลาที่หน้าจั่วด้านหน้า ตลอดจน
อาจมีทรงหลังคาปิรามิดหลายเหลี่ยมแทรกอยู่ด้วย ส่วนใหญ่มุงกระเบื้องซีเมนต์ (กระเบื้องว่าว) มีบางหลังที่มี
หลังคาหอคอยเป็นหลังคาแบน หรือหลังคาทรงสูงรูปทรงต่าง ๆ กัน ทั้งนี้บางหลังอาจมีหลังคาเป็นโดมบางส่วน
เช่น บ้านนรสิงห์ บ้านบรรทมสินธุ์ ตรงมุขทางเข้าด้านหน้าอาคารมีโดมเป็นโครงหลังคาเหล็กมุงด้วยกระจกคลุม
ส่วนจอดรถด้านหน้าตรงบันไดขึ้นยังตัวอาคาร
มักมีการตกแต่งไม้ฉลุที่ขอบเชิงชาย มีการใช้ลวดลายปูนปั้นเหนือหรือใต้หน้าต่างและบนผนังบางส่วน
มีการใช้เสาหลอกหรือเสาอิง ประกอบกับผนังอาคารโดยมีหัวเสาแบบกรีกและโรมัน อันเป็นการนำแบบอย่าง
บางประการของยุคนีโอ-คลาสสิค (Neo-Classic) มาใช้ ซึ่งเป็นการนำศิลปะแบบกรีกและโรมันกลับมาปรับปรุงใช้
ใหม่อีก เช่น บ้านบางหลังมีผนังเจาะช่องโค้งกลม รอบระเบียงทางเดิน บางหลังมีลูกกรงเป็นลูกมะหวดปูนปั้น ส่วน
บางหลัง เช่น บ้านนรสิงห์ และบ้านบรรทมสินธุ์ มีการใช้ผนังภายนอกเป็นโค้งปลายแหลมทรงสูงแบบโกธิค
(Gothic Style) ส่วนบนของโค้งซอยเป็นโค้งย่อย ๆ ประดับด้วยวงกลมหรือรูปร่างอื่นที่เป็นลวดลายโปร่ง
(Tracery) อย่างละเอียด อันเป็นแนวทางของศิลปะแบบโกธิคในประเทศอิตาลี แถบเมืองเวนิช โดยมีการผสมผสาน
กับศิลปะแบบไบแซนไทน์ ในบางกรณีเช่น บ้านมนังคศิลา มีการใช้ผนังขัดแตะถือปูนในโครงไม้ที่มีการเน้นรูปแบบ
69
ผุสดี ทิพทัส, เรื่องเดียวกัน, 212 - 213.
