Page 249 - ทวารวดี ประตูสู่การค้าบนเส้นทางสายไหมทางทะเล

9
กรมศิลปากร, ประวัติศาสตร์และโบราณคดีเมืองศรีมโหสถ เล่ม 2,
117 ; กรมศิลปากร, รายงานการขุดค้นและขุดแต่งเมืองดงละคร อ าเภอเมือง
จังหวัดนครนายก, 69 ; ธงชัย สาโค, “พัฒนาการทางวัฒนธรรมของเมืองโบราณ
ดงละคร จากหลักฐานทางโบราณคดี,” 253–257 ; สฤษดิ์พงศ์ ขุนทรง, “เก็บตก
จากการประชุมด้านโบราณคดีที่เมืองไลเดน ประเทศเนเธอร์แลนด์,” เมืองโบราณ
35, 1 (มกราคม–มีนาคม 2552): 34 ; อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ, รายงาน
เบื้องต้นการขุดแต่งโบราณสถานเขาคลังใน (ต่อ) (เพชรบูรณ์: อุทยาน
ประวัติศาสตร์ศรีเทพ, 2532), 68 ; อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ, เมืองศรีเทพ
(กรุงเทพฯ: รุ่งศิลป์การพิมพ์, 2538), 43 ; วันวิสาข์ ธรรมานนท์, “หลักฐานทาง
โบราณคดีในประเทศไทยที่แสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ทางการค้ากับเอเชีย
ตะวันตก ก่อนพุทธศตวรรษที่ 16,” วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต
(สาขาโบราณคดีสมัยประวัติศาสตร์) บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร,
2555), 296-303
10
ช็อง บัวเซอลีเยร์, ความรู้ใหม่ทางโบราณคดีจากเมืองอู่ทอง, 19 ;
ภัทรพงษ์ เก่าเงิน, โบราณคดีคอกช้างดิน, 65.
11
วันวิสาข์ ธรรมานนท์, “หลักฐานทางโบราณคดีในประเทศไทยที่
แสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ทางการค้ากับเอเชียตะวันตก ก่อนพุทธศตวรรษที่
16,” 173–174, 303–308.
12
ผุสดี รอดเจริญ, “แก้วอลูมิน่า กลุ่มแก้วส าคัญที่พบมากในลูกปัด
แก้วสมัยทวารวดีในภาคกลางของประเทศไทย,” ใน เอกสารประกอบการประชุม
วิชาการความก้าวหน้าทางวิชาการโบราณคดีและการจัดการทรัพยากรทาง
วัฒนธรรมของชาติ (กรุงเทพฯ: ภาควิชาโบราณคดี คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัย
ศิลปากร), 2557.
13
อาจรวมถึงม้าที่ไม่ใช่สัตว์พื้นเมืองแถบนี้ และทวารวดีก็เคยขอ
พระราชทานม้าพันธุ์ดีจากจักรพรรดิถังไท่จงของจีน
14
สฤษดิ์พงศ์ ขุนทรง, โบราณคดีเมืองนครปฐม: การศึกษาอดีตของ
ศูนย์กลางแห่งทวารวดี, 151.

238