Page 160 - พินิจด้วยรัก พิทักษ์ด้วยใจ : พัฒนาสุขภาวะเด็กไทย ด้วยการวิจัยเชิงปฏิบัติการ
P. 160
ร่างกาย จิตใจ และสังคม มิใช่เพียงแต่ปราศจากโรคหรือความพิการเท่านั้น หรือ
สภาวะความสมบูรณ์ของร่างกาย จิตใจ และสภาพความเป็นอยู่ทางสังคม ซึ่งมิใช่
เพียงแต่การปลอดโรคหรือความทุพพลภาพ เท่านั้น (อ�าพล จินดาวัฒนะ. 2547: 13)
สรุปว่าในความหมายของ “สุขภาพ” ในปัจจุบันมีองค์ประกอบ 4 ส่วน
ด้วยกันคือ
1. สุขภาพกาย หมายถึง สภาพที่ดีของร่างกาย กล่าวคือ อวัยวะต่างๆ
อยู่ในสภาพที่ดีมีความแข็งแรงสมบูรณ์ ท�างานได้ตามปกติและมีความสัมพันธ์
กับทุกส่วนเป็นอย่างดี และก่อให้เกิดประสิทธิภาพที่ดีในการท�างาน
2. สุขภาพจิต หมายถึง สภาพของจิตใจที่สามารถควบคุมอารมณ์ได้มี
จิตใจเบิกบานแจ่มใส มิให้เกิดความคับข้องใจหรือขัดแย้งในจิตใจ สามารถปรับตัว
เข้ากับสังคมและสิ่งแวดล้อมได้อย่างมีความสุข
3. สุขภาพสังคม หมายถึง สภาวะที่ดีของปัญญาที่มีความรู้ทั่ว รู้เท่าทัน
และความเข้าใจอย่างแยกได้ในเหตุผลแห่งความดีความชั่ว ความมีประโยชน์และ
ความมีโทษ ซึ่งน�าไปสู่ความมีจิตอันดีงาม และเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่
4. สุขภาพศีลธรรม หมายถึง บุคคลที่มีสภาวะทางกายและจิตใจที่สุข
สมบูรณ์สามารถ ปฏิสัมพันธ์และปรับตัวให้อยู่ในสังคมได้เป็นอย่างดีและมีความสุข
2. ความส�าคัญของสุขภาพ สุขภาพเป็นสิ่งส�าคัญและจ�าเป็นยิ่งต่อความ
เจริญงอกงามและพัฒนาการทุก ๆ ด้านในตัวบุคคล สุขภาพเป็นรากฐานที่ส�าคัญ
ของชีวิต โดยเริ่มมาตั้งแต่มีการปฏิสนธิในครรภ์มารดาวัยทารก วัยผู้ใหญ่จนถึงวัยชรา
สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสไว้เป็นพระพุทธสุภาษิตว่า “อโรคยา ปรมาลา ภา”
ซึ่งแปลว่า “ความไม่มีโรคเป็นลาภอันประเสริฐ” พระพุทธภาษิตข้อนี้แม้แต่
ชาวอารยประเทศทางตะวันตกก็ยังยอมรับนับถือกัน และเห็นพ้องต้องกันว่า
“สุขภาพคือพรอันประเสริฐสุด (Health is the greatest blessing of all)”
นอกจากนี้ยังมีสุภาษิตของชาวอาหรับโบราณกล่าวไว้ว่า “คนที่มีสุขภาพดี คือคนที่
มีความหวัง และคนที่มีความหวังคือคนที่มีทุกสิ่งทุกอย่าง ( He who has health
has hope and he who has hope has everything)” ซึ่งนั่นก็หมายความว่า
สุขภาพจะเป็นเสมือนหนึ่งวิถีทาง หรือหนทางซึ่งจะน�าบุคคลไปสู่ความสุขและ
ความส�าเร็จต่างๆ นานาได้ ชีวิตเป็นสิ่งมีค่ายิ่งกว่าทรัพย์สินใด ๆ ทุกคนย่อมรักษา
พินิจด้วยรัก พิทักษ์ด้วยใจ:พัฒนาสุขภาวะเด็กไทยด้วยการวิจัยเชิงปฏิบัติการ 159
Consider with Love, Protect with Heart: Health Development among Youth via Participation Action Research
