Page 47 - วารสารการเกษตรราชภัฏ ปีที่ 22 ฉบับที่ 1 มกราคม - มิถุนายน 2566

42
42 43
43

Abstract ที่ระดับแตกต่างกัน จะมีผลต่อการเจริญเติบโตหลังตัด ผลการวิจัยและวิจารณ์
แตกต่างกัน และยังให้ผลผลิตที่แตกต่างกันในช่วงเก็บ
เกี่ยว อย่างไรก็ตาม การเก็บเกี่ยวผลผลิตโดยการตัดแต่ง สิ่งทดลองที่ตัดล าต้นฟ้าทะลายโจรที่ระดับ

The objective of the study was to determine the effect of harvesting by different แบบไว้ต้นในฟ้าทะลายโจรยังมีการศึกษากันน้อยมาก ผล เหนือผิวดิน ไม่พบว่ามีการเจริญเติบโตขึ้นมาใหม่หลังจาก
cuttings the stem height on growth and yield of Kalmegh. The experiment was conducted at การศึกษาที่ได้ในครั้งนี้อาจเป็นประโยชน์ต่อเกษตรกร เพื่อ ที่ท าการตัดล าต้นแล้ว 10 วัน และมีการเน่าตายทั้งหมด

Faculty of Agricultural Technology, King Mongkut’s Institute of Technology, Ladkrabang, วางแผนการผลิตให้ได้ฟ้าทะลายโจรที่มีคุณภาพต่อไปใน จึงไม่มีข้อมูล ดังนั้นจึงไม่น าผลการทดลองมาใช้ในการ
Bangkok during June to December, 2018. Six treatments of cutting height at 0, 10, 20, 30, 40 อนาคต นอกจากนี้ยังเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยลดต้นทุน และ วิเคราะห์ข้อมูล และน าเสนอผลการทดลอง

ระยะเวลาในการปลูกฟ้าทะลายโจรของเกษตรกร โดย
and 50 cm above ground level in a randomized complete block design with 4 replications เกษตรกรสามารถเพาะเมล็ดปลูก 1 รอบ แต่สามารถเก็บ 1. ความสูงของล าต้นและจ านวนกิ่งต่อต้น
were employed. The results showed that the plant height, dry weight of new leaf and leaf dry เกี่ยวผลผลิตได้ 2 ครั้ง การตัดล าต้นฟ้าทะลายโจรในช่วงเก็บเกี่ยวที่

weight yield of Kalmegh grown under cutting height at 10 cm gave the highest and followed ระดับความสูงแตกต่างกัน หลังจากนั้นมีการปล่อยให้ฟ้า
by cutting at the higher above ground level, respectively. Kalmegh was death for 10 days after วิธีวิจัย ทะลายโจรมีการเจริญเติบโตทางล าต้น จนกระทั่งเก็บ
cutting close to the ground (cutting height at 0 cm). However, it was concluded that Kalmegh เกี่ยวที่อายุ 100 วันหลังตัดแต่งล าต้น ก็พบว่าความสูงของ

is suitable for cutting height at 10 cm above ground level for the highest leaf yield from the ท าการทดลองที่เรือนทดลองคณะเทคโนโลยี ล าต้นและจ านวนกิ่งต่อต้น มีความแตกต่างกันในทางสถิติ
new shoot. การเกษตร สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหาร การตัดล าต้นที่ระดับความสูงน้อยที่สุดเท่ากับ 10
เซนติเมตรเหนือพื้นดิน ฟ้าทะลายโจรมีความสูงของล าต้น
ลาดกระบัง ระหว่างเดือนมิถุนายน ถึง เดือนธันวาคม
พ.ศ.2561 วางแผนการทดลองแบบ Randomized เท่ากับ 76.66 เซนติเมตร และมีจ านวนกิ่งต่อต้นเท่ากับ
Keywords: Andrographis paniculata (Burm. f.) Nees, Growth, Yield, Harvesting Complete Block Design จ านวน 4 ซ้ า มี 6 สิ่งทดลอง 28 กิ่ง รองลงมาคือ การตัดล าต้นเหนือพื้นดินที่ระดับ
ได้แก่ การเก็บเกี่ยวแบบไว้ต้นโดยตัดล าต้นฟ้าทะลายโจรที่ ความสูงเพิ่มขึ้นเป็น 20, 30 และ 40 เซนติเมตร

บทน า (สถาบันการแพทย์แผนไทย, 2553) ซึ่งวิธีดังกล่าวท าให้ ระดับเหนือพื้นดิน 0, 10, 20, 30, 40 และ 50 เซนติเมตร ตามล าดับ ส่วนการตัดล าต้นเหนือพื้นดินที่ระดับความสูง
การเก็บเกี่ยวฟ้าทะลายโจรท าได้เพียงครั้งเดียว หากแต่ ตามล าดับ ปลูกฟ้าทะลายโจรในกระถางขนาดเส้นผ่าน มากที่สุดเท่ากับ 50 เซนติเมตร ฟ้าทะลายโจรมีความสูง
ฟ้าทะลายโจร (Andrographis paniculata การเก็บเกี่ยวผลผลิตโดยการตัดแต่งแบบไว้ต้นอาจช่วยท า ศูนย์กลาง 30 เซนติเมตร จ านวนทั้งหมด 24 กระถาง ของล าต้นและจ านวนกิ่งต่อต้นต่ าสุดเท่ากับ 61.66
(Burm. f.) Nees) เป็นพืชล้มลุกฤดูเดียว ในตระกูล ให้ยอดใหม่เจริญเติบโตได้อย่างรวดเร็ว ส่งผลให้สามารถ ก่อนปลูกมีการให้น้ าแก่ดินโดยให้ดินมีความชื้นที่ระดับ เซนติเมตร และ 22.00 กิ่ง (ตารางที่ 1)
Acanthaceae มีถิ่นก าเนิดในอินเดียและศรีลังกา โดยใน เก็บผลผลิตฟ้าทะลายโจรในรุ่นถัดไปได้ วิธีการนี้มี ความจุสนาม (Field capacity) หลังจากนั้นมีการให้น้ า
ต ารายาโบราณของไทย จัดให้เป็นสมุนไพรพื้นบ้านที่ ประโยชน์ คือ เกษตรกรไม่ต้องสิ้นเปลืองแรงงานในการ แก่ฟ้าทะลายโจรทุกวันเทียบเท่ากับปริมาณน้ าฝน 5 2. น้ าหนักใบแห้งและดัชนีพื้นที่ใบ
สามารถหามารับประทานแก้โรคได้เอง ล าต้นมีความสูง เตรียมแปลงปลูกใหม่ และช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในการ มิลลิเมตร มีการใส่ปุ๋ยมูลไก่เพียงครั้งเดียวก่อนปลูก ใน การตัดล าต้นฟ้าทะลายโจรช่วงเก็บเกี่ยวที่ระดับ
ประมาณ 30-100 เซนติเมตร (สถาบันวิจัยสมุนไพร, ปลูก นอกจากนี้ยอดใหม่ที่ได้ก็ยังมีการเจริญเติบโตอย่าง อัตรา 88.40 กรัมต่อกระถาง เก็บผลผลิตจากยอดใหม่ ความสูงแตกต่างกัน หลังจากนั้นมีการปล่อยให้ฟ้าทะลาย
2542) ฟ้าทะลายโจรมีสรรพคุณหลายประการ เช่น แก้ รวดเร็ว ซึ่งอาจให้ผลดีกว่าการเริ่มปลูกโดยใช้เมล็ด เมื่อฟ้าทะลายโจรมีอายุ 100 วันหลังตัดล าต้น บันทึกการ โจรมีการเจริญเติบโตทางล าต้น จนกระทั่งเก็บเกี่ยวที่อายุ
ไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ ระงับอาการอักเสบ แก้ไอ แก้เจ็บคอ Lounglawan et al. (2014) กล่าวว่าหญ้าอาหารสัตว์ใบ เจริญเติบโตของยอดใหม่ ได้แก่ ความสูง จ านวนกิ่ง 100 วันหลังตัดแต่งล าต้นนั้น นอกจากมีผลกระทบต่อ
คออักเสบ ต่อมทอนซิลอักเสบ หลอดลมอักเสบ ขับเสมหะ เลี้ยงคู่ที่มีการตัดล าต้นเพื่อให้เกิดผลผลิตขึ้นมาใหม่ ให้ ค านวณหาค่าดัชนีพื้นที่ใบ (Leaf area index : LAI) โดย ความสูงของล าต้นและจ านวนกิ่งต่อต้น ยังมีผลต่อน้ าหนัก
รักษาโรคผิวหนัง ฝี แก้ติดเชื้อที่ท าให้ปวดท้อง ท้องเสีย ผลผลิตน้ าหนักแห้งรวม ประมาณ 19.69-25.29 ตันต่อ ใช้สูตรของ Hunt (1978) ดัชนีพื้นที่ใบ = พื้นที่ใบ (ตาราง ใบแห้งและดัชนีพื้นที่ใบ แตกต่างกันอย่างมีนัยส าคัญทาง
บิด แก้กระเพาะและล าไส้อักเสบ เป็นยาขมเจริญอาหาร เฮกตาร์ เมื่อมีการตัดสูงจากพื้นดิน 5-30 เซนติเมตร เซนติเมตร) / พื้นที่ปลูก (ตารางเซนติเมตร) ชั่งหาน้ าหนัก สถิติ โดยพบว่าการตัดล าต้นที่ระดับความสูงน้อยที่สุด
มีฤทธิ์ระงับการติดเชื้อหรือระงับการเจริญเติบโตของเชื้อ ในขณะที่ Singh et al. (2010) รายงานว่าการตัดล าต้น แห้งของล าต้น ใบ ดอก ฝัก ราก น้ าหนักแห้งรวม และ เท่ากับ 10 เซนติเมตร เหนือพื้นดิน ฟ้าทะลายโจรมีน้ า
โรคได้ เป็นต้น (ทวีผล และคณะ, 2542) ฟ้าทะลายโจรจึง ของกะเพราอินเดีย (Ocimum basilicum L.) พบว่าการ ผลผลิตน้ าหนักใบแห้ง วิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติโดยใช้ หนักใบแห้งและดัชนีพื้นที่ใบมากที่สุดเท่ากับ 9.21 กรัม
เป็นพืชสมุนไพรที่มีประโยชน์ทางเภสัชวิทยา และมีความ ตัดที่ระดับความสูงเหนือพื้นดิน 7.5-15 เซนติเมตร โปรแกรม SAS (2002) และหาค่าความแตกต่างของ ต่อต้น และ 2.48 รองลงมาคือ การตัดล าต้นเหนือพื้นดินที่
ต้องการฟ้าทะลายโจร เพื่อน ามาใช้เป็นวัตถุดิบในการท า กะเพราอินเดียมีการแตกหน่อเพิ่มมากขึ้น Mareza et al. ค่าเฉลี่ย โดยใช้ Least Significance Difference (LSD) ระดับความสูงเพิ่มขึ้นเป็น 20, 30 และ 40 เซนติเมตร
สมุนไพรเพิ่มมากขึ้น จึงท าให้เกษตรกรมีความสนใจ และ (2016) ได้ท าการตัดแต่งต้นข้าวที่ระดับความสูง 10, 20, ที่ระดับความเชื่อมั่นร้อยละ 95 ตามล าดับ ส่วนการตัดล าต้นเหนือพื้นดินสูงที่สุดคือ 50
ขยายพื้นที่เพื่อเพาะปลูกฟ้าทะลายโจรเป็นการค้าเพิ่มขึ้น 30, 40 และ 50 เซนติเมตร เหนือพื้นดิน พบว่าการตัดที่ เซนติเมตร ฟ้าทะลายโจรมีน้ าหนักใบแห้งและดัชนีพื้นที่
เพื่อให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพ จึงควรมีการจัดการเก็บเกี่ยว ระดับ 20-40 เซนติเมตร ต้นข้าวให้ผลผลิตดีที่สุด ใบต่ าที่สุดเท่ากับ 4.77 กรัมต่อต้น และ 1.28 (ตารางที่ 1)
ที่เหมาะสม โดยทั่วไปเกษตรกรมีการเก็บเกี่ยวฟ้าทะลาย Lounglawan et al. (2014) พบว่าการตัดล าต้นหญ้า
โจรเมื่อมีการออกดอก 25 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งระยะนี้จะให้ เนเปียร์ที่ระดับความสูงแตกต่างกัน คือ 5, 10 และ 15
ผลผลิตมากที่สุด โดยเกษตรกรจะถอนต้นฟ้าทะลายโจร เซนติเมตร จากผิวดิน ผลจากการทดลองให้ผลผลิต
ออกจากแปลงปลูก น าไปเก็บรวบรวมและตัดแยกส่วน น้ าหนักแห้งมีค่าไม่แตกต่างกัน ซึ่งจากการทดลองเหล่านี้
แล้วจึงน าไปล้างและเอาเข้าตู้อบให้แห้งหรือน าไปผึ่งแดด จะเห็นได้ว่าชนิดของพืชมีความแตกต่างกัน การตัดล าต้น

วารสารการเกษตรราชภัฏ ปีที่ 22 ฉบับที่ 1 มกราคม-มิถุนายน 2566 วารสารการเกษตรราชภัฏ ปีที่ 22 ฉบับที่ 1 มกราคม-มิถุนายน 2566
วารสารการเกษตรราชภัฏ ปีที่ 22 ฉบับที่ 1 มกราคม-มิถุนายน 2566
วารสารการเกษตรราชภัฏ ปีที่ 22 ฉบับที่ 1 มกราคม-มิถุนายน 2566