Page 119 - ทบทวนตัวชี้วัดเพื่อกำกับติดตามคุณภาพบริการด้านโรคไม่ติดต่อ พ.ศ. 2563 - 2566
P. 119
แนวทำงกำรคัดกรองโรคเบำหวำน ปี 2566
แนวทางการคัดกรองโรคเบาหวาน ปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 โดยการคัดกรองโรคเบาหวานแบบ
อดอาหารยังคงใช้เกณฑ์เดิม แต่แบบไม่อดอาหารมีการปรับเกณฑ์ ซึ่งวิธีการคัดกรองโรคเบาหวาน ใช้วิธีการ
ตรวจ 2 วิธี ดังนี้
1. การตรวจวัดพลาสมากลูโคสในเลือดที่เจาะจากหลอดเลือดด�า (Fasting Plasma Glucose,
FPG) หรือการตรวจระดับน�้าตาลโดยวิธีเจาะปลายนิ้ว (Fasting Capillary Blood Glucose, FCBG)
ตอนเช้าหลังอดอาหารมากกว่า 8 ชั่วโมง
- กรณีระดับ FPG/FCBG มีค่า ≥ 70 ถึง < 100 มก./ดล. จัดเป็นกลุ่มปกติ
- กรณีระดับ FPG/FCBG มีค่า 100-125 มก./ดล. วินิจฉัยว่าเป็นภาวะระดับน�้าตาลในเลือด
ขณะอดอาหารผิดปกติ (Impair Fasting Glucose, IFG) จัดเป็นกลุ่ม Pre-DM (ภาวะก่อนเบาหวาน) ควร
ได้รับค�าแนะน�าให้ป้องกันโรคเบาหวาน โดยควบคุมอาหารและการออกก�าลังกายอย่างสม�่าเสมอ ติดตามวัด
ระดับ FPG ซ�้าทุก 1-3 ปี ทั้งนี้ขึ้นกับปัจจัยเสี่ยงที่มี
- กรณีระดับ FPG/FCBG มีค่า ≥ 126 มก./ดล. จัดเป็นกลุ่มสงสัยป่วยเบาหวาน ให้ตรวจยืนยัน
วินิจฉัยด้วย FPG ทางห้องปฏิบัติการ อีกครั้งหนึ่ง โดยสามารถตรวจติดตามยืนยันวินิจฉัยได้ตั้งแต่
1 วันถัดไป หลังจากวันที่คัดกรองและเป็นกลุ่มสงสัยป่วยเบาหวาน ภายใน 180 วัน ตามแนวเวชปฏิบัติ
ส�าหรับโรคเบาหวาน โดยไม่ต้องเข้ารับการปรับพฤติกรรมก่อน ถ้าพบ FPG ≥ 126 มก./ดล. ซ�้าอีก
ให้ส่งต่อพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคเบาหวานและขึ้นทะเบียนในคลินิกโรคเรื้อรัง
2. การตรวจวัดพลาสมากลูโคสในเลือดที่เจาะจากหลอดเลือดด�า (random plasma glucose,
RPG) หรือการตรวจระดับน�้าตาลโดยวิธีเจาะปลายนิ้ว (random capillary blood a glucose, RCBG)
จากการไม่อดอาหาร
- กรณีระดับ RPG/RCBG มีค่า ≥70 ถึง < 110 มก./ดล. จัดเป็นกลุ่มปกติ
- กรณีระดับ RPG/RCBG มีค่า ≥ 110 มก./ดล. ควรคัดกรองซ�้าตั้งแต่ 1 วันถัดไป โดยวิธี FPG/FCBG
หากระดับ FPG/FCBG หากมีค่า ≥ 70 ถึง < 100 มก./ดล. จัดเป็นกลุ่มปกติ หากมีค่า 100-125 มก./ดล.
วินิจฉัยว่าเป็นภาวะระดับน�้าตาลในเลือดขณะอดอาหารผิดปกติ (Impair Fasting Glucose, IFG)
จัดเป็นกลุ่ม Pre-DM (ภาวะก่อนเบาหวาน) และหากระดับ FPG/FCBG มีค่า ≥ 126 มก./ดล. จัดเป็นกลุ่ม
สงสัยป่วยเบาหวาน ให้ตรวจยืนยันวินิจฉัยด้วย FPG ทางห้องปฏิบัติการ อีกครั้งหนึ่ง โดยสามารถ
ตรวจติดตามยืนยันวินิจฉัยได้ตั้งแต่ 1 วันถัดไป หลังจากวันที่คัดกรองและเป็นกลุ่มสงสัยป่วยเบาหวาน
ภายใน 180 วัน ตามแนวเวชปฏิบัติส�าหรับโรคเบาหวาน โดยไม่ต้องเข้ารับการปรับพฤติกรรมก่อน
ถ้าพบ FPG ≥ 126 มก./ดล. ซ�้าอีก ให้ส่งต่อพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคเบาหวานและ
ขึ้นทะเบียนในคลินิกโรคเรื้อรัง รายละเอียดดังรูปภาพที่ 1 แนวทางการคัดกรองโรคเบาหวาน ปี 2566
ทบทวนตัวชี้วัดเพื่อกำ�กับติดตามคุณภาพบริการด้านโรคไม่ติดต่อ 107 NCD
พ.ศ.�2563-2566
