Page 155 - ถักร้อยความรู้ภูมิศาสตร์อันหลากหลาย : หมุดหมายความรู้ครบรอบ 60 ปี

อย่างแมิ่นยำาและรวด้เร็ว ตั้่างจากการว้ด้ความิสิูงด้้วยการเด้ินระด้้บที�อาศ้ยเวลาและงบปีระมิาณค่อนข้างมิาก
ด้้งน้�นห้ากมิีค่าความิสิูงยีออยด้์ที�ละเอียด้ด้ีพอจะทำาให้้สิามิารถึร้งว้ด้ค่าความิสิูงเห้นือยีออยด้์ได้้จากการร้งว้ด้

ในระบบ GNSS ด้้วยเช่นก้น ซัึ�งมิีปีระโยชน์ในงานร้งว้ด้ภูมิิปีระเทศอย่างมิห้าศาล เขียนเปี็นสิมิการความิสิ้มิพ้นธิ์
ของค่าความิสิูงท้�งสิองชนิด้ก้บความิสิูงยีออยด้์ได้้ด้้งนี� HP=hP-NP โด้ย HP เปี็นความิสิูงที�ได้้จากการร้งว้ด้
ด้้วยด้าวเทียมิ hP เปี็นความิสิูงที�ได้้จากการเด้ินระด้้บ และ NP เปี็นค่าตั้่างระห้ว่างความิสิูงท้�งสิอง ซัึ�งเรียกว่า

ความิสิูงยีออยด้์ (Geoidal Height)

2. แบบจัำาลองยีออยด์สากล (Earth Gravitational Model: EGM)
แบบจำาลองค่าความิสิูงยีออยด้์ของโลกได้้ร้บการพ้ฒนาในรูปีของแบบจำาลองทางคณิตั้ศาสิตั้ร์ที�

เปี็นตั้้วแทนของศ้กยภาพความิโน้มิถึ่วงของโลก (EGM: Earth gravitational models) ห้รือเรียกว่าแบบ
จำาลองศ้กยภาพความิโน้มิถึ่วงพิภพสิากลมิีความิสิำาค้ญอย่างยิ�งสิำาห้ร้บการใช้งานในห้ลายสิาขา อย่างเช่น
ยีออเด้ซัี� การกำาห้นด้วงโคจรของด้าวเทียมิ ห้รือการศึกษาโครงสิร้างภายในของโลก ในช่วงที�ผู้่านมิามิี

EGM ได้้ร้บการพ้ฒนาตั้่อเนื�องก้นมิาห้ลายรุ่น โด้ยแตั้่ละรุ่นได้้ร้บการปีร้บปีรุงความิละเอียด้และความิแมิ่นยำา
มิีรายละเอียด้ด้้งนี� 1) EGM84 เปี็นแบบจำาลองแรกที�นำาเสินอข้อมิูลสินามิความิโน้มิถึ่วงของโลกโด้ยใช้ข้อมิูลที�ได้้
จากการร้งว้ด้ความิโน้มิถึ่วงของโลกภาคพื�นด้ินและด้าวเทียมิ พ้ฒนาโด้ย National Geospatial-intelligence

Agency (NGA) ของสิห้ร้ฐอเมิริกา 2) EGM96 มิีการปีร้บปีรุงเพิ�มิจาก EGM84 ให้้สิามิารถึแสิด้งสินามิความิ
โน้มิถึ่วงของโลกได้้แมิ่นยำามิากขึ�น เปี็นความิร่วมิมิือระห้ว่าง NGA, NASA และมิห้าวิทยาล้ยแห้่งร้ฐโอไฮโอ 3)
EGM2008 แบบจำาลองความิโน้มิถึ่วงพิภพได้้ร้บการปีร้บปีรุงจากข้อมิูลความิโน้มิถึ่วงพิภพจากโครงการ

ด้าวเทียมิ GRACE (Gravity Recovery and Climate Experiment) โด้ยความิร่วมิมิือระห้ว่าง NGA, NASA
และความิช่วยเห้ลือระห้ว่างปีระเทศ 4) EGM2020 เปี็นแบบจำาลองที�ปีร้บปีรุงจาก EGM2008 ด้้วยข้อมิูล

ความิโน้มิถึ่วงพิภพจากโครงการ GOCE และ GRACE ข้อมิูลที�ได้้จากการร้งว้ด้ภาคพื�นด้ิน (บางพื�นที�)
และการร้งว้ด้จากอากาศยานรูปีแบบตั้่าง ๆ (บางพื�นที�) รวมิถึึงกรรมิวิธิีที�ใช้ในการปีระมิวลผู้ลข้อมิูลทำาให้้ได้้
แบบจำาลองความิโน้มิถึ่วงพิภพที�มิีความิละเอียด้ที� degree 2190 และ order 2159 (https://earth-info.

nga.mil/) ซัึ�งแบบจำาลองสิากลเห้ล่านี�มิีการนำามิาใช้ในงานสิำารวจโด้ยตั้ลอด้เพื�อห้าค่าความิสิูงเห้นือยีออยด้์
จากค่าความิสิูงเห้นือทรงรีที�ได้้จากการร้งว้ด้ในระบบ GNSS แตั้่ห้ากว่าตั้้องการความิถึูกตั้้องแมิ่นยำาที�มิากขึ�น

EGM ก็ตั้้องมิีความิละเอียด้มิากขึ�นเช่นเด้ียวก้น จึงทำาให้้ห้ลายปีระเทศมิีการพ้ฒนาแบบจำาลองยีออยด้์ท้องถึิ�น
ของตั้้วเองขึ�นใช้ โด้ยใช้วิธิีปีร้บปีรุงแบบจำาลองสิากลให้้มิีความิละเอียด้มิากขึ�นจากข้อมิูลความิโน้มิถึ่วงพิภพ
ที�ได้้จากร้งว้ด้ทางอากาศและภาคพื�นด้ินที�มิีความิละเอียด้มิากกว่าการร้งว้ด้จากด้าวเทียมิ ปีระเทศไทยก็

เช่นเด้ียวก้น มิีการร้งว้ด้ความิโน้มิถึ่วงพิภพภาคพื�นด้ินในพื�นที�ปีระเทศไทยมิาโด้ยตั้ลอด้จึงเปี็นข้อมิูลที�ถึูก

การพัฒนาแบบจำาลองยีออยด์ความละเอียดสูง 155
ของประเทศไทย