Page 55 - วิศวกรรมสาร ปีที่ 75 ฉบับที่ 1 มาราคม - มีนาคม 2565

การพัฒนาโปรแกรม การส�ารวจและออกแบบถนนของ กรมทางหลวงชนบท
ภายใต้มาตรฐาน AASHTO
การพัฒนาโปรแกรม การส�ารวจและออกแบบถนนของ กรมทางหลวงชนบทภายใต้มาตรฐาน AASHTO

วีรเดช ชีวาพัฒนานุวงศ์

การพัฒนาโปรแกรม

การส�ารวจและออกแบบถนนของ กรมทางหลวงชนบท

ภายใต้มาตรฐาน AASHTO

1. บทน�า

ǰ ĀúĆÖÖćøĔîÖćøÿĞćøüÝĂĂÖĒïïìĊęñĎšĂĂÖĒïïÿŠüîĔĀâŠǰĕöŠĕéšÙĞćîċÜëċÜǰÝąöĊÖćøóĉÝćøèćǰ3 ðŦÝÝĆ÷éĆÜîĊĚǰปัจจัยทางโค้งราบǰøüöëċÜǰ
ðŦÝÝĆ÷Öćø÷ÖēÙšÜǰ Super Elevation) øüöìĆĚÜÖćø×÷ć÷ēÙšÜ (Widening) (Horizontal Curve) àċęÜðøąÖĂïéšü÷ēÙšÜøĎðêĆüǰS (Reverse and
Compound Curve)ǰēÙšÜÖšîĀĂ÷ (Spiral Curve) ปัจจัยโค้งดิ่ง (Vertical Curve) àċęÜðøąÖĂïéšü÷ǰēÙšÜÙüĞęćǰ Crest Curve) ĒúąēÙšÜĀÜć÷
(Sag Curve)ǰĒúąǰปัจจัยระยะหยุดปลอดภัยบริเวณทางแยก (Stopping Sight Distance-SSD and Line of Sight at Intersection)

ǰ Ĕîðøąđìýĕì÷ǰöćêøåćî ïîõĎđ×ćÿĎÜĕéšǰđîČęĂÜÝćÖêĉéךĂÝĞćÖĆé×ĂÜđ×êðśćĕöšǰĂ÷ŠćÜĕøÖĘêćöǰ
ÖćøĂĂÖĒïïÝąĔßšǰöćêøåćîǰ ĀćÖđðŨîóČĚîìĊęøćïǰ(Flat Terrain) öćêøåćîǰAASHTO ÝąëĎÖîĞć ÷ĉęÜĕðÖüŠćîĆĚîǰÝćÖÖćøêøüÝÿĂïĂčïĆêĉđĀêč ĀúĆÖÖćøìĆĚÜĀöéĕéšîĞćöćðøą÷čÖêŤĔßšÖĆïǰēðøĒÖøöǰRoadpack version 2021 ēé÷ēðøĒÖøö
AASHTO ×ĂÜðøąđìýÿĀøĆå öćóĉÝćøèćǰēé÷đÞóćąđøČęĂÜÖćø÷ÖēÙšÜ Ùüćö÷ćüǰ(Lt) Ēúąǰ(Lf) ïøĉđüèìćÜēÙšÜóïüŠćǰĂčïĆêĉđĀêčÝćÖøëđìøđúĂøŤǰ îĊĚǰÿćöćøëîĞćđךćöĎúÝćÖÖúšĂÜǰTotal Station öćúÜĔîēðøĒÖøöĂĆêēîöĆêĉǰĒúąðøąĀ÷Ćéđüúć
÷ĉęÜĕðÖüŠćîĆĚîǰÝćÖÖćøêøüÝÿĂïĂčïĆêĉđĀêč ĀúĆÖÖćøìĆĚÜĀöéĕéšîĞćöćðøą÷čÖêŤĔßšÖĆïǰēðøĒÖøöǰRoadpack version 2021 ēé÷ēðøĒÖøö
ĂđöøĉÖćǰàċęÜöćêøåćîîĊĚǰĕöŠÿćöćøë ĔîÖćøĂĂÖĒïïĔîðøąđìýĕì÷ǰÝąöćÖÖüŠćǰAASHTO àċęÜđöČęĂöĂÜ ìĊęĕöŠĕéšǰLock êĎšÙĂîđìîđîĂøŤǰÝąöĊđÙúČęĂîêĆü ĔîÖćøüĉđÙøćąĀŤĂĂÖĒïïǰ
ïøĉđüèìćÜēÙšÜóïüŠćǰĂčïĆêĉđĀêčÝćÖøëđìøđúĂøŤǰ îĊĚǰÿćöćøëîĞćđךćöĎúÝćÖÖúšĂÜǰTotal Station öćúÜĔîēðøĒÖøöĂĆêēîöĆêĉǰĒúąðøąĀ÷Ćéđüúć
ðøą÷čÖêŤĔßšÖĆïǰēÙøÜÖćøÖŠĂÿøšćÜ ĔîÖøèĊ×ĂÜÙüćöðúĂéõĆ÷ǰÖćøĂĂÖĒïï×ĂÜ ×ĂÜêĎšǰĒúąĀúčéÝćÖǰCenter of Gravity (CG)
ìĊęĕöŠĕéšǰLock êĎšÙĂîđìîđîĂøŤǰÝąöĊđÙúČęĂîêĆü ĔîÖćøüĉđÙøćąĀŤĂĂÖĒïïǰ
ëîîĔîđ×êǰðśćÿÜüîĒĀŠÜßćêĉǰĒúą ǰ ðøąđìýĕì÷ÿĎÜÖüŠćǰĒêŠǰđöČęĂêøüÝÿĂïÝćÖøć÷ÜćîĂčïĆêĉđĀêčĒúšüǰ ĒúąÙüćöđøĘü×ĂÜñĎšĔßšìćÜĔßšÙüćöđøĘüÿĎÜ
×ĂÜêĎšǰĒúąĀúčéÝćÖǰCenter of Gravity (CG)
ÖüŠćÙüćöđøĘüĔîÖćøĂĂÖĒïïǰđðŨîêšîǰĔîÿŠüî 2. วิธีการ และหลักการ
Ĕîđ×êĂčì÷ćîĒĀŠÜßćêĉǰĀøČĂïøĉđüè ĂĆêøćÖćøđÿĊ÷ßĊüĉêǰĒúąïćéđÝĘïïîëîîĔîðøąđìýĕì÷ǰ÷ĆÜĂ÷ĎŠĔîøąéĆï ĒúąÙüćöđøĘü×ĂÜñĎšĔßšìćÜĔßšÙüćöđøĘüÿĎÜ
ëîîïîđ×ćǰēé÷öĊøą÷ąìćÜÖüŠćǰ ÿĂÜ×ĂÜēúÖǰ Weeradej and Pichai, 2011) ÝćÖêćøćÜìĊęǰ1 ĒÿéÜ ×ĂÜÙüćö÷ćüēÙšÜéĉęÜǰ(LVC) ñĎšĂĂÖĒïïÝąêšĂÜ
ÖüŠćÙüćöđøĘüĔîÖćøĂĂÖĒïïǰđðŨîêšîǰĔîÿŠüî 2. วิธีการ และหลักการ
700 Öö ǰìĊęöĊÖćøĂĂÖĒïïđðŨî ĔĀšđĀĘîüŠćǰÖćøÙĞćîüèÙŠćǰ(Lt) ǰĒúąǰLf)ǰĒêÖêŠćÜÖĆîǰéĆÜĕéšÖúŠćüĒúšüךćÜêšîǰǰǰ êøüÝÿĂïÙüćö÷ćüǰLVC > SSD (øą÷ąĀ÷čé ǰ ēðøĒÖøöǰRoadpack ĕéšóĆçîćÝćÖǰõćþćǰvisual C++ êĆĚÜĒêŠðŘ 2530 ēé÷đÞóćąĂ÷ŠćÜ÷ĉęÜǰ
×ĂÜÙüćö÷ćüēÙšÜéĉęÜǰ(LVC) ñĎšĂĂÖĒïïÝąêšĂÜ
óČĚîìĊęđÞóćą ìĊęêšĂÜÙüïÙčöÙüćöđøĘü ðúĂéõĆ÷ǰ– Stopping Sight Distance ǰĀćÖ Ùüćö÷ćüēÙšÜøćïĔîÖćø÷ÖēÙšÜǰ×ĂÜÖćøĂĂÖĒïïĔîðøąđìýĕì÷ǰÝąöĊÙüćö÷ćü×ĂÜēÙšÜ
êøüÝÿĂïÙüćö÷ćüǰLVC > SSD (øą÷ąĀ÷čé ǰ ēðøĒÖøöǰRoadpack ĕéšóĆçîćÝćÖǰõćþćǰvisual C++ êĆĚÜĒêŠðŘ 2530 ēé÷đÞóćąĂ÷ŠćÜ÷ĉęÜǰ
ĔîÖćø×Ćï×ĊęïøĉđüèìćÜēÙšÜǰêćöìĊę ñúÖćøÙĞćîüèđðŨîúï êšĂÜöĊÖćøÙĞćîüèĔĀöŠǰ öćÖÖüŠćǰÙüćö÷ćüēÙšÜêćööćêøåćîǰAASHTO ðøąöćèǰ23 đðĂøŤđàĘîêŤǰĂ÷ŠćÜĕøÖĘêćöĒöš
ðúĂéõĆ÷ǰ– Stopping Sight Distance ǰĀćÖ Ùüćö÷ćüēÙšÜøćïĔîÖćø÷ÖēÙšÜǰ×ĂÜÖćøĂĂÖĒïïĔîðøąđìýĕì÷ǰÝąöĊÙüćö÷ćü×ĂÜēÙšÜ
ÖúŠćüĒúšüךćÜêšîǰĔîÖøèĊǰÖćø đóČęĂĀćÙŠćǰLVC < SSDǰđðŨîêšîǰĔîÖøèĊ×ĂÜǰÖćø Ùüćö÷ćü×ĂÜÖćø÷ÖēÙšÜÝąöćÖÖüŠćöćêøåćîēúÖǰÝĞćîüîĂčïĆêĉđĀêč÷ĆÜđÖĉé×ċĚîöćÖĔîìčÖüĆî
ñúÖćøÙĞćîüèđðŨîúï êšĂÜöĊÖćøÙĞćîüèĔĀöŠǰ öćÖÖüŠćǰÙüćö÷ćüēÙšÜêćööćêøåćîǰAASHTO ðøąöćèǰ23 đðĂøŤđàĘîêŤǰĂ÷ŠćÜĕøÖĘêćöĒöš
ĂĂÖĒïïēÙšÜøćïǰÙüćö÷ćüēÙšÜøćï ĂĂÖĒïïìćÜĒ÷ÖøąéĆïøćïǰÝąêšĂÜóĉÝćøèć đߊîîĊĚǰđóøćąÖćø×ĆïøëĔîÙüćöđøĘüìĊęöćÖÖüŠćöćêøåćîÖĞćĀîéǰĀøČĂÖćøĕöŠđÙćøóÖãĀöć÷ǰ
đóČęĂĀćÙŠćǰLVC < SSDǰđðŨîêšîǰĔîÖøèĊ×ĂÜǰÖćø Ùüćö÷ćü×ĂÜÖćø÷ÖēÙšÜÝąöćÖÖüŠćöćêøåćîēúÖǰÝĞćîüîĂčïĆêĉđĀêč÷ĆÜđÖĉé×ċĚîöćÖĔîìčÖüĆî
êćööćêøåćî×ĂÜÖøöìćÜĀúüÜ øą÷ąđïøÖǰ Breaking Distance - BD) đðŨîêšîǰéĆÜîĆĚîǰĀúĆÖÖćøìĊęĕéšóĆçîćēðøĒÖøöîĊĚǰðŘǰ2564 öĊéĆÜîĊĚǰ
ĂĂÖĒïïìćÜĒ÷ÖøąéĆïøćïǰÝąêšĂÜóĉÝćøèć đߊîîĊĚǰđóøćąÖćø×ĆïøëĔîÙüćöđøĘüìĊęöćÖÖüŠćöćêøåćîÖĞćĀîéǰĀøČĂÖćøĕöŠđÙćøóÖãĀöć÷ǰ
ßîïìǰàċęÜëĎÖÖĞćÖĆïéšü÷ǰÙüćö÷ćü ìĊęðúĂéõĆ÷ǰøüöìĆĚÜøą÷ąÖćøöĂÜđĀĘîìĊę
øą÷ąđïøÖǰ Breaking Distance - BD) đðŨîêšîǰéĆÜîĆĚîǰĀúĆÖÖćøìĊęĕéšóĆçîćēðøĒÖøöîĊĚǰðŘǰ2564 öĊéĆÜîĊĚǰ
×ĂÜǰtangent runout (Lt) and ðúĂéõĆ÷ǰéĆÜîĆĚîǰïøĉđüèìćÜĒ÷ÖÝąêšĂÜĕöŠöĊ 2.1 การออกแบบโค้งราบ
ìĊęðúĂéõĆ÷ǰøüöìĆĚÜøą÷ąÖćøöĂÜđĀĘîìĊę
üĆêëčĔéĔéöćÖĊé×üćÜÖćøöĂÜđĀĘîǰđߊîÖćø ǰ đöČęĂöĊךĂÖĞćĀîé×ĂÜÖøöðśćĕöšǰĒúąÖøöĂčì÷ćîÿĆêüŤðśćĒúąóĆîíčŤóČßǰĔîÖćøÿĞćøüÝ
super elevation runoff (Lf) วัตถุใดใดมากีดขวางการมองเห็น เช่น การ
ðúĂéõĆ÷ǰéĆÜîĆĚîǰïøĉđüèìćÜĒ÷ÖÝąêšĂÜĕöŠöĊ 2.1 การออกแบบโค้งราบ
ÝąîšĂ÷ÖüŠćǰöćêøåćîǰAASHTO êĉéêĆĚÜðŜć÷ðøąßćÿĆöóĆîíŤêŠćÜǰėǰđðŨîêšîǰ ĂĂÖĒïïđÿšîìćÜđךćÿĎŠēÙøÜÖćøĀúüÜǰĒúąēÙøÜÖćøĂĆîđîČęĂÜöćÝćÖóøąøćßéĞćøĉǰĔîđ×êðśćîĆĚîǰ
üĆêëčĔéĔéöćÖĊé×üćÜÖćøöĂÜđĀĘîǰđߊîÖćø ǰ đöČęĂöĊךĂÖĞćĀîé×ĂÜÖøöðśćĕöšǰĒúąÖøöĂčì÷ćîÿĆêüŤðśćĒúąóĆîíčŤóČßǰĔîÖćøÿĞćøüÝ
÷ĉęÜĕðÖüŠćîĆĚîǰÖćø×÷ć÷ēÙšÜǰÝąĕöŠ ĂîċęÜøą÷ąǰBD ÝąÿŠÜñúêŠĂÖćøĂĂÖĒïïßĆĚî ÖćøóĆçîćēðøĒÖøöǰRoadpack ÝąêšĂÜĔßšÙüćöđøĘüìĊęêĞęćÖüŠćǰ30 Öö /ßö ǰĔîÖćøđךćēÙšÜøćïǰ
êĉéêĆĚÜðŜć÷ðøąßćÿĆöóĆîíŤêŠćÜǰėǰđðŨîêšîǰ ĂĂÖĒïïđÿšîìćÜđךćÿĎŠēÙøÜÖćøĀúüÜǰĒúąēÙøÜÖćøĂĆîđîČęĂÜöćÝćÖóøąøćßéĞćøĉǰĔîđ×êðśćîĆĚîǰ
ÿćöćøëîĞćöćĔßšïøĉđüèđÿšîìćÜ ตารางที่ 1ǰĒÿéÜǰÖćøđðøĊ÷ïđìĊ÷ïÙŠćðŦÝÝĆ÷ÿĞćÙĆâǰ(Factors) ÙüćöĀîć×ĂÜñĉüÝøćÝøǰđîČęĂÜÝćÖÖćøðŜĂÜÖĆî ĒúąēÙšÜéĉęÜðøąđõìêŠćÜǰėǰéšü÷ÖćøÙüïÙčöÖćø×Ćï×Ċę÷ćîóćĀîąéšü÷øąïïðŜć÷ÝøćÝøǰĒúą
ĂîċęÜøą÷ąǰBD ÝąÿŠÜñúêŠĂÖćøĂĂÖĒïïßĆĚî ÖćøóĆçîćēðøĒÖøöǰRoadpack ÝąêšĂÜĔßšÙüćöđøĘüìĊęêĞęćÖüŠćǰ30 Öö /ßö ǰĔîÖćøđךćēÙšÜøćïǰ
ĔîÖćø÷ÖēÙšÜǰøąĀüŠćÜÖćøĂĂÖĒïïĔîðøąđìýĕì÷ǰĒúąǰAASHTO การเกิดร่องล้อ (Rutting) บริเวณทางแยก การใช้เทคนิคการผสมผสานการออกแบบด้วย Conventional Design รูปที่ 1-4 แสดง
ÖćøđÖĉéǰøŠĂÜúšĂǰ(Rutting) ïøĉđüèìćÜĒ÷Öǰ ÖćøĔßšđìÙîĉÙÖćøñÿöñÿćîÖćøĂĂÖĒïïéšü÷ǰConventional Design éĆÜõćóìĊęǰ1-4 ĒÿéÜǰǰ
ÙüćöĀîć×ĂÜñĉüÝøćÝøǰđîČęĂÜÝćÖÖćøðŜĂÜÖĆî ĒúąēÙšÜéĉęÜðøąđõìêŠćÜǰėǰéšü÷ÖćøÙüïÙčöÖćø×Ćï×Ċę÷ćîóćĀîąéšü÷øąïïðŜć÷ÝøćÝøǰĒúą
54 ÖćøđÖĉéǰøŠĂÜúšĂǰ(Rutting) ïøĉđüèìćÜĒ÷Öǰ ÖćøĔßšđìÙîĉÙÖćøñÿöñÿćîÖćøĂĂÖĒïïéšü÷ǰConventional Design éĆÜõćóìĊęǰ1-4 ĒÿéÜǰǰ
55
วิศวกรรมสาร ปีที่ 74 ฉบับที่ 3 กรกฎาคม-กันยายน 2564 วิศวกรรมสาร ปีที่ 74 ฉบับที่ 3 กรกฎาคม-กันยายน 2564
ปีที่ 75 ฉบับที่ 1 มกราคม-มีนาคม 2565 วิศวกรรมสาร 55
55
วิศวกรรมสาร ปีที่ 74 ฉบับที่ 3 กรกฎาคม-กันยายน 2564