Page 61 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่องปราสาทเขมรสมัยบาปวน

2.5.8) นครวัด และนครธม

ตFอมาในชFวงกลางพุทธศตวรรษที่ 17 จึงมีการกFอสร3างปราสาทนครวัดขึ้น โดยพระราช

ประสงคUของพระเจ3าสูรยวรมันที่ 2 ปราสาทนครวัดซึ่งเปSนศาสนบรรพตนี้มีคูน้ำล3อมรอบในผัง
สี่เหลี่ยมเกือบจัตุรัส คูน้ำมีความกว3างราว 200 เมตร ลึก 4 - 6 เมตร กรุขอบคูด3วยหินทราย มีความ

ยาวจากทิศตะวันออกไปตะวันตก 1,500 เมตร กว3างจากทิศเหนือไปทิศใต3 1,300 เมตร (Coe and

Evans, 2018: 143) โดยคูน้ำมีความจุประมาณ 5 ล3านลูกบาศกUเมตร (Groslier, 2007: 164)
จากการศึกษาในโครงการ LiDAR พบวFา คูน้ำของปราสาทนครวัดรับน้ำมาจากแนวคูคลองที่

เชื่อมมาจากแมFน้ำเสียมเรียบทางตะวันออก และมีคลองที่นำน้ำไหลออกไปทางตะวันตกเฉียงใต3
โดยพื้นที่ภายในของปราสาทยังมีเนินดินและบFอน้ำเล็ก ๆ อีกจำนวนมาก (ราว 250 – 300 บFอ)

ซึ่งอาจสัมพันธUกับอาคารสิ่งกFอสร3าง (ที่ทำด3วยไม3) ที่เคยมีผู3อยูFอาศัยเปSนจำนวนมากภายในปราสาท

นครวัดก็เปSนได3 (Evans and Fletcher, 2015: 1406 - 1411) (ภาพที่ 32)

ภาพที่ 32 ปราสาทนครวัด แนวคูคลอง และบFอน้ำ
(ที่มา: Evans and Fletcher, 2015: Fig.3)

หลังจากการยึดครองของจามปาในชFวง พ.ศ. 1720 - 1724 พระเจ3าชัยวรมันที่ 7 มหาราช

องคUสุดท3ายของกัมพูชาโบราณก็ได3ฟéèนฟูเมืองพระนครให3ยิ่งใหญFดั่งเดิม (หรือยิ่งกวFาเดิมเสียอีก)
พระองคUทรงโปรดฯ ให3สร3างปราสาทขนาดใหญFหลายแหFง ที่สำคัญคือ “ราชวิหาร” (Rājavihāra)

หรือปราสาทตาพรหม (พ.ศ. 1729) และ “นครชัยศรี” (Nagara Jyaçrī) หรือปราสาทพระขรรคU

(พ.ศ. 1734) ทางทิศตะวันออกของปราสาทพระขรรคUมีบาราย “ชัยตฏากะ” (Jayataṭāka) กว3าง
900 เมตร ยาว 3.5 กิโลเมตร ลึก 3 เมตร และมีความจุประมาณ 10 ล3านลูกบาศกUเมตร (Dagens,

54