Page 64 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่องปราสาทเขมรสมัยบาปวน
P. 64
ภาพที่ 34 สระน้ำ คูน้ำ แนวคันดินคูคลอง บริเวณเมืองพระนคร (ดัดแปลงจาก Evans et al., 2007. Fig.1)
(1) เนินดินและสระน้ำของชุมชน (2) แนวคูคลองสFงน้ำ
(3) คันดิน (ถนน) และคลอง (4) คูน้ำล3อมรอบปราสาท
โดยจากการศึกษาระบบการจัดการน้ำที่เมืองพระนครของมัตติ กุมมุ (Matti Kummu)
ได3แบFงประเภทของการกักเก็บน้ำไว3 3 ระดับ (Kummu, 2009: 1416) คือ
1) ระดับครัวเรือน (household level) มีการขุดบFอน้ำขนาดเล็ก ๆ หรือคูน้ำล3อมรอบ
เนินดิน โดยให3มีความลึกลงไปถึงระดับน้ำใต3ดิน เพื่อกักเก็บน้ำไว3ใช3ในฤดูแล3ง
2) ระดับหมูFบ3าน (Village level) มีการขุดอFางเก็บน้ำหรือตระพังอยูFใกล3 ๆ กับศาสนสถาน
โดยมีสัดสFวนความกว3างตFอความยาวเทFากับ 1 : 2 และมักวางตัวตามแกนทิศ
ตะวันออก-ตะวันตก ปราสาทสFวนใหญFยังมีคูน้ำล3อมรอบซึ่งคูน้ำนี้ก็ถูกขุดให3ลึกไปจนถึง
ระดับน้ำใต3ดินด3วย
3) ระดับเมือง (city level) มีการสร3างบาราย (ไมFได3มีสัดสFวนความกว3างตFอความยาว
เทFากับ 1 : 2) โดยกFอคันดินล3อมรอบพื้นที่อันกว3างขวางเพื่อกักเก็บน้ำที่ไหลมาจาก
แมFน้ำสายตFาง ๆ รวมทั้งน้ำฝน ทั้งยังมีแนวคันดินบังคับน้ำ (สูงประมาณ 1-2 เมตร)
และคูคลองสFงน้ำ (ลึก 1 - 2 เมตรจากผิวดิน และกว3างราว 30 - 40 เมตร)
57
