Page 109 - รายงานวิจัยร้านยาหมอหวาน
P. 109
100
ประการที่ห้า พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นสร้างการรวมกลุ่มและความแข็งแรงของชุมชน
ประการที่หก พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นสร้างสุขภาวะ โดยเป็นพื้นที่เชื่อมโยงให้กับกลุ่มคนที่หลากหลาย
เช่น คนต่างช่วงวัย ในการทำกิจกรรม พูดคุยแลกเปลี่ยนความรู้ เป็นต้น
ประการที่เจ็ด พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นส่งเสริมเศรษฐกิจและการท่องเที่ยวในชุมชน นอกจากการเป็น
แหล่งเรียนรู้ พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นบางแห่งมีบทบาทในการสร้างเสริมเศรษฐกิจให้แก่ชุมชนทั้งทางตรงและทางอ้อม
นอกจากนี้ ผู้ศึกษาอธิบายถึงสถานการณ์ของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น โดยอธิบายว่า รายได้ส่วนใหญ่
ของพิพิธภัณฑ์จะมาจากทุนส่วนตัวของผู้จัดทำเอง เงินสนับสนุนจากภาครัฐไม่เพียงพอต่อการจัดการ พิพิธภัณฑ์
ส่วนใหญ่เปิดให้เข้าชมโดยไม่เสียค่าธรรมเนียม บางแหล่งมีตู้รับบริจาค โดยเงินทุนยังคงเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้
การบริหารจัดการมีประสิทธิภาพ
การนำแนวคิดด้านพิพิธภัณฑ์มาปรับใช้กับร้านบำรุงชาติสาสนายาไทย (บ้านหมอหวาน)
จากการศึกษาแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับพิพิธภัณฑ์ดังกล่าวข้างต้น มีมุมมองหลากหลายประเด็นที่สามารถ
นำมาใช้จัดการข้อมูลความรู้จากร้านบำรุงชาติสาสนายาไทย โดยจำแนกได้ดังต่อไปนี้
จากทฤษฎีการศึกษาในเรื่อง “พิพิธภัณฑ์และการศึกษา” โดย ประภาส สิงห์ เป็นชุดแนวคิดที่ว่าด้วยการ
เน้นการนำเสนอของพิพิธภัณฑ์เพื่อผลประโยชน์ทางความรู้สูงสุด ในกรณีของบำรุงชาติสาสนายาไทย เป็นสถานที่
เปี่ยมด้วยคุณค่าทางประวัติศาสตร์และสถาปัตยกรรม สามารถนำข้อมูลดังกล่าวมาใช้เป็นเรื่องราวในการนำเสนอ
เป็นแหล่งสถาบันเสริมสร้างการเรียนรู้ โดยเรื่องที่มีความโดดเด่นที่สุด คือ ยาแผนไทย ซึ่งทางบ้านหมอหวานมี
ประวัติพัฒนาการที่มีชื่อเสียงมาอย่างยาวนาน การนำเสนอเป็นนิทรรศการจะเน้นเรื่องของประวัติศาสตร์ของยา
แผนไทย โดยเน้นที่ตำรับบ้านหมอหวานเป็นสำคัญ และนำเสนอถึงส่วนประกอบในยาพร้อมสรรพคุณที่ใช้บางอัน
ผ่านวัตถุจัดแสดงจริง อาทิ สมุนไพร ยา เป็นต้น หรือบอร์ดกราฟฟิก วิดีทัศน์ เพื่อให้ผู้รับชมสามารถเข้าใจและรู้สึก
ถึงคุณค่าของยาแผนไทย โดยข้อมูลที่บูรณาการจากทั้งด้านประวัติศาสตร์ แพทยศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ ใน
ขณะเดียวกันยังนำเสนอข้อมูลของประวัติศาสตร์พัฒนาการของการแพทย์แผนไทยในประเทศ เพื่อให้ผู้รับชมเข้าใจ
ถึงบริบทตามประวัติศาสตร์สังคมไทย เพื่อเสริมภาพความเข้าใจของบ้านหมอหวานได้ นอกเหนือเรื่องราวที่
นำเสนอดังกล่าวแล้ว สิ่งของในร้านประเภทของใช้ในวิถีชีวิตประจำวัน เช่น ขวดยา อุปกรณ์ประกอบยา เอกสาร
โฆษณา เป็นต้น ก็นำมาจัดแสดงถึงเพื่อสะท้อนถึงภาพของวิถีชีวิตในบ้านหมอหวานในแต่ละช่วงสมัย ทำให้ผู้ชม
เข้าใจและรับรู้ถึงวิถีชีวิตในอดีตซึ่งสามารถนำไปเชื่อมต่อกับภาพสังคมในประวัติศาสตร์กระแสช่วงสมัยเดียวกันได้
นอกจากการจัดนิทรรศการการนำเสนอแล้ว กิจกรรมการศึกษาเชิงปฏิบัติ (Workshop) ก็มีส่วนช่วยเสริมสร้าง
