Page 108 - รายงานวิจัยร้านยาหมอหวาน
P. 108
99
ความเชี่ยวชาญทำให้ไม่สามารถพัฒนาได้เต็มที่ ทั้งนี้การได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานรัฐก็เป็นไปตามพันธกิจ
ของแต่ละหน่วยงาน หากแต่ด้วยข้อจำกัดและเงื่อนไข ทำให้ไม่สามารถช่วยเหลือได้อย่างเต็มที่ ทั้งนี้ผู้ศึกษาได้เสนอ
วิธีการแก้ไขปัญหา 3 ประการ ได้แก่ 1. การผลักดันให้หน่วยงานรัฐที่มีพันธกิจเกี่ยวข้องเข้ามาสนับสนุนอย่างเต็มที่
และมีประสิทธิภาพ 2. จัดตั้งองค์กรใหม่เพื่อทำงานสนับสนุนกิจการพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นโดยเฉพาะ 3. สนับสนุน
การรวมกลุ่มและสร้างเครือข่ายระหว่างพิพิธภัณฑ์ด้วยกัน
หนังสือเรื่อง “คนทำพิพิธภัณฑ์” บรรณาธิการโดย ปณิตา สระวาสี และชีวสิทธิ์ บุณยเกียรติ เป็น
หนังสือรวบรวมบทความของผู้ทำงานเกี่ยวกับพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น มีการยกประเด็นศึกษาในแต่ละพื้นที่มาบรรยาย
ทั้งนี้ทฤษฎีการศึกษาคัดสรรมีดังต่อไปนี้
“พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น: คุณูปการ อุปสรรค และทางเลือก” โดย ปณิตา สระวาสี เป็นการศึกษา
พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น ซึ่งในปัจจุบันมีเรื่องราวการนำเสนอที่หลากหลาย ได้แก่ เรื่องราววิถีชีวิตในอดีตและภูมิปัญญา
เรื่องราวเกี่ยวกับวัตถุทางศาสนาและพิธีกรรม กลุ่มชาติพันธุ์ ประวัติศาสตร์ โบราณคดี ประวัติบุคคลสำคัญ ศิลปะ
และการแสดง และเรื่องเฉพาะทางต่าง ๆ ตามลำดับ ทั้งนี้ผู้ศึกษาได้อธิบายถึงคุณูปการของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น
ประการแรก ได้แก่ พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นเป็นสถานที่อนุรักษ์และเก็บรวบรวมวัตถุสิ่งของที่มีคุณค่า วัตถุที่เก็บรักษาไว้
ในพิพิธภัณฑ์เปรียบเสมือนคลังวัตถุทางวัฒนธรรมของท้องถิ่น เป็นบันทึกทางความทรงจำที่มีคุณค่าทางจิตใจและ
การศึกษา และอาจสะท้อนถึงวัฒนธรรมในแต่ละยุคสมัย
ประการที่สองคือ พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นเป็นร่องรอยของวัฒนธรรมพื้นบ้านและวิถีชุมชนในอดีต
ที่เลือนหาย ในขณะที่พื้นที่เปลี่ยนแปลงไปตามบริบทของเวลา พิพิธภัณฑ์ก็เป็นการสร้างพื้นที่ย้ำเตือนถึงอัตลักษณ์
ดั้งเดิมและแสดงถึงพัฒนาการของพื้นที่นั้น ๆ ในขณะเดียวกันก็เป็นสิ่งที่รื้อฟื้นอดีตประเพณีมิให้สูญหาย
ประการที่สามคือ พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น เป็นแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิต พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นเป็นเสมือน
สถานแห่งความรู้ จากวัตถุจัดแสดง นิทรรศการ ผู้คนที่ทำงานเกี่ยวข้องในพิพิธภัณฑ์ ทั้งนี้บางแหล่งมีสถานะเป็น
โรงเรียนแก่ผู้สนใจเพื่อนำองค์ความรู้ไปใช้ประโยชน์ต่อไป
ประการที่สี่ พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นเป็นเวทีแสดงตัวตนและสร้างสำนึกรักท้องถิ่น ซึ่งในปัจจุบัน
เปรียบเสมือนเป็นศูนย์กลางทางวัฒนธรรมของชุมชน อันเนื่องจากกระแสสังคมในปัจจุบันที่เปิดโอกาสให้
วัฒนธรรมท้องถิ่นมีพื้นที่นอกเหนือจากกระแสหลัก เปิดโอกาสให้ผู้คนได้แสดงอัตลักษณ์ ภูมิปัญญาท้องถิ่น เช่น
ภาษา เครื่องแต่งกาย เครื่องมือเครื่องใช้ เป็นต้น หรือความเป็นชาติพันธุ์ พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นจึงขึ้นมามีบทบาท
ในการสร้างสำนึกความเป็นท้องถิ่นขึ้น
