Page 12 - ทวารวดี ประตูสู่การค้าบนเส้นทางสายไหมทางทะเล
P. 12
บทที่ 1
“ทวารวดี”
ต้นธารประวัติศาสตร์บนดินแดนไทย
ในบทนี้เป็นการเกริ่นน าเรื่องของ “โบราณคดีสมัยทวารวดี”
เพื่อปูพื้นฐานความเข้าใจก่อนจะกล่าวถึงแนวคิดเรื่องเศรษฐกิจหรือการค้า
ขายแลกเปลี่ยนในสมัยทวารวดี ค าว่า “สมัยทวารวดี” (Dvaravati period) นี้
เป็นค าที่นักวิชาการก าหนดขึ้นเพื่อเรียกยุคสมัยแรกเริ่มทางประวัติศาสตร์
โบราณคดี และประวัติศาสตร์ศิลปะของประเทศไทย มีอายุอยู่ในช่วงราว
พุทธศตวรรษที่ 12–16 (คือตั้งแต่ประมาณ พ.ศ. 1100–1600) หรือ 1,450–
1
950 ปีมาแล้ว
ที่มาและความหมายของค าว่า “ทวารวดี”
การค้นคว้าเกี่ยวกับบ้านเมืองหรือรัฐทวารวดีนั้นเริ่มต้นขึ้น
เมื่อ พ.ศ. 2427 (หรือ 150 ปีที่แล้ว) ภายหลังจากการตีพิมพ์ผลงานของ
แซมมวล บีล (Samuel Beal) นักวิชาการด้านตะวันออกศึกษาชาวอังกฤษ
ซึ่งได้แปลบันทึกของภิกษุจีนที่มีชื่อเสียงที่สุดคือ พระเสวียนจั้ง (Xuan
Zang) หรือพระถังซัมจั๋ง ที่เดินทางจาริกไปตามเส้นทางสายแพรไหมทางบก
(silk road) ผ่านดินแดนเอเชียกลางต่อไปยังอินเดียในช่วง พ.ศ. 1170–
2
1188 (ครึ่งหลังของพุทธศตวรรษที่ 12) โดยขณะที่ท่านเดินทางมายังแคว้น
สมตฏ (ปัจจุบันอยู่ในประเทศบังคลาเทศ) ก็ได้กล่าวถึงบ้านเมืองที่ชื่อ
3
“โตโลโปตี” (To-lo-po-ti) ดังข้อความว่า
1
