Page 69 - วิชาการพยาบาลสาธารณภัยเล่มที่ 1 : สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย
P. 69
5.3 ประวัติการเกิดภัย เป็นการทบทวนถึงลักษณะของภัยที่เกิดขึ้นในชุมชนในอดีตจนถึงปัจจุบัน
ทบทวนความรุนแรงผลกระทบที่ได้รับ
วัตถุประสงค์
- เพื่อให้ได้ข้อมูลเกี่ยวกับภัยที่เกิดขึ้นในอดีต เข้าใจสถานการณ์ปัจจุบันของชุมชน
- เพื่อสร้างความตระหนักต่อการเปลี่ยนแปลง วิธีการด าเนินการ
- เลือกบุคคล หรือกลุ่มคนที่จะพูดคุย เพื่อให้ได้ข้อมูลส าคัญมากที่สุดเท่าที่จะสามารถท าได้
- ถามถึงเหตุการณ์ส าคัญที่เคยเกิดขึ้นในชุมชน เช่น ภัยใหญ่ๆ และผลกระทบความเปลี่ยนแปลงในการ
ใช้ พื้นที่ (เพาะปลูก ปลูกป่า อื่นๆ) ความเปลี่ยนแปลงในการครอบครองที่ดิน ความเปลี่ยนแปลงในความ
ปลอดภัยของอาหารและโภชนาการ ความเปลี่ยนแปลงในการบริหาร การจัดการ และเหตุการณ์ทางการเมืองที่
ส าคัญ
5.4 การจัดล าดับความส าคัญของปัญหา (Priority Setting) ปัญหาในชุมชนมีมากมาย เป็นการยากที่
จะด าเนินการแก้ไขทุกด้านพร้อมกันเนื่องจากข้อจ ากัดในปัจจัยการบริหาร เช่น งบประมาณไม่เพียงพอ
บุคลากรและอุปกรณ์มีจ ากัด เป็นต้น ดังนั้น จึงจ าเป็นต้องมีการคัดเลือกและการจัดล าดับความส าคัฐของปัญหา
เพื่อจะได้ด าเนินการแก้ไขตามล าดับก่อนหลังตามความจ าเป็นเร่งด่วน
วัตถุประสงค์
- เพื่อจัดล าดับปัญหาตามความเข้าใจและการรับรู้ของคนกลุ่มต่าง ๆ ในชุมชน
- เพื่อหาข้อตกลงร่วมกันในการน าปัญหาไปด าเนินการวางแผนแก้ไข วิธีด าเนินการ
- จัดตารางสัมพันธ์ของปัญหาโดยเรียงตามล าดับเหมือนกัน ทั้งแนวตั้งและแนวนอน อาจใช้อักษรหรือ
สัญลักษณ์แทนแต่ละปัญหาในแต่ละหัวข้อ
- เปรียบเทียบปัญหาเป็นคู่ โดยพิจารณาจากความถี่ ความรุนแรงของการเกิดภัย ผลกระทบ
- เขียนผลที่ได้จากการเปรียบเทียบลงในตารางแต่ละช่องจนครบทุกช่อง
- จากนั้นน าผลที่ได้มาจัดเรียงล าดับความส าคัญและความเร่งด่วน
5.5 ต้นไม้ของปัญหา (Problem Tree) เป็นเครื่องมือที่แสดงความสัมพันธ์ระหว่างปัญหา สาเหตุของ
ปัญหา และผลกระทบโดยให้ล าต้นแสดงถึง ปัญหา รากแสดงถึงสาเหตุของปัญหา และกิ่ง ก้าน ใบ แสดงถึง
ผลกระทบของปัญหา
วัตถุประสงค์ เพื่อระบุถึงปัญหาที่ส าคัญของชุมชน ความอ่อนแอ รวมถึงสาเหตุและผลกระทบ
วิธีด าเนินการ
- ระบุปัญหาของชุมชนตามปัญหาที่ได้จากการจัดล าดับความส าคัญของปัญหา
- ให้สมาชิกระบุสาเหตุของปัญหา และผลกระทบที่เกิดจากปัญหา
- ท า “ต้นไม้ปัญหา” โดยล าต้นแสดงถึงปัญหา รากแสดงถึงสาเหตุ และใบแสดงถึงผลกระทบ
5.6 การจัดท าแผนพร้อมรับสาธารณภัย แผนชุมชนเตรียมพร้อมรับสาธารณภัย จะท าให้ชุมชน
สามารถรวมตัวกัน ก าหนดแนวทางส าหรับการด าเนินการเตรียมพร้อม การบรรเทาและการฟื้นฟู เพื่อรับมือกับ
สถานการณ์สาธารณภัยในชุมชน โดยระบุบทบาท หน้าที่ความรับผิดชอบให้ชัดเจนทั้งในช่วงก่อนเกิดภัย
69
