Page 68 - วิชาการพยาบาลสาธารณภัยเล่มที่ 1 : สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย

 การฝึกทักษะในการกู้ชีพ กู้ภัย การปฐมพยาบาลเป็นการช่วยรักษาชีวิตเบื้องต้นของ
ผู้ประสบภัย

 การวางระบบการดูแลจัดการผู้ประสบภัยและผู้เสียชีวิต
 การจัดท าระเบียบวิธีปฏิบัติในการบัญชาการเหตุการณ์และการประสานงาน ระหว่าง
หน่วยงาน

5. แนวปฏิบัติและเครื่องมือในการประเมินความเสี่ยงสาธารณภัย
5.1 แผนที่ชุมชน (Community Mapping) เป็นการแสดงให้เห็นถึงพื้นที่ทั้งหมดของชุมชน ว่ามีอาคาร

บ้านเรือน สิ่งก่อสร้างสาธารณูปโภคอยู่ที่ ใดบ้าง ท าให้ทราบถึงความอ่อนแอหรือความเปราะบางของชุมชน
เช่น ผู้พิการ ผู้สูงอายุ สตรีมีครรภ์ เป็นต้น และให้ทราบความสามารถของชุมชน เช่น มียานพาหนะ หอกระจาย
ข่าว สถานีอนามัย หอเตือนภัย และสามารถแสดงจุดเสี่ยงภัย (เช่น บริเวณที่เกิดน้ าท่วม เกิดสึนามิ) และจุด
เสี่ยงภัย รวมถึงเส้นทางการอพยพและสถานที่ที่ปลอดภัย

วัตถุประสงค์ ช่วยในการสื่อสารกระตุ้นให้มีการพูดคุยในเรื่องส าคัญ และสามารถแสดงถึงสภาพใน
ชุมชน เช่น บ้านเรือน ถนน พื้นที่เสี่ยงภัย บริเวณที่ปลอดภัย เส้นทางการอพยพ และแหล่งทรัพยากรที่แสดงถึง
ศักยภาพ
วิธีด าเนินการ

- เลือกผู้วาดแผนที่ซึ่งรู้จักพื้นที่ชุมชนของตนเองเป็นอย่างดี และควรมีบุคคลจากหลากหลายทั้งผู้ชาย
และ ผู้หญิง ทุกกลุ่มอายุ ตัวแทนจากกลุ่มต่างๆในชุมชน
- เดินส ารวจพื้นที่โดยเดินตัดผ่านเข้าไปในชุมชน พร้อมกับส ารวจข้อมูลที่ส าคัญ การใช้ประโยชน์จาก
ที่ดิน กิจกรรมทางเศรษฐกิจ ระบบนิเวศน์ของชุมชน ท าให้ได้ข้อมูล จุดเสี่ยงภัย จุดปลอดภัย เส้นทางการ

อพยพ ปัญหา

5.2 ปฏิทินฤดูกาล ช่วยท าให้ชุมชนและเจ้าหน้าที่ที่ปฏิบัติงานในพื้นที่ได้เรียนรู้ถึงสภาพสังคม

ประเพณี กิจกรรม วันส าคัญ สภาพเศรษฐกิจ อาชีพ รายได้ รายจ่าย ฤดูกาลและภัย และกิจกรรมต่างๆในที่
เกิดขึ้นในช่วงเวลา 1 ปี ตั้งแต่เดือนมกราคม ถึง ธันวาคม ช่วยวางแผนช่วงเวลาที่จะเข้าชุมชนได้สะดวก
วัตถุประสงค์

- ระบุช่วงเวลาที่เสี่ยงต่อการเกิดภัย เกิดโรคระบาด เกิดความแห้งแล้ง ความอ่อนแออื่น ๆ
- ระบุอาชีพ การใช้ทรัพยากรในการด ารงชีวิต กิจกรรมที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาต่างๆของปีตลอดจนช่วงที่
มี รายได้หรือหนี้สิน และการแก้ปัญหาในเรื่องต่างๆของชุมชน
- ระบุการแบ่งความรับผิดชอบและงานในช่วงเวลาปกติและเวลาที่เกิดสาธารณภัย วิธีด าเนินการ
- บันทึกตามแนวตั้งในเรื่องอาชีพ ภัยที่เกิด กิจกรรมต่างๆ ของชุมชน ช่วงที่มีรายได้หรือหนี้สินและอื่นๆ

- ระบุเดือนที่เกิดเหตุการณ์
- ด าเนินการวิเคราะห์โดยการเชื่อมโยงสาธารณภัยกับผลกระทบต่อทรัพยากร วิถีการด าเนินชีวิต
ความอุดม สมบูรณ์ ช่วงว่างงาน ช่วงมีงานชุก และอื่น ๆ

- พูดคุยแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในประเด็นต่าง ๆ เช่น วิธีการจัดการในขณะเกิดสาธารณภัยการแบ่ง
และ ปรับเปลี่ยนบทบาทหน้าที่ความรับผิดชอบ ระหว่างผู้หญิงและผู้ชาย หรือประเด็นอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

68