Page 42 - ถักร้อยความรู้ภูมิศาสตร์อันหลากหลาย : หมุดหมายความรู้ครบรอบ 60 ปี
P. 42
เพื�อแสิวงห้าโชคและยกระด้้บฐานะ แตั้่พวกเขาตั้้องเริ�มิตั้้นจากการอาศ้ยในสิล้มิเพื�อปีระห้ย้ด้ค่าใช้จ่าย
ในขณะเด้ียวก้น ร้านค้าและบรรษ้ทข้ามิชาตั้ิก็ตั้้องการจ้างพน้กงานที�มิีค่าแรงตั้ำ�าเพื�อปีระห้ย้ด้ตั้้นทุน ด้้งน้�น
แมิ้จะมิีคุณล้กษณะตั้รงข้ามิก้น แตั้่สิองพื�นที�นี�ขาด้ก้นและก้นไมิ่ได้้ และกล้บถึูกเชื�อมิเข้าห้าก้นผู้่านการเด้ินทาง
ของทุนและแรงงานภายใตั้้ความิไมิ่เท่าเทียมิทางพื�นที� ด้้งน้�น ความิแตั้กตั้่างและความิเห้ลื�อมิลำ�าระห้ว่าง
สิองพื�นที�จึงมิิได้้เกิด้ขึ�นเองตั้ามิธิรรมิชาตั้ิ แตั้่กล้บเปี็นผู้ลผู้ลิตั้ของเงื�อนไขทางภูมิิศาสิตั้ร์ โครงสิร้างทาง
สิ้งคมิ เศรษฐกิจแบบทุนนิยมิและระบอบเสิรีนิยมิให้มิ่ ในทางกล้บก้น ความิไมิ่เท่าเทียมิระห้ว่างย่านธิุรกิจและ
สิล้มิก็เปี็นเงื�อนไขให้้ระบบทุนนิยมิด้ำาเนินตั้่อไปีได้้เพื�อผู้ลิตั้ซัำ�าความิแตั้กตั้่างและความิเห้ลื�อมิลำ�าทางพื�นที�
ไปีเรื�อยๆ เช่นก้น นอกจากที�พื�นที�มิีคนรวยและคนจนแล้ว พื�นที�ย้งตั้้ด้สิินว่าคนๆ น้�นมิีความิ “ปีกตั้ิ” ห้รือไมิ่
ตั้ามิบรรท้ด้ฐานของสิ้งคมิ เช่นในแง่ของรูปีร่างห้น้าตั้าสิีผู้ิว (ผู้่านมิาตั้รฐานความิงามิ) เชื�อชาตั้ิและศาสินา
(ผู้่านบ้ตั้รปีระชาชน) เพศ (ผู้่านเสิื�อผู้้า) ฯลฯ จะเห้็นว่า สิิ�งของว้ตั้ถึุที�แสินธิรรมิด้าในชีวิตั้ปีระจำาว้นทำาห้น้าที�
ตั้รวจตั้ราและจ้ด้วางตั้ำาแห้น่งแห้่งที�ให้้ก้บผูู้้คนโด้ยที�พวกเขามิ้กไมิ่รู้ตั้้ว สิ้งคมิจึงสิร้างพื�นที�สิำาห้ร้บคนปีกตั้ิ
เฝ่้าระว้งไมิ่ให้้ละเมิิด้กฎี ห้รือผู้ล้กคนที�ไมิ่ปีกตั้ิไปีอยู่พื�นที�ชายขอบ โด้ย Edward Soja (1996) เรียก พื�นที�ชีวิตั้
ที�ถึูกบงการโด้ยเงื�อนไขและไวยากรณ์ของพื�นที�น้�นๆ ว่า Thirdspace นี�คือพื�นที�ชีวิตั้ว่าด้้วยการเปี็นที�ยอมิร้บ
การถึูกกีด้ก้น การข้ด้ขืนและการลุกขึ�นตั้่อสิู้ที�เกิด้ขึ�นภายใตั้้กรอบสิ้งคมิที�พยายามิสิร้างพื�นที�แห้่งความิ(ไมิ่)
ปีกตั้ิ สิิ�งของในพื�นที�กลายเปี็นเครื�องมิือลงอำานาจ เสิ้นอาณาเขตั้ที�ใช้ตั้้ด้สิินคนในและคนนอกทำาให้้พื�นที�ภูมิิภาค
กลายเปี็นพื�นที�ภูมิิร้ฐศาสิตั้ร์ พื�นที�ไมิ่เคยเปี็นกลาง และความิเปี็นกลางก็ขึ�นอยู่ก้บบรรท้ด้ฐานของสิ้งคมิห้นึ�งๆ
3. พ้�นุที่ี�ของ Avatar
จากพื�นที�ท้�ง 6 มิิตั้ิ ผูู้้เขียนตั้ีความิพื�นที�ของภาพยนตั้ร์ Avatar ด้้งนี�
พ้�นุที่ี�กายภูาพ ท้�งด้าวโลกและด้าวแพนด้อราตั้่างวิว้ฒนาการไปีในทิศทางของตั้นเองโด้ยไมิ่รู้จ้กก้น
มิาก่อน ท้�งคู่ตั้่างก้นในเชิงตั้ำาแห้น่งของด้าวในจ้กรวาล ภูมิิปีระเทศ ทร้พยากร ระบบนิเวศและสิิ�งมิีชีวิตั้
รวมิถึึงว้ฒนธิรรมิและความิเจริญก้าวห้น้า
พ้�นุที่ี�ภููมิที่ัศนุ์และพ้�นุที่ี�ภููมิภูาค ในเนื�อเรื�องได้้วาด้ภาพให้้มินุษย์ปีร้บตั้้วและใช้ปีระโยชน์จากเชื�อเพลิง
ฟอสิซัิล นำามิาซัึ�งความิเจริญก้าวห้น้าทางวิทยาศาสิตั้ร์ เทคโนโลยีและอุตั้สิาห้กรรมิ มิีภูมิิท้ศน์ว้ฒนธิรรมิ
ที�แสิด้งออกในรูปีของเครื�องจ้กรและหุ้่นยนตั้์ ในทางตั้รงข้ามิ ชาวนาวีกล้บย้งมิีวิถึีชีวิตั้แบบด้้�งเด้ิมิ บูชาเทพเจ้า
ภูตั้ผู้ี คล้ายคนปี�าของโลกมินุษย์ในอด้ีตั้
พ้�นุที่ี�ที่ี�เป็็นุสิ�งสร้างที่างสังคม 1) ด้้วยความิแตั้กตั้่างในแง่ของความิเจริญ ความิตั้้องการในการ
ใช้พล้งงาน ปีริมิาณและคุณภาพของทร้พยากรพล้งงาน ด้าวแพนด้อราจึงถึูกจ้ด้วางให้้เปี็นแห้ล่งปี้อน
ทร้พยากรจากชายขอบสิู่ด้าวโลกซัึ�งเปี็นศูนย์กลางของจ้กรวาล นำามิาสิู่การขูด้รีด้และค้าขายแร่ Unobtanium
42 ถักร้อยความรู้ภูมิศาสตร์อันหลากหลาย:
หมุดหมายความรู้ ครบรอบ 60 ปี
