Page 43 - ถักร้อยความรู้ภูมิศาสตร์อันหลากหลาย : หมุดหมายความรู้ครบรอบ 60 ปี
P. 43
ข้ามิจ้กรวาลผู้่านระบบทุนนิยมิ โด้ยมิีเห้ล่าทห้ารร้บห้น้าที�เปี็นลูกจ้างของโครงการ 2) ชาวนาวี ถึูกตั้้ด้สิิน
จากบรรท้ด้ฐานอ้นค้บแคบว่า ล้าห้ล้งและด้้อยกว่ามินุษย์ สิามิารถึเข่นฆ่่าห้รือทำาลายทิ�งได้้ ตั้รงข้ามิก้บแร่
Unobtainium ซัึ�งเปี็นสิินค้าลำ�าค่า ในภาพกว้าง ด้าวแพนด้อราและชาวนาวี กลายเปี็นชายขอบของด้าวโลก
ท้�งในแง่พื�นที�ทางกายภาพและพื�นที�ทางสิ้งคมิ ความิย้�งยืนทางพล้งงานของด้าวโลก ได้้จากการสิร้างความิ
ไมิ่ย้�งยืนบนด้าวแพนด้อรา
พ้�นุที่ี�สัมบูรณ์และพ้�นุที่ี�สัมพันุธ์์ ในภาพยนตั้ร์เรื�องนี� ไมิ่ว่าพื�นที�จะแตั้กตั้่างห้รืออยู่ห้่างก้นเพียงใด้ก็ย้ง
คงเชื�อมิก้นผู้่านสิื�อกลางห้นึ�งๆ เสิมิอ ด้้งนี� 1) ด้าวสิองด้วงห้่างก้นกว่า 4 ปีีแสิง แตั้่การบีบอ้ด้เวลา-พื�นที�ผู้่าน
เทคโนโลยีร้บรู้ระยะไกล ทำาให้้สิามิารถึร้บรู้ข้อมิูลด้ิจิตั้อลเกี�ยวก้บกายภาพของด้าวแพนด้อราล่วงห้น้า ก่อนและ
ขณะที�ยานอวกาศจากด้าวโลกกำาล้งเด้ินทางไปีถึึง 2) ร่างอวตั้ารของเจคทำางานโด้ยการที�จิตั้ของเขาในห้้อง
ปีฏิิบ้ตั้ิการน้�น ไตั้ร่ตั้รองและตั้อบสินองตั้ลอด้เวลาตั้่อสิิ�งที�ร่างนาวีของเขาที�กำาล้งสิ้มิผู้้สิและเผู้ชิญห้น้าก้บโลก
ภายนอก แมิ้จิตั้และกายอยู่คนละพื�นที�แตั้่เชื�อมิตั้่อก้นผู้่านสิารเคมิีในสิมิอง สิายไฟ เครื�องมิือวิทยาศาสิตั้ร์และ
ข้อมิูลด้ิจิตั้อล 3) ชาวนาวี รวมิถึึงเจคร่างอวตั้าร ก้บสิ้ตั้ว์ตั้่างๆ บนด้าวแพนด้อรา (เช่น นก Toruk) สิามิารถึ
เชื�อมิจิตั้และกายเพื�อสิื�อสิารอ่านใจก้นได้้ ห้ากเพียงปีระสิานอว้ยวะกึ�งห้างกึ�งงวงเข้าด้้วยก้น ในภาพยนตั้ร์เรื�องนี�
เจคในร่างมินุษย์พิการ-ร่างอวตั้ารนาวี-สิ้ตั้ว์คู่กาย ด้ำารงชีวิตั้พร้อมิๆ ก้นในพื�นที�โลกความิเปี็นจริง-โลกเสิมิือน
จริง-โลกจินตั้นาการ นี�เองคือพื�นที�สิ้มิพ้นธิ์แบบโครงข่ายแบบ Global sense of place ที�พื�นที�และเวลาซั้อนท้บ
ก้นอย่างยุ่งเห้ยิงไมิ่เปี็นระเบียบ ขณะที�เกิด้ความิรู้สิึกในห้้องปีฏิิบ้ตั้ิการ ก็ย้งร้บความิรู้สิึกตั้่อเห้ตัุ้การณ์ตั้่างๆ
บนด้าวแพนด้อราไปีพร้อมิๆ ก้น
พ้�นุที่ี�ชีีวัิต ในพื�นที� Thirdspace ปีระสิบการณ์ท้�งความิสิุขและทุกข์ที�เจคได้้ร้บน้�น เกิด้ขึ�นจากการที�เขา
ถึูกพื�นที�สิ้งคมิมินุษย์และพื�นที�สิ้งคมินาวีตั้้ด้สิินเขาในฐานะที�เปี็นกึ�งมินุษย์ทห้ารพิการกึ�งชาวนาวีร่างกาย
สิมิบูรณ์ กึ�งทห้ารบุกรุกกึ�งผูู้้ปีกปี้องแผู้่นด้ิน ท้�งนี� ในการที�เจคจะตั้้องเลือก ระห้ว่างการปีกปี้องสิิทธิิของชาว
นาวีที�ถึูกร้งแก ห้รือการร้กษาผู้ลปีระโยชน์ของมิวลมินุษยชาตั้ิน้�น จิตั้ใจ ร่างกายและตั้้วตั้นของเจค รวมิท้�ง
ด้าวแพนด้อราเองจึงได้กลายเปี็นพื�นที�แห้่งการตั้่อรองทางอำานาจยุทโธิปีกรณ์ อำานาจเศรษฐกิจ
และภูมิิร้ฐศาสิตั้ร์ข้ามิจ้กรวาล และการทบทวนจริยธิรรมิระห้ว่างสิายพ้นธิุ์
จากภาพยนตั้ร์ Avatar พื�นที�ทางภูมิิศาสิตั้ร์มิิได้้มิีเพียงแค่พื�นที�อวกาศ พื�นที�ทางกายภาพแบบ“ภาชนะ”
ห้รือพื�นที�สิ้มิบูรณ์ที�มิีมิิตั้ิกว้าง x ยาว x สิูง ขอบเขตั้และระยะทาง แตั้่ย้งมิีพื�นที�ภูมิิท้ศน์ว้ฒนธิรรมิและ
ภูมิิร้ฐศาสิตั้ร์ พื�นที�กายภาพ ร่างกายและจิตั้ใจที�สิ้มิพ้นธิ์ก้นผู้่านผู้่านเทคโนโลยี รวมิถึึงพื�นที�ของปีระสิบการณ์
และการตั้อบสินองตั้่อความิไมิ่เปี็นธิรรมิทางสิิ�งแวด้ล้อมิ ท้�งห้มิด้นี�ขึ�นมิาได้้ผู้่านความิเข้าใจในแนวคิด้ “ถึิ�นที�”
“พื�นที�” และ “ระด้้บพื�นที�”
การคิดอย่างภูมิศาสตร์: 43
ว่าด้วยแนวคิดเรื่องถิ่นที่ พื้นที่ และระดับพื้นที่
