Page 27 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่องปราสาทเขมรสมัยบาปวน
P. 27
นอกจากนี้ก็ได.พบจารึกในสมัยของพระเจ.าชัยวรมันที่ 5 ที่ปราสาทพนมรุ.ง (จารึกพนมรุ.ง 3)
และที่บ.านอุบมุง จ.อุบลราชธานี (K.1085 ศักราชตรงกับ พ.ศ. 1536) ซึ่งกล%าวถึงพระบรมราช
โองการในการถวายอาศรมและที่ดินแด%เทพเจ.า โดยมีรายนามข.าทาสและสิ่งของที่ถวาย ดังตัวอย%าง
คำแปลที่ว%า “พระองค+ทรงมีพระราชดำรัสให7ถวายอาศรมหลังใหญ> พร7อมด7วยที่ดิน เปDนต7น แด>พระผู7
เปDนเจ7า .... ข7าที่กัลปนาผลไม7แด>อาศรมทิศตะวันตก มีไตถะเง ไตปะโรง สิพรุณ ... ถวายผลไม7จำนวน
2 ลิ เปDนประจำ....”
จะเห็นได.ว%า การแพร%หลายของวัฒนธรรมเขมรโบราณในช%วงพุทธศตวรรษที่ 15 ถึงช%วงครึ่ง
แรกของพุทธศตวรรษที่ 16 ปรากฏหลักฐานในไทยทั้งในภาคตะวันออก (จ.สระแก.วและปราจีนบุรี)
ภาคกลาง (เฉพาะที่เมืองลพบุรี) และภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล%าง โดยมีหลักฐานสำคัญที่สุดที่
บริเวณต.นแม%น้ำมูล คือบริเวณปราสาทพนมวันและเมืองโบราณเสมา ซึ่งเคยมีความสำคัญมาก%อน
และที่ปราสาทพนมรุ.ง โดยมีจารึกที่ระบุถึงพระบรมราชโองการของกษัตริย;ต%อบรรดาข.าราชการ
การสร.างเทวาลัย การกัลปนาที่ดินและข.าทาส น%าสังเกตว%ายังไม%ปรากฏปราสาทเขมรในช%วงนี้ในเขต
ลุ%มน้ำชีหรือภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน (ภาพที่ 6)
2.3) ประวัติศาสตร2กัมพูชายุคเมืองพระนคร
(รัชกาลพระเจBาสูรยวรมันที่ 1 - พระเจBาชัยวรมันที่ 6)
ภายหลังการสิ้นพระชนม;ของพระเจ.าชัยวรมันที่ 5 พระเจ.าอุทัยทิตยวรมันที่ 1 ก็เสด็จขึ้น
ครองราชย;ได.เพียงหนึ่งปç (พ.ศ. 1544 - 1545) และได.เกิดความวุ%นวายขึ้นโดยมีพระราชาที่มีบทบาท
ในช%วงเวลานี้ 2 พระองค; ได.แก% พระเจ.าชัยวีรวรมัน (ครองราชย; พ.ศ. 1545 - 1553) และพระเจ.า
สูรยวรมันที่ 1 (ครองราชย; พ.ศ. 1545 - 1593) ซึ่งจะเห็นได.ถึงห.วงเวลาในการครองราชย;ทับซ.อนกัน
ก%อนที่พระเจ.าสูรยวรมันที่ 1 จะประสบความสำเร็จในสงครามแย%งชิงราชบัลลังก; และขึ้นปกครอง
กัมพูชาเพียงพระองค;เดียวเปpนระยะเวลายาวนานเกือบครึ่งศตวรรษ
จารึกที่พบในกัมพูชาในสมัยพระเจ.าชัยวีรวรมันแสดงให.เห็นว%ามีการนับถือทั้งไศวนิกาย
ไวษณพนิกาย และพุทธศาสนา จารึกปราสาทตรอเปçยงรุน (Trapeang Run K. 598 ศักราชตรงกับ
พ.ศ. 1549) กล%าวถึงท%านปäญจคัพย;กวีนทรบัณฑิตผู.นับถือไวษณพนิกายได.รับพระราชทานที่ดินและ
ถวายที่ดินดังกล%าวแด%เทวรูปพระวิษณุที่ได.สร.างไว.ตั้งแต%รัชกาลพระเจ.าชัยวรมันที่ 5 (หม%อมเจ.า
สุภัทรดิศ ดิศกุล, 2547 ก: 16)
20
