Page 273 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่องปราสาทเขมรสมัยบาปวน

ปราสาทบ-านเบญจ8, ปราสาทหนองทองหลาง, กู/กาสิงห8, กู/พระโกนา, กู/บ-านเมืองบัว, กู/น-อย, กู/เปqอย

น-อย และกู/แดง

2) อีสานตอนบน (แอ/งสกลนคร) 2 แห/ง ได-แก/ พระธาตุดุม และปราสาทนารายณ8เจงเวง
จะเห็นได-ว/า ในสมัยบาปวนเกิดชุมชนท-องถิ่นกระจายตัวหนาแน/นในเขตภาคอีสานตอนล/าง

รวมทั้งยังมีปราสาทจำนวนมากและมีมากกว/าในปราสาทสมัยก/อนหน-าอย/างเห็นได-ชัด โดยชุมชน

เขมรในช/วงพุทธศตวรรษที่ 15 อยู/ในแถบเมืองโบราณเสมา และ อ.สูงเนิน (ปราสาทโนนกู/ ปราสาท
เมืองแขก และปราสาทหินสระเพลง) อ.เมืองนครราชสีมา (ปราสาทพนมวันและวัดปรางค8ทอง) เขา

พนมรุ-ง และแถบ อ.สังขะ จ.สุรินทร8 (ปราสาทหมื่นชัย ปราสาทสังข8ศิลปrชัย และปราสาทเบง)
(ดูรายละเอียดที่หัวข-อ 3.2.1.2 ในบทที่ 3) ซึ่งในระยะนี้ก็เริ่มปรากฏการสร-างตระพังควบคู/กับ

ปราสาทแล-ว ดังนั้นจุดเริ่มต-นในการก/อสร-างปราสาทและตระพังที่ปรากฏขึ้นในช/วงพุทธศตวรรษที่

15 ได-ถูกพัฒนาหรือปรับปรุงทำให-เปQนแบบแผนยิ่งขึ้นในช/วงสมัยบาปวน ภายใต-ความเจริญรุ/งเรือง
ในรัชสมัยของพระเจ-าสูรยวรมันที่ 1 รวมถึงพระเจ-าอุทัยทิตยวรมันที่ 2 และพระเจ-าชัยวรมันที่ 6

ปราสาทขนาดเล็กในสมัยบาปวนที่มีเปQนจำนวนมากนี้ยังสะท-อนให-เห็นภาพการเจริญขึ้น
ของชุมชนท-องถิ่น ซึ่งมักเลือกตั้งถิ่นฐานอยู/ใกล-กับลำน้ำสาขา หรืออยู/ใกล-กับแหล/งเกลือสินเธาว8

ชุมชนเหล/านี้มีทั้งชุมชนที่เลือกหรือไปบุกเบิกพื้นที่ใหม/ ๆ และชุมชนที่อยู/ใกล-กับชุมชนที่มีมาแต/เดิม

ดังนี้
1) ชุมชนในพื้นที่ใหม/ จำนวน 26 แห/ง ได-แก/ ปราสาทโดนตวล (พ.ศ. 1545), กู/บ-านเมย

(พ.ศ. 1596), กู/พราหมณ8จำศีล, ปราสาทหินนาแค, ปราสาทพะโค, ปราสาทบ-านถนนหัก, ปราสาท

หนองหงส8, ปราสาทตาดำ, วัดปpาโคกปราสาท, ปราสาทละลมทม, ปราสาททอง, ปราสาทบ-านพลวง,
ปราสาทบ-านไพล, ปราสาทบ-านอนันต8, ปราสาทนางบัวตูม, ปรางค8วัดบ-านหนองหิน, ปราสาท

บ-านปราสาท, ปราสาทตาเล็ง, ปราสาทบ-านเบญจ8, ปราสาทหนองทองหลาง, กู/กาสิงห8, กู/พระโกนา,

กู/เปqอยน-อย, กู/แดง, พระธาตุดุม และปราสาทนารายณ8เจงเวง
ในกรณีนี้แสดงให-เห็นถึงการเพิ่มขึ้นของประชากร ตลอดจนการจัดการชุมชน แหล/งน้ำ และ

พื้นที่เพาะปลูกข-าว โดยมีข-าราชการท-องถิ่นคอยดูแล สอดคล-องกับข-อมูลและความเห็นของเคนเนท
อาร8 ฮอลล8 (Kenneth R. Hall) ที่ระบุว/า ในสมัยพระเจ-าสูรยวรมันที่ 1 มีการเพิ่มขึ้นของจำนวน

ประชากรและเกิดการขยายตัวของชุมชนอย/างก-าวกระโดด มีการสร-างศาสนสถานหรือยกที่ดินว/าง
เปล/าให-แก/บุคคลหนึ่ง แล-วจึงจัดตั้งหมู/บ-านเพื่อคอยรับใช-ศาสนสถาน และทำเกษตรกรรมในที่ดิน

รอบ ๆ ซึ่งจำเปQนต-องมีระบบชลประทานที่มีประสิทธิภาพ นั่นคือการขุดและก/อบารายหรือตระพัง

นั่นเอง (ดูรายละเอียดข-อมูลและความเห็นของฮอลล8ได-ในหัวข-อ 2.3.1 ในบทที่ 2)

266