Page 146 - เอกสารคำสอนทวารวดี - ศรีวิชัย
P. 146
ด้านขวาเป็นพระศิวะประทับนั่งลลิตาสนะ พระหัตถ์ซ้ายถือลูกปะค า ด้านข้างมีพระวิษณุ 4 กร
ประทับยืนตริภังค์ พระหัตถ์หน้าทั้งสองอยู่ในท่าถวายความเคารพ พระหัตถ์ขวาหลังถือจักรและ
พระหัตถ์ซ้ายหลังถือสังข์ ถัดไปมีรูปบุคคลขนาดเล็กในท่าหมอบกราบ และริมสุดของภาพมี
เทวดาเหาะ 2 ตน (ภาพที่ 106)
ภาพที่ 106 ภาพสลักที่ผนังถ ้าพระโพธิสัตว์ จังหวัดสระบุรี
ในด้านประติมานวิทยาซึ่งมีพระพุทธเจ้าแสดงธรรมโปรดพระศิวะและพระวิษณุ
69
พร้อมกันนั้น ยังไม่สามารถทราบได้อย่างแน่ชัดในขณะนี้ว่ามาจากคัมภีร์ใด แต่คงมีความ
เกี่ยวข้องกับคติความเชื่อของพุทธศาสนามหายาน ซึ่งนิยมแสดงให้เห็นว่าพุทธศาสนามีอ านาจ
70
ยิ่งใหญ่เหนือกว่าศาสนาพราหมณ์ ส่วนแบบศิลปะของภาพสลักที่ถ ้าพระโพธิสัตว์นั้นจัดเป็น
ศิลปะทวารวดี องค์พระพุทธรูปได้แสดงให้เห็นความคล้ายคลึงกับศิลปะอินเดียภาคใต้แบบ
71
อมราวดีที่เมืองนาคารชุนโกณฑะ (ราวกลางพุทธศตวรรษที่ 10) ทั้งในด้านของท่าประทับนั่ง
ห้อยพระบาทและการแสดงมุทรา ลักษณะของบัลลังก์ที่ทรงประทับซึ่งมีมกรประดับอยู่ด้านข้าง
72
ก็พบได้ในศิลปะอินเดียแบบอมราวดีด้วย แต่พระพุทธรูปประทับนั่งห้อยพระบาทลักษณะ
73
เช่นนี้ก็นิยมท ากันต่อมาในศิลปะคุปตะ-หลังคุปตะ จนกระทั่งศิลปะสมัยปาละ ดังนั้นภาพสลักที่
ถ ้าพระโพธิสัตว์คงมีการผสมผสานทั้งในด้านคติความเชื่อและแบบศิลปะจากหลากหลายแหล่ง
ของอินเดียด้วย
140
