Page 208 - เอกสารคำสอนทวารวดี - ศรีวิชัย

พระมุนีทั้งหลาย ได้สร้างอาศรมไว้ เพราะมีน ้าเป็นนิตย์ ได้สร้างรูป
พระสุคตไว้ในสถานที่ (นั้น) ด้วยความยินดี ตามความคิดที่เรียนรู้จากฤษี

พราหมณ์ชื่อ ศรีธรรมาตมกะ ผู้เชี่ยวชาญในหมวดมนต์วิทยา
สวามีชื่อศรีศิญชระผู้มีปัญญาและมีตปะ ยินดีในการบ าเพ็ญตปะ และการ

เจริญโยคสมาธิ จึงได้ฝึกฝนแล้ว ได้สร้างพระสุคตประติมาไว้ในเมืองนี้ .
63
. . . . เมื่อวันเสาร์ เดือน 1 ขึ้น 4 ค่ํา ปีศักราช 751 (พ.ศ. 1372)”

5.2 โบราณวัตถุที่ใช้ในพิธีกรรมหรือความเชื่อ
ในสมัยทวารวดีมีประติมากรรมบางประเภทที่ไม่ใช่รูปเคารพแต่สะท้อนให้เห็นความเชื่อ

บางประการของผู้คนในสมัยนั้น หรือน่าจะใช้ในกิจพิธีอย่างใดอย่างหนึ่งซึ่งอาจเป็นกิจกรรมทาง
ศาสนาและพิธีของราชส านักกษัตริย์ก็ได้ โบราณวัตถุเหล่านี้ยังบ่งบอกถึงการรับธรรมเนียม

ปฏิบัติตามอย่างวัฒนธรรมอินเดีย แต่วัตถุบางประเภทก็แสดงให้เห็นถึงเอกลักษณ์ของ
วัฒนธรรม (พื้นเมือง) ทวารวดีเอง

64
5.2.1) รูปคช-ลักษมีและท้าวกุเวร
ในสมัยทวารวดีพบแผ่นดินเผามีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางราว 2 – 5 เซนติเมตร มีทั้ง
แบบที่มีด้านเดียวเป็นรูปคช-ลักษมีและแบบสองด้าน โดยด้านหนึ่งเป็นรูปคช-ลักษมี คือมีเทพี

ลักษมีถือดอกบัว 2 ดอกประทับนั่งขัดสมาธิตรงกลางและมีช้าง 2 ตัวชูงวงหันเข้าหาเทพ

อีกด้านเป็นรูปท้าวกุเวรที่มีพุงพลุ้ยประทับนั่งในท่ามหาราชลีลา ดังตัวอย่างซึ่งพบที่เมือง
นครปฐมโบราณ, เมืองอู่ทอง, เมืองซับจ าปา จังหวัดลพบุรี เมืองจันเสน จังหวัดนครสวรรค์
เป็นต้น (ภาพที่ 178)

ภาพที่ 178 แผ่นดินเผารูปคช-ลักษมีและท้าวกุเวร พบที่จังหวัดนครปฐม (สมบัติของเอกชน)

202