Page 213 - เอกสารคำสอนทวารวดี - ศรีวิชัย
P. 213
5.2.5) เหรียญตราสัญลักษณ์มงคล
เอกสารจีนสมัยราชวงศ์ถังระบุถึงโถวเหอหรือทวารวดีว่า “ในการค้าขายแลกเปลี่ยน
ทุกคนจะใช้เหรียญเงินตราที่มีขนาดเล็กคล้ายเหรียญเงินตราที่มีขนาดเล็กคล้ายเมล็ดเอล์ม
(elmseeds) เป็นสื่อกลาง” ซึ่งได้พบเหรียญเงินจ านวนมากตามเมืองสมัยทวารวดี เช่น เหรียญ
รูปสังข์/ศรีวัตสะ เหรียญรูปพระอาทิตย์/ศรีวัตสะ ฯลฯ โดยที่เหรียญเหล่านี้มีน ้าหนักมาตรฐานที่
ลดหลั่นกันหลายระดับ คือมีทั้งเหรียญใหญ่และเหรียญปลีก ทั้งยังพบว่ามีความคล้ายคลึงกับ
เหรียญจากรัฐยะไข่ รัฐปยู และรัฐมอญ ในประเทศเมียนมา ดังที่ศาสตราจารย์ ดร.ผาสุข
อินทราวุธ สันนิษฐานไว้ว่ามีการผลิตเหรียญเงินขึ้นในบ้านเมืองทวารวดีเพื่อใช้เป็นสื่อกลางใน
การค้าขายแลกเปลี่ยนโดยเฉพาะกับรัฐโบราณในเมียนมา และน่าจะใช้ในการค้าขายแลกเปลี่ยน
กันเองภายในชุมชนทวารวดีด้วย เนื่องจากได้พบเหรียญเหล่านี้ตามเมืองต่างๆ เช่น อู่ทอง
74
นครปฐม คูบัว ศรีมโหสถ จันเสน ดงคอน (จังหวัดชัยนาท) พรหมทิน (จังหวัดลพบุรี) เป็นต้น
อย่างไรก็ตาม เหรียญตราข้างต้นก็คงใช้ในกิจพิธีทางศาสนาด้วย เพราะเป็นเหรียญที่มี
สัญลักษณ์มงคล และพบจากการขุดค้นตามโบราณสถาน ซึ่งผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.จิรพัฒน์
ประพันธ์วิทยา ให้ข้อมูลกับผู้เขียนว่า เหรียญเหล่านี้อาจเป็นส่วนหนึ่งของค่าตอบแทนที่กษัตริย์
จะต้องมอบให้แก่พราหมณ์ผู้ประกอบพิธีกรรม (หรือ Vedic Sacrifice) ดังจะเห็นได้จากการ
75
ค้นพบภาชนะบรรจุเหรียญเงินมีจารึกศรีทวารวดีฯ 3 เหรียญ พร้อมทั้งเหรียญตราพระอาทิตย์/
ศรีวัตสะ เหรียญตราสังข์/ศรีวัตสะ เหรียญตราสังข์/หม้อปูรณฆฏะ แท่งเงินและก้อนเงินตัด
เป็นท่อน ณ โบราณสถานคอกช้างดินหมายเลข 7 ที่เมืองอู่ทอง (ภาพที่ 186 - 187)
76
ภาพที่ 186 กระปุกดินเผาบรรจุเหรียญตราและก้อนเงิน พบจากการขุดค้นโบราณสถานคอกช้างดิน 7
จัดแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อู่ทอง
207
