Page 220 - เอกสารคำสอนทวารวดี - ศรีวิชัย
P. 220
ภาพที่ 193 เครื่องมือเหล็ก พบจากการขุดค้นที่เมืองขีดขิน จังหวัดสระบุรี
ภาพที่ 194 เครื่องมือเหล็ก พบจากการขุดค้นที่เมืองอู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี
จากการขุดค้นที่บ้านเนินพลับพลาเมืองอู่ทองในปี พ.ศ. 2557 ภายในหลุมขุดค้นขนาด
2x2 เมตร ผู้เขียนได้พบชั้นทับถมของขี้แร่หรือตะกรันเหล็ก (iron slag) ที่มีความหนาเกือบ
15-20 เซนติเมตร มีตะกรันมากถึง 31.25 กิโลกรัม ทั้งยังพบท่อลมดินเผา (tuyère) ซึ่งเป็น
ส่วนประกอบของเตาที่ใช้ถลุงโลหะ ดังนั้นพื้นที่แถบนั้นจึงมีกิจกรรมการถลุงเหล็กซึ่งก าหนดอายุ
อยู่ในช่วงปลายสมัยทวารวดี แต่ปริมาณเครื่องมือเหล็กที่พบก็มีน้อยมากๆ ที่แหล่งโบราณคดี
หอเอกในเมืองนครปฐมก็ได้พบตะกรันและท่อลมดินเผาด้วยเช่นกัน แต่มีปริมาณตะกรันเพียง
460 กรัม โดยรองศาสตราจารย์ สุรพล นาถะพินธุ ได้ให้ข้อมูลว่า ตะกรันที่พบเป็นชิ้นส่วนของ
214
