Page 319 - เอกสารคำสอนทวารวดี - ศรีวิชัย
P. 319
บทที่ 8
โบราณคดีสมัยศรีวิชัย ช่วง พ.ศ. 1200 – 1550
การศึกษาเรื่องประวัติศาสตร์-โบราณคดีศรีวิชัย (Srivijaya) เริ่มต้นขึ้นอย่างจริงจังโดย
ศาสตราจารย์ยอร์ช เซเดส์ ซึ่งท่านได้เผยแพร่บทความเรื่องอาณาจักรศรีวิชัยเป็นครั้งแรกเมื่อ
พ.ศ. 2461 ในวารสารของส านักฝรั่งเศสแห่งปลายบุรพทิศ ท่านเสนอว่าศูนย์กลางของศรีวิชัยอยู่
ที่เมืองปาเล็มบังทางตอนใต้ของเกาะสุมาตราในประเทศอินโดนีเซีย บ้านเมืองนี้มีบทบาทเป็น
อาณาจักรพาณิชย์ทางทะเลที่ยิ่งใหญ่ โดยพุทธศาสนานิกายมหายานนั้นเจริญรุ่งเรืองในศรีวิชัย
1
ต่อมาจึงมีการศึกษาเพิ่มเติมทั้งการค้นคว้าในภาคใต้ของประเทศไทยและประเทศ
มาเลเซียอันก่อให้เกิดประเด็นปัญหาตามมามากมาย โดยเฉพาะเกี่ยวกับที่ตั้งของเมืองหลวง
แห่งศรีวิชัยซึ่งมีข้อถกเถียงว่าควรจะอยู่ที่เมืองปาเล็มบังหรือเมืองไชยาในจังหวัดสุราษฎร์ธานี
2
แต่การค้นคว้าแถบตอนใต้ของเกาะสุมาตราในช่วงหลายปีที่ผ่านมานี้ค่อยๆ สร้างความกระจ่าง
ให้กับเรื่องราวของศรีวิชัยมากขึ้น จนนักวิชาการส่วนใหญ่ต่างลงความเห็นว่าศรีวิชัยมีศูนย์กลาง
3
อยู่ที่เกาะสุมาตรานั่นเอง
8.1 "ศรีวิชัย" ในบันทึกของพระภิกษุอี้จิง
เรื่องราวของศรีวิชัยมีปรากฏอยู่ในเอกสารของหลายประเทศ ทั้งจีน อาหรับ อินเดีย
และเอกสารพื้นเมืองเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (รวมทั้งจารึก) เอกสารฝ่ายจีนให้ข้อมูลว่า
เมื่อ พ.ศ. 1214 ในสมัยของจักรพรรดิถังเกาจง พระภิกษุอี้จิงได้เดินทางจาริกโดยอาศัยเรือของ
พ่อค้าชาวเปอร์เซียแล่นออกจากเมืองท่ากว่างโจวหรือกวางตุ้ง (โดยอาศัยลมมรสุม) ล่องมายัง
เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ใช้เวลาประมาณ 20 วันจึงได้มาถึง “ศรีวิชัย” พระอี้จิงแวะพักที่ศรีวิชัย
เป็นเวลา 6 เดือน เพื่อศึกษาไวยากรณ์ภาษาสันสกฤต ก่อนเดินทางต่อไปยังโมโลยู (พักอยู่
2 เดือน) และเคียขะ (ทางตะวันตกของมาเลเซียหรือเขตบูจัง วัลเลย์) แล้วจึงขึ้นเรือของ
พระราชามุ่งหน้าไปยังหมู่เกาะคนเปลือย (อาจเป็นหมู่เกาะนิโคบาร์) และเดินทางต่อไปทาง
4
ตะวันตกเฉียงเหนืออีกครึ่งเดือนจึงถึงเมืองท่าตามรลิปติ (หรือเมืองตัมลุก) ของประเทศอินเดีย
ทั้งนี้เมื่อท่านเดินทางกลับประเทศจีนใน พ.ศ. 1228 ก็ได้มาแวะพักที่ศรีวิชัยอีก
ข้อความตอนหนึ่งที่พระอี้จิงบันทึกไว้เกี่ยวกับศรีวิชัย คือ
"บรรดาพระราชาหลายพระองค์และผู้น าของเกาะต่างๆ ในดินแดนทะเลใต้
(หนานไห่) นับถือบูชาและเชื่อในพระพุทธศาสนา และจิตใจของเขาเหล่านั้นก็สั่งสมไป
ด้วยการกระท าความดี ในเมืองที่มีก าแพง ป้อมปราการ อย่างเช่น โฝชี่ (ศรีวิชัย)
มีพระภิกษุในพระพุทธศาสนามากกว่า 1,000 รูป ซึ่งมีจิตใจน้อมน าไปสู่การเรียนรู้
และปฏิบัติดีชอบในธรรมะ เขาได้ตรวจสอบและศึกษาทุกสิ่งทุกอย่างที่มีอยู่
313
