Page 67 - เอกสารคำสอนทวารวดี - ศรีวิชัย

48 Geoff Wade, “Beyond the Southern Borders: Southeast Asia in Chinese Texts to the Ninth
Century,” in Lost Kingdom: Hindu-Buddhist Sculpture of Early Southeast Asia, ed. by John Guy

(Bangkok: River Books, 2014), 28.
49 อมรา ศรีสุชาติ, ศรีวิชัยในสุวรรณทวีป (กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2557), 79.
50 หม่อมเจ้า สุภัทรดิศ ดิศกุล, ประวัติศาสตร์เอเชียอาคเนย์ถึง พ.ศ. 2000, 16 ; Wheatley, The
Golden Khersonese, 48.
51 Gungwu, “The Nanhai Trade: a study of the early history of Chinese trade in the South
China sea,” Journal of the Malayan Branch Royal Asiatic Society: 54 ; Wade, “Beyond the Southern

Borders: Southeast Asia in Chinese Texts to the Ninth Century,” in Lost Kingdom: Hindu-Buddhist
Sculpture of Early Southeast Asia, 28.
52 Wheatley, The Golden Khersonese, 49.
53 Jacq-Hergoualc’h, The Malay Peninsula: Crossroad of the Maritime Silk Road (100 BC –

1300 AD), 104.
54 Wheatley, The Golden Khersonese, 50 ; Gungwu, “The Nanhai Trade: a study of the early
history of Chinese trade in the South China sea,” Journal of the Malayan Branch Royal Asiatic Society:
54 ; พิริยะ ไกรฤกษ์, รากเหง้าแห่งศิลปะไทย, 30 ; Wade, “Beyond the Southern Borders: Southeast
Asia in Chinese Texts to the Ninth Century,” in Lost Kingdom: Hindu-Buddhist Sculpture of Early
Southeast Asia, 28 ; Jacq-Hergoualc’h, The Malay Peninsula: Crossroad of the Maritime Silk Road

(100 BC – 1300 AD), 104, 111 ; Hiram Woodward, The Art and Architecture in Thailand from
nd
Prehistoric Times through the Thirteenth Century, 2 edition (Leiden: Boston: Brill, 2005), 39.
55 Wheatley, The Golden Khersonese, 50.
56 Ibid., 48.
57 Jacq-Hergoualc’h, The Malay Peninsula: Crossroad of the Maritime Silk Road (100 BC –

1300 AD), 114 ; อมรา ศรีสุชาติ, ศรีวิชัยในสุวรรณทวีป, 123.
58 Woodward, The Art and Architecture in Thailand from Prehistoric Times through the
Thirteenth Century, 39 ; พิริยะ ไกรฤกษ์, ศิลปทักษิณก่อนพุทธศตวรรษที่ 19 (กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร,
2523. กรมศิลปากรจัดพิมพ์เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว 5 ธันวาคม
2523), รูปที่ 1.
59 พิริยะ ไกรฤกษ์, ศิลปทักษิณก่อนพุทธศตวรรษที่ 19, รูปที่ 2 – 3.

60 พิริยะ ไกรฤกษ์ เสนอว่า เทวรูปกลุ่มนี้คือ พระวาสุเทว-กฤษณะ ในนิกายภาควัต ซึ่งเป็นที่
แพร่หลายในอาณาจักรฟูนัน ดังปรากฏในจารึกของเจ้าชายคุณวรมันกล่าวถึงนักบวชในนิกายภาควัต ช่วงครึ่ง
แรกของพุทธศตวรรษที่ 11 ดูใน รากเหง้าแห่งศิลปะไทย, 101. ดูเปรียบเทียบกับเทวรูปพระวิษณุรุ่นเก่าที่พบ
ในเขตเวียดนามใต้ได้ใน Louise Malleret, L’archéologie du delta du Mékong (Paris: L’École Française
d’Extrême-Orient, 1959): Tome I, PL.LXXXII – LXXXIII.

61 พิริยะ ไกรฤกษ์, ศิลปทักษิณก่อนพุทธศตวรรษที่ 19, 41 - 42, รูปที่ 17 และ 19. ดูเปรียบเทียบ
กับพระพุทธรูปรุ่นเก่าที่พบในเขตเวียดนามใต้ได้ใน Malleret, L’archéologie du delta du Mékong: Tome
IV, PL.XXIX, XXXI, XXXIII, XXXIV.

61