Page 7 - ข่าวเนติบัณฑิตยสภา เดือนพฤษภาคม ๒๕๖๘ ปีที่ ๓๘ ฉบับที่ ๔๓๐

บังคับแห่งกฎหมาย์อาญา ซึ่ึ�งป็รัะมวลกฎหมาย์อาญา ติามพร้ะร้าชั้บััญญัติิป่าไม้ พุ ที่ธศักีร้าชั้ ๒4๘4
มาตรัา ๓๕ และ มาตรัา ๓๖ บัญญัติเรัื�องน่�ว่าทรััพย์์สิินซึ่ึ�ง จำ่งติ้องใชั้้บัังคับัติามมาติร้า ๖4 ที่วิ ที่่�เจำ้าข่องห้ร้่อ
ศาลพิพากษาให้รัิบให้ตกเป็็นของแผิ่นด้ิน เว้นแต่เจ้าของ ผู้คร้อบัคร้องร้้องข่อร้ับัค่นที่ร้ัพย์สินที่่�พนักีงานเจำ้าห้น้าที่่�
ท่�แท้จรัิงมิได้้รั่้เห็นเป็็นใจด้้วย์ในการักรัะทำาความผิิด้รั้อง ย่ด้ไว้เป็นห้ลักีฐานในกีาร้พิจำาร้ณาคด้่ ภายใน ๖ เด้่อน
ขอคืนภาย์ใน ๑ ป็ี นับแต่วันคำาพิพากษาถึึงท่�สิุด้ เมื�อ นับัแติ่วันที่่�พนักีงานอัยกีาร้ม่คำาสั�งเด้็ด้ข่าด้ไม่ฟ้้องห้ร้่อ
การัเรั่ย์กเอาทรััพย์์สิินตามป็รัะมวลกฎหมาย์แพ่งและ วันที่่�คำาพิพากีษาถ่งที่่�สุด้แล้วแติ่กีร้ณ่ มิฉะนั�น ที่ร้ัพย์สิน
พาณิิช้ย์์ มาตรัา ๑๓๒๗ วรัรัคหนึ�ง กับการัย์ื�นคำารั้อง ด้ังกีล่าวจำะติกีเป็นข่องกีร้มป่าไม้
ต่อศาลเพื�อขอทรััพย์์สิินท่�ถึ่กรัิบคืนตามป็รัะมวลกฎหมาย์ ๕. อย่างไร้กี็ด้่ ศาลฎ่กีาได้้เคยม่คำาวินิจำฉัยว่า
อาญา มาตรัา ๓๖ ม่หลักเกณิฑ์์และวิธี่การัแตกต่างกัน อำานาจำข่องเจำ้าพนักีงานป่าไม้ติามพร้ะร้าชั้บััญญัติิป่าไม้
หลักเกณิฑ์์ตามป็รัะมวลกฎหมาย์แพ่งและพาณิิช้ย์์ มาตรัา พุที่ธศักีร้าชั้ ๒4๘4 มาติร้า ๖4 ที่วิ ที่่�ให้้ย่ด้ที่ร้ัพย์สิน
๑๓๒๗ วรัรัคหนึ�ง จึงมิใช้่บทขย์าย์รัะย์ะเวลาย์ื�นคำารั้อง ด้ังกีล่าวได้้นั�น เป็นเพ่ ยงกีาร้ปฏิบััติิห้น้าที่่�ติาม
ขอคืนทรััพย์์สิินของกลางท่�ศาลพิ พากษาให้รัิบ พร้ะร้าชั้บััญญัติิป่าไม้ พุที่ธศักีร้าชั้ ๒4๘4 ที่่�เกี่�ยวกีับั
ตามป็รัะมวลกฎหมาย์อาญา มาตรัา ๓๖ ด้ังนั�น แม้ผิ่้รั้องจะ ความผิด้อาญา โด้ยให้้ถ่อว่าพนักีงานเจำ้าห้น้าที่่�เป็น
เพิ�งทรัาบว่าทรััพย์์สิินของตนถึ่กศาลพิพากษาให้รัิบ พนักีงานฝ่่ายปกีคร้องห้ร้่อติำาร้วจำติามปร้ะมวลกีฎห้มาย
หลังจากคด้่ถึึงท่�สิุด้แล้ว รัะย์ะเวลาย์ื�นคำารั้องขอคืน วิธ่พิจำาร้ณาความอาญาเที่่านั�นติามพร้ะร้าชั้บััญญัติิป่าไม้
ของกลางก็ไม่ผิ่อนเวลาออกไป็เป็็น ๕ ป็ี พุ ที่ธศักีร้าชั้ ๒4๘4 มาติร้า ๖4 มิใชั้่ม่อำานาจำห้น้าที่่�
แติ่อย่างไร้กี็ด้่เน่�องจำากีกีร้ณ่ติามข่้อห้าร้่อน่�มิใชั้่ อย่างพนักีงานสอบัสวน ด้ังนั�น เม่�อเจำ้าพนักีงานป่าไม้
กีร้ณ่ที่่�ศาลม่คำาสั�งร้ิบัร้ถยนติ์บัร้ร้ทีุ่กีสิบัล้อข่องกีลาง จำับักีุมผู้กีร้ะที่ำาความผิด้และย่ด้ที่ร้ัพย์สินข่องกีลาง
นั�นแล้วในคด้่อาญา จำ่งไม่อาจำนำาปร้ะมวลกีฎห้มายอาญา มาได้้ ยังคงติ้องด้ำาเนินกีาร้ร้้องทีุ่กีข่์กีล่าวโที่ษติ่อพนักีงาน
มาติร้า 3๖ มาใชั้้บัังคับัแกี่กีร้ณ่ติามข่้อห้าร้่อน่� สอบัสวนเพ่�อด้ำาเนินคด้่ จำากีนั�นพนักีงานสอบัสวนย่อม
๔. หลัักการตามพ่ระราชบััญญัติป่าไม้ พุ่ที่ธศักราช ม่อำานาจำห้น้าที่่�สอบัสวนและย่ด้ที่ร้ัพย์ด้ังกีล่าวได้้ติ่อไป
๒๔๘๔ มาตรา ๖๔ แลัะมาตรา ๖๔ ที่วิ ห้ากีเห้็นว่าสิ�งข่องที่่�ผู้จำับักีุมห้ร้่อติร้วจำค้นย่ด้ได้้นั�นอาจำ
มาตรา ๖๔ กีำาห้นด้ว่า ในกีาร้ปฏิบััติิติามพร้ะร้าชั้ ใชั้้เป็นพยานห้ลักีฐานในกีาร้ด้ำาเนินคด้่แกี่ผู้กีร้ะที่ำาผิด้ได้้
บััญญัติิน่�ที่่�เกี่�ยวกีับัความผิด้อาญา ให้้ถ่อว่าพนักีงาน ติามปร้ะมวลกีฎห้มายวิธ่พิ จำาร้ณาความอาญา
เจำ้าห้น้าที่่�เป็นพนักีงานฝ่่ายปกีคร้องห้ร้่อติำาร้วจำ มาติร้า ๘๕ (๓) กีาร้ที่่�เจำ้าพนักีงานป่าไม้คร้อบัคร้องดู้แล
ติามปร้ะมวลกีฎห้มายวิธ่พิจำาร้ณาความอาญา ที่ร้ัพย์สินข่องกีลางด้ังกีล่าวไว้ในร้ะห้ว่างกีาร้สอบัสวน
มาตรา ๖๔ ที่วิ กีำาห้นด้ว่า ให้้พนักีงานเจำ้าห้น้าที่่� จำ่งเป็นเพ่ยงผู้ดู้แลร้ักีษาข่องกีลางไว้แที่นพนักีงาน
ม่อำานาจำย่ด้บัร้ร้ด้าเคร้่�องม่อ เคร้่�องใชั้้ สัติว์พาห้นะ สอบัสวนเที่่านั�น ที่ั�งน่� ติามนัยคำาพิพากีษาศาลฎ่กีาที่่�
ยานพาห้นะ ห้ร้่อเคร้่�องจำักีร้กีลใด้ ๆ ที่่�บัุคคลได้้ใชั้้ ห้ร้่อ ๒3๑๑/๒๕43
ม่เห้ติุอันควร้สงสัยว่าได้้ใชั้้ในกีาร้กีร้ะที่ำาความผิด้ ห้ร้่อ คำำาพ่ิ พ่ากษาศาลัฎีกาที่ี� ๒๓๑๑/๒๕๔๓ แม้ตาม
เป็นอุปกีร้ณ์ให้้ได้้ร้ับัผลในกีาร้กีร้ะที่ำาความผิด้ติามมาติร้า พรัะรัาช้บัญญัติป็่าไม้ พ.ศ. ๒๔๘๔ มาตรัา ๖๔ จะบัญญัติ
๑๑ มาติร้า 4๘ มาติร้า ๕4 ห้ร้่อมาติร้า ๖๙ ไว้เพ่�อเป็น ให้อำานาจของเจ้าหน้าท่�ของกรัมป็่าไม้ จำาเลย์ท่� ๒ ไว้ว่า
ห้ลักีฐานในกีาร้พิจำาร้ณาคด้่ได้้ จำนกีว่าพนักีงานอัยกีาร้ ในการัป็ฏิิบัติตามพรัะรัาช้บัญญัติป็่าไม้ฯ ท่�เก่�ย์วกับ
สั�งเด้็ด้ข่าด้ไม่ฟ้้องคด้่ห้ร้่อจำนกีว่าคด้่จำะถ่งที่่�สุด้ ที่ั�งน่� ไม่ว่า ความผิิด้อาญา ให้ถึือว่าพนักงานเจ้าหน้าท่�เป็็นพนักงาน
จำะเป็นข่องผู้กีร้ะที่ำาความผิด้ห้ร้่อข่องผู้ม่เห้ติุอันควร้สงสัย ฝ่่าย์ป็กครัองหรัือตำารัวจตามป็รัะมวลกฎหมาย์วิธี่
ว่าเป็นผู้กีร้ะที่ำาความผิด้ห้ร้่อไม่ พิจารัณิาความอาญา ก็ย์่อมม่ความหมาย์ว่า เจ้าหน้าท่�
ที่ร้ัพย์สินที่่�ย่ด้ไว้ติามวร้ร้คห้น่�ง ถ้าพนักีงานอัยกีาร้ ของจำาเลย์ท่� ๒ ม่อำานาจสิืบสิวนตรัวจค้น จับกุม และ
สั�งเด้็ด้ข่าด้ไม่ฟ้้องคด้่ห้ร้่อศาลไม่พิพากีษาให้้ร้ิบั และ ย์ึด้สิิ�งของใด้ท่�ม่ไว้ ได้้มา ได้้ใช้้ หรัือสิงสิัย์ว่าได้้ใช้้ในการั
ผู้เป็นเจำ้าข่องห้ร้่อผู้คร้อบัคร้องมิได้้ร้้องข่อร้ับัค่นภายใน กรัะทำาผิิด้ตามพรัะรัาช้บัญญัติป็่าไม้ พ.ศ. ๒๔๘๔ ก่อน
กีำาห้นด้ห้กีเด้่อนนับัแติ่วันที่ร้าบั ห้ร้่อถ่อว่าได้้ที่ร้าบัคำาสั�ง ม่การัสิอบสิวนเท่านั�น แต่เมื�อไม่ม่กฎหมาย์ใด้บัญญัติ
เด้็ด้ข่าด้ไม่ฟ้้องคด้่ ห้ร้่อวันที่่�คำาพิพากีษาถ่งที่่�สุด้ ให้พนักงานเจ้าหน้าท่�ตามพรัะรัาช้บัญญัติป็่าไม้
แล้วแติ่กีร้ณ่ ให้้ติกีเป็นข่องกีร้มป่าไม้ พ.ศ. ๒๔๘๔ ม่อำานาจหน้าท่�ในการัสิอบสิวนด้้วย์ พนักงาน
ถ้าที่ร้ัพย์สินที่่�ย่ด้ไว้จำะเป็นกีาร้เส่�ยงความเส่ยห้าย เจ้าหน้าท่�ของจำาเลย์ท่� ๒ จึงไม่ใช้่พนักงานสิอบสิวน
ห้ร้่อค่าใชั้้จำ่ายในกีาร้เกี็บัร้ักีษาจำะเกีินค่าข่องที่ร้ัพย์สิน แต่เป็็นอำานาจหน้าท่�ของพนักงานสิอบสิวนในเขตท้องท่�
ร้ัฐมนติร้่ห้ร้่อผู้ที่่�ร้ัฐมนติร้่มอบัห้มายจำะจำัด้กีาร้ข่าย ท่�ม่การักรัะทำาผิิด้เกิด้ขึ�น สิำาหรัับขั�นตอนในการัด้ำาเนิน
ที่อด้ติลาด้ที่ร้ัพย์สินนั�นกี่อนถ่งกีำาห้นด้ติามวร้ร้คสองกี็ได้้ คด้่อาญาแก่ผิ่้กรัะทำาผิิด้หลังจากม่การัย์ึด้สิิ�งของท่�สิงสิัย์
ได้้เงินเป็นจำำานวนสุที่ธิเที่่าใด้ให้้ย่ด้ไว้แที่นที่ร้ัพย์สินนั�น ว่าได้้มาหรัือม่ไว้โด้ย์ผิิด้กฎหมาย์แล้ว ย์่อมจะต้องไป็
ด้ังน่� เม่�อกีร้ณ่ติามข่้อห้าร้่อน่�เป็นเร้่�องกีาร้ข่อค่น รั้องทุกข์ (กล่าวโทษ) ต่อพนักงานสิอบสิวน พนักงาน
ข่องกีลางในคด้่อาญาที่่�เกี่�ยวข่้องกีับักีาร้กีร้ะที่ำาความผิด้ สิอบสิวนจะม่อำานาจหน้าท่�ทำาการัสิอบสิวนคด้่ท่�ได้้
(๓) ป็รัะมวลกฎหมาย์วิธี่พิจารัณิาความอาญา
มาตรัา ๘๕ เจำ้าพนักีงานผู้จำับัห้ร้่อร้ับัติัวผู้ถูกีจำับัไว้ ม่อำานาจำค้นติัวผู้ติ้องห้า และย่ด้สิ�งข่องติ่าง ๆ ที่่�อาจำใชั้้เป็นห้ลักีฐานได้้ กีาร้ค้นนั�นจำะติ้องที่ำาโด้ยสุภาพ
ถ้าค้นผู้ห้ญิงติ้องให้้ห้ญิงอ่�นเป็นผู้ค้น
สิ�งข่องใด้ที่่�ย่ด้ไว้เจำ้าพนักีงานม่อำานาจำย่ด้ไว้จำนกีว่าคด้่ถ่งที่่�สุด้ เม่�อเสร้็จำคด้่แล้วกี็ให้้ค่นแกี่ผู้ติ้องห้าห้ร้่อแกี่ผู้อ่�น ข่่าวเนติิบััณฑิิติยสภา 7
ซึ่่�งม่สิที่ธิเร้่ยกีร้้องข่อค่นสิ�งข่องนั�น เว้นแติ่ศาลจำะสั�งเป็นอย่างอ่�น