Page 19 - รายงานวิจัยร้านยาหมอหวาน
P. 19
10
การแพทย์ไทยสมัยสุโขทัย
จารึกหลักหนึ่งในรัชสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช (พ.ศ. 1822 - 1841) ที่ค้นพบ ณ วัดป่ามะม่วง ซึ่ง
กล่าวว่า พระองค์โปรดให้ปลูกสมุนไพรที่เขาสรรพยา ทว่าการศึกษาต่อมาตรวจสอบพบว่า ไม่ได้มีการค้นพบศิลา
จารึกวัดป่ามะม่วงแต่อย่างใด เพราะมีศิลาจารึกของพ่อขุนรามคำแหงเพียงแค่หลักเดียว คือ ศิลาจารึกหลักที่ 1
เพียงเท่านั้น จึงสันนิษฐานว่าจารึกวัดป่ามะม่วงเป็นศิลาจารึกของพระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย) (พ.ศ. 1890 -
1991) ซึ่งในทำเนียบศิลาจารึกเรียกว่า ศิลาจารึกวัดป่ามะม่วง ไม่มีเนื้อหาเกี่ยวกับเขาสรรพยา โดยหลักฐานที่
ปรากฏชัดเจนที่สุดคือ ศิลาจารึกหลักที่ 1 ของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช ที่กล่าวถึงการสร้างสวนต้นไม้ในเมือง
11
สุโขทัย แต่ไม่ปรากฏข้อความถึงการปลูกสมุนไพร
ภาพที่ 7 : ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงหลักที่ 1 ด้านที่ 3 มีเนื้อหากล่าวถึงการปลูกต้นไม้ นานาชนิดในเมืองสุโขทัย
ที่มา : เอื้อเฟื้อภาพโดย อาจารย์พอพล สุขใส
ทั้งนี้ในสมัยสุโขทัย ระบบการแพทย์ไม่ได้มีแบบแผนมากนัก แต่มีข้อสันนิษฐานว่ามีการใช้สมุนไพรในการ
รักษา โดยมีหมอยาประจำหมู่บ้านหรือชุมชนเป็นผู้ทำการรักษา และผสมผสานกับการใช้หลักทางพุทธศาสนาและ
12
พิธีทางไสยศาสตร์ในการรักษาโรค จากการศึกษาลักษณะทางสังคมในสมัยสุโขทัย จึงมีข้อสันนิษฐานว่า เนื่อง
11 ประทีป ชุมพล, ประวัติศาสตร์การแพทย์แผนไทย, 53.
12 ประทีป ชุมพล, ประวัติศาสตร์การแพทย์แผนไทย, 56.
