Page 24 - รายงานวิจัยร้านยาหมอหวาน
P. 24
15
ภาพที่ 9 : ตัวอย่างพืชพรรณในอยุธยาสมัยสมเด็จพระนารายณ์
ที่มา : ประทีป ชุมพล, ประวัติศาสตร์การแพทย์แผนไทย, (กรุงเทพฯ: มติชน, 2545), 53.
ทว่าถึงแม้ในสมัยอยุธยาจะเริ่มลงรากฐานของการแพทย์แผนไทยอย่างมีแบบแผนแล้ว กลับไม่ปรากฏ
หลักฐานถึงโรงเรียนหรือสถานศึกษาที่ฝึกหัดนักเรียนแพทย์แต่อย่างใด โดยจากการศึกษาของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ
พระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์ ทรงกล่าวถึง การศึกษาแบบแพทย์แผนไทย จะศึกษากันเฉพาะในตระกูล หรือในบาง
กรณี แพทย์บางคนเคยเป็นผู้ช่วยแพทย์คนก่อนมาเป็นระยะเวลานาน ทำให้เกิดการเรียนรู้จากประสบการณ์ เมื่อมี
ความชำนาญจึงทำการรักษา ในกระบวนการเรียนรู้จะเริ่มด้วยการศึกษารู้จักพืชพรรณและสรรพคุณเครื่องสมุนไพร
ก่อนแล้วจึงเข้าสู่การศึกษาตำราคัมภีร์ เมื่อชำนาญจึงทำการรักษา ซึ่งผู้รับราชการเป็นหมอหลวงจะได้พระราชทาน
บรรดาศักดิ์เป็นขุนหลวง พระยา เป็นต้น หมอหลวงจะได้รับเบี้ยหวัดเป็นรายปีอย่างข้าราชการ และได้รับ
ค่าตอบแทนจากผู้ที่ว่าจ้างไปรักษาถึงแม้มิได้มีธรรมเนียมการจ่ายค่ารักษา ทว่าเป็นการเสียค่ายกครูแทน อีกทั้ง
หมอหลวงยังมีสิทธิพิเศษจากทางราชการในการสามารถเข้าเก็บสมุนไพรในพื้นที่ต่าง ๆ ในราชอาณาจักรได้
19
อีกด้วย
ต่อมาในสมัยพระนารายณ์มหาราช (พ.ศ. 2199 – 2231) ราชอาณาจักรอยุธยามีการติดต่อกับชาติ
ตะวันตกอย่างมาก ส่งผลต่อการพัฒนาและประยุกต์แนวคิดแบบตะวันตก ทั้งในด้านการเข้ามาของคริสต์ศาสนา
ศิลปะวิทยาการต่าง ๆ รวมไปถึงการแพทย์ โดยพระองค์ทรงยอมรับและสนใจทั้งแพทย์แผนไทย การแพทย์แผนจีน
19 ประทีป ชุมพล, ประวัติศาสตร์การแพทย์แผนไทย, 63.
