Page 88 - พินิจด้วยรัก พิทักษ์ด้วยใจ : พัฒนาสุขภาวะเด็กไทย ด้วยการวิจัยเชิงปฏิบัติการ
P. 88
2) การก�ากับตนเอง (Self-Regulation) เป็นกระบวนก�รที่บุคคล
ว�งแผนควบคุมและกำ�กับพฤติกรรมของตนเอง กระบวนก�รสังเกตตนเอง
กระบวนก�รตัดสิน และกระบวนก�รแสดงปฏิกิริย�ต่อเนื่อง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ
เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของตนเองไปสู่พฤติกรรมเป้�หม�ยที่ต้องก�ร ในโครงก�รนี้
มีก�รติดต�มประเมินผลหลังก�รเข้�ร่วมทำ�กิจกรรมแต่ละกิจกรรมซึ่งจะสะท้อนผล
ที่เกิดขึ้น ซึ่งเด็กและเย�วชนจะรับรู้ และสังเกตได้ด้วยตนเอง โดยมีพย�บ�ลและทีม
สหวิช�ชีพเป็นพี่เลี้ยง
3) การรับรู้สมรรถนะแห่งตน (Self-Efficacy) เป็นก�รที่บุคคล
มีคว�มเชื่อมั่นต่อคว�มส�ม�รถของตนเองที่มีอยู่ในก�รที่จะกระทำ�พฤติกรรม
อย่�งใดอย่�งหนึ่งให้สำ�เร็จต�มที่ได้ตั้งเป้�หม�ยไว้ แบนดูร� (Bandura, 1997)
อธิบ�ยว่�ก�รรับรู้สมรถนะแห่งตน (self-efficacy) คือ ก�รรับรู้คว�มส�ม�รถ
ของตนที่จะจัดก�รและทำ�กิจกรรมให้สำ�เร็จต�มเป้�หม�ยที่มุ่งหวังไว้ได้ ซึ่งเชื่อว่�
ก�รรับรู้สมรรถนะแห่งตนมีผลต่อก�รกระทำ�ของคน โดยคน 2 คนที่มีคว�มส�ม�รถ
ไม่แตกต่�งกัน ถ้�มีก�รรับรู้สมรรถนะแห่งตนแตกต่�งกันอ�จแสดงออกในคุณภ�พ
ที่ต่�งกันได้ แม้แต่ในคน ๆ เดียวกันถ้�มีก�รรับรู้สมรรถนะแห่งตนในสถ�นก�รณ์
ต่�งกัน ก็อ�จแสดงพฤติกรรมออกม�แตกต่�งกันได้ Bandura เห็นว่�คว�มส�ม�รถ
ของคนเร�ไม่แตกต่�งกัน แต่จะยืดหยุ่นต�มสถ�นก�รณ์ได้ ดังนั้นสิ่งที่กำ�หนด
ประสิทธิภ�พของก�รแสดงออกจึงขึ้นอยู่กับก�รรับรู้สมรรถนะแห่งตน ในสภ�วก�รณ์
นั้น ๆ กล่�วคือ ถ้�เด็กและเย�วชนรับรู้ว่�ตัวเด็กและเย�วชนมีคว�มส�ม�รถจะ
แสดงคว�มส�ม�รถนั้นออกม� คนที่รับรู้ว่�ตนเองมีคว�มส�ม�รถจะมีคว�มอดทน
อุตส�หะ ไม่ย่อท้อ และจะประสบคว�มสำ�เร็จในที่สุด ซึ่งบุคคลจะตัดสินใจแสดง
พฤติกรรมออกม�นั้นเกิดจ�ก 2 องค์ประกอบ ก�รรับรู้สมรรถนะแห่งตน และ
คว�มค�ดหวังในผลลัพธ์ แต่ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมของบุคคลม�กที่สุดคือ
ก�รรับรู้สมรรถนะแห่งตน ซึ่งเป็นตัวกำ�หนดคว�มคิด คว�มรู้สึกจูงใจให้บุคคลลงมือ
ปฏิบัติจริง และเกิดผลลัพธ์ ดังนั้นก�รรับรู้สมรรถนะแห่งตนจึงเป็นปัจจัยสำ�คัญ
ในก�รเพิ่มศักยภ�พคว�มส�ม�รถที่ทีมวิจัยประยุกต์ม�ใช้ในก�รวิจัยปฏิบัติก�ร
เพื่อพัฒน�สุขภ�วะเด็กและเย�วชนในศูนย์ฝึกและอบรมเด็กและเย�วชน ซึ่งอ�ศัย
ปัจจัยทั้งประสบก�รณ์แทนจ�กก�รสอนและก�รดูภ�พ หรือก�รลงมือปฏิบัติจน
พินิจด้วยรัก พิทักษ์ด้วยใจ:พัฒนาสุขภาวะเด็กไทยด้วยการวิจัยเชิงปฏิบัติการ 87
Consider with Love, Protect with Heart: Health Development among Youth via Participation Action Research
