Page 22 - วิชาการพยาบาลสาธารณภัยเล่มที่ 3 : สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย

นอกจากนี้ประเทศไทยยังประสบกับสถานการณการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019
(COVID-19) ตั้งแตเดือน มกราคม 2563 ขณะนี้สถานการณการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019

มีแนวโนมที่จะควบคุมไดดีขึ้น จากความรวมมือของประชาชน บุคลากรสาธารณสุข และทุกภาคสวน
ในการเฝาระวังและดูแลรักษาที่มีประสิทธิภาพ แตผลกระทบจากการระบาดและมาตรการในการควบคุมโรค มี

ผลทำใหคนในสังคมที่รวมกันตอสูกับภาวะวิกฤตการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ที่เกิดขึ้นมาอยาง
ตอเนื่องยาวนาน มีโอกาสเกิดความกดดัน ความเครียด และความวิตกกังวล สงผลตอสุขภาพจิตของ
คนไทยเปนจำนวนมาก โดยจะเห็นไดจากปญหาดานสุขภาพจิตและจิตเวชที่มีแนวโนมเพิ่มขึ้น จากการสำรวจ
ภาวะเครียด (Stress) ของกรมสุขภาพจิต พบวาบุคลากรสาธารณสุข 8 ใน 10 คน และประชาชน 4 ใน 10 คน

มีความเครียดและกังวลจากการทำงาน ซึ่งจะมีแนวโนมทำใหบุคลากรสาธารณสุขมีความเหนื่อยลาทางอารมณ
รูสึกหมดพลัง หมดหวัง สูญเสียพลังทางจิตใจและนำไปสูภาวะเหนื่อยลาหมดไฟ (Burnout) สำหรับประชาชน

อาจเกิดความเครียดเพิ่มขึ้นและอาจเจ็บปวยดวย โรคทางจิตเวช เชน โรคซึมเศรา (Depression) เพิ่มขึ้น
นอกจากนี้พบวาอัตราการฆาตัวตายมีแนวโนมที่สูงขึ้น โดยเมื่อเปรียบเทียบขอมูลของป 2562 กับป 2563
พบวาจำนวนประชากรที่ฆาตัวตายสำเร็จ (Suicide) เพิ่มขึ้นประมาณ รอยละ 20 จากสถานการณดังกลาว

จึงตองมีการดำเนินงานดานสุขภาพจิตอยางเรงดวน โดยอาศัยความรวมมือของทุกภาคสวนในทุกเขตสุขภาพ
เพื่อมุงเนนใหประชาชน ครอบครัว และชุมชน ปลอดภัยจากผลกระทบดานสุขภาพจิตในสถานการณ
การระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 นี้ และมีความเขมแข็งทางจิตใจเต็มเปยมดวยพลัง สามารถ

ปรับตัวเขาสูชีวิตวิถีใหม (New Normal) ได (กรมสุขภาพจิต, 2563)
จากการศึกษาจะเห็นถึงผลกระทบทางจิตใจที่เกิดขึ้นกับผูประสบภัย และบุคลากรทางสุขภาพ
จากภัยพิบัติประเภทตางๆ การเตรียมความพรอมในการชวยเหลือดานจิตใจในระยะกอนเกิดภัย ขณะเกิดภัย

และหลังเกิดภัย จะชวยปองกันผลกระทบตางๆ ที่เกิดขึ้น รวมทั้งชวยใหการฟนฟูสุขภาพจิตผูประสบภัยไดอยาง
รวดเร็ว

ประเภทของผูประสบภัยพิบัติ

ผูประสบภัยที่ไดรับผลกระทบทำใหเกิดปญหาสุขภาพจิต แบงไดออกเปน 3 กลุมดังนี้ (Boyd, 2015 &
Kennedy, 2013)

1. กลุมที่ไดรับผลกระทบโดยตรงจากเหตุการณ ไดแก ผูรอดชีวิต ญาติผูรอดชีวิต และหรือเสียชีวิต
ผูสูญเสียทรัพยสินและอาชีพ ผูที่ไดรับบาดเจ็บทางรางกายและผูที่มีปญหาสุขภาพจิต
2. กลุมผูปฏิบัติหนาที่ชวยเหลือ ไดแก เจาหนาที่ที่ใหการชวยเหลือซึ่งอาจเปน เจาหนาที่ของรัฐ

อาสาสมัคร หนวยกูภัย ผูนำชุมชน ซึ่งการปฏิบัติงานอยูในพื้นที่ดังกลาวอาจกอใหเกิดความเครียดได
3. กลุมบุคคลทั่วไปและประชาชนที่ติดตามขาวสารอยางใกลชิด ซึ่งบุคคลกลุมนี้ไดรับรูขาวสาร
ภาพขณะเกิดเหตุการณ รวมทั้งไดรับขอมูลการสูญเสียที่เกิดขึ้นซ้ำๆ จนทำใหเกิดความรูสึกไมปลอดภัย

รูสึกกลัว รูสึกเศรา สมาธิลดลง นอนไมหลับ หลีกเลี่ยงการพบปะผูคน มีพฤติกรรมสูบบุหรี่ หรือใชสารเสพติด
เพิ่มมากขึ้น

22